● سندرم شوگرن یک اختلال خود ایمنی است که غدد مسئول تولید بزاق و اشک را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. برخی از داروها می‌توانند علائم مشابهی ایجاد کنند.
آشنایی با سندرم شوگرن و سیستم ایمنی
● در یک بدن سالم، سیستم ایمنی به مهاجمان خارجی حمله می‌کند.
● با این حال، گاهی اوقات سیستم ایمنی شروع به حمله به بدن می‌کند زیرا (به اشتباه) فکر می‌کند مواد خارجی هستند. اگر این اتفاق بیفتد باعث از بین رفتن بافت سالم می‌شود. به این وضعیت اختلال خود ایمنی می‌گویند.
● سندرم شوگرن یک اختلال خود ایمنی است که در درجه اول غدد بزاقی و اشکی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. این غدد به بدن در ایجاد رطوبت در چشم‌ها و دهان کمک می‌کنند، به شکل بزاق و اشک.
● در یک فرد مبتلا به سندرم شوگرن، بدن قادر به تولید رطوبت کافی نیست.
● به گفته مؤسسه ملی اختلالات عصبی و سکته مغزی، این یک اختلال مزمن سیستمیک است.
● این بیماری معمولاً به‌عنوان اولیه یا ثانویه تشخیص داده می‌شود. در سندرم شوگرن اولیه، هیچ بیماری خودایمنی دیگری وجود ندارد. سندرم شوگرن ثانویه زمانی تشخیص داده می‌شود که فرد به بیماری خودایمنی دیگری مبتلا باشد.
● سندرم شوگرن اولیه تهاجمی‌تر است و می‌تواند باعث خشکی بیشتری نسبت به نوع ثانویه شود.
علائم سندرم شوگرن چیست؟
● خشکی دهان یک علامت رایج است که می‌تواند خطر ابتلا به حفره را افزایش دهد. همچنین می‌تواند صحبت کردن یا قورت دادن را دشوارتر کند. جویدن آدامس یا مکیدن آب‌نبات ممکن است به رفع این علامت کمک کند.
● خشکی چشم نیز اغلب رخ می‌دهد. ممکن است؛ مانند احساس سوزش یا وجود چیزی در چشمتان باشد.
● سندرم شوگرن می‌تواند کل بدن را تحت‌تأثیر قرار دهد. برخی از افراد دارای خشکی واژن، خشکی پوست، خستگی، بثورات پوستی یا درد مفاصل هم هستند. سندرم شوگرن می‌تواند باعث التهاب اندام‌هایی مانند کلیه‌ها یا ریه‌ها شود.
● اگر التهاب مداوم دارید، پزشک ممکن است داروهایی را برای کمک به جلوگیری از آسیب اندام تجویز کند. این داروها داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری نامیده می‌شوند. آنها حتی بیشتر از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی به کاهش عملکرد سیستم ایمنی کمک می‌کنند.
عوامل خطر برای سندرم شوگرن
● هیچ دلیل یا عامل خطر خاصی برای سندرم شوگرن وجود ندارد. از هر 10 نفری که به این عارضه مبتلا هستند، 9 نفر زن هستند و زنان یائسه به‌ویژه در معرض ابتلا به این مشکل هستند.
● در حال حاضر تحقیقاتی در حال انجام است تا مشخص شود که آیا استروژن با این بیماری مرتبط است یا خیر.
● وجود سایر اختلالات خود ایمنی و سابقه خانوادگی این بیماری خطر ابتلا به این سندرم را افزایش می‌دهد.
سندرم شوگرن چگونه تشخیص داده می‌شود؟
● هیچ آزمایش تشخیصی برای این بیماری وجود ندارد. از آنجایی که علائم سندرم شوگرن علائم عمومی هستند، پزشک آزمایش‌های مختلفی را برای تشخیص این مشکل انجام می‌دهد.
● علاوه بر معاینه فیزیکی و سابقه پزشکی، پزشک ممکن است آزمایش خون را برای بررسی آنتی‌بادی‌های خاصی که با سندرم شوگرن مرتبط هستند انجام دهد.
● آزمایش‌های چشمی و بیوپسی لب می‌تواند به بررسی رطوبت چشم و تولید غدد بزاقی کمک کند. همچنین ممکن است یک عکس اشعه ایکس ویژه از غدد بزاقی که سیالوگرام نامیده می‌شود نیز تجویز شود.
● در مورد هر دارو یا مکملی که مصرف می‌کنید به پزشک خود بگویید. عوارض جانبی برخی داروها مشابه علائم سندرم شوگرن است.
سندرم شوگرن چگونه درمان می‌شود؟
● هیچ درمانی برای سندرم شوگرن وجود ندارد، اما می‌توان آن را کنترل کرد. درمان با هدف تسکین علائم است. درمان‌هایی که جایگزین رطوبت می‌شوند معمولاً تجویز می‌شوند، مانند قطره‌های چشمی یا لوسیون‌ها.
● اگر فردی مشکلات مفصلی داشته باشد، داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی توصیه می‌شود. علائم شدید ممکن است به داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی یا کورتیکواستروئیدها نیاز داشته باشد. استراحت زیاد و داشتن یک رژیم غذایی سالم می‌تواند به مبارزه با خستگی کمک کند.
آیا سندرم شوگرن عوارضی دارد؟
● یکی از عوارض احتمالی سندرم شوگرن، افزایش خطر ابتلا به لنفوم، سرطان سیستم لنفاوی است که به سیستم ایمنی مرتبط است.
● اگر اندازه غده بزاقی اصلی تغییر کرده یا متورم به نظر می‌رسد به پزشک اطلاع دهید. موارد زیر همگی می‌توانند علائم لنفوم باشند:
- ○ عرق شبانه
- ○ تب
- ○ خستگی
- ○ کاهش وزن غیر قابل توضیح
● در صورت داشتن هر یک از این علائم با پزشک تماس بگیرید.
درج نظر