یائسگی نه یک بیماری بلکه یک جریان بیولوژیک طبیعی است، اگرچه این اتفاق همراه تغییرات هورمونی، فیزیکی و روانی در زندگی است. هورمون استروژن به وسیلهی تخمدانها تولید میشود.
با افزایش سن تغییرات مهمی در افراد رخ میدهد که بر تولید این هورمون تأثیر میگذارد. دو تخمدان اندامی بیضویشکل و کوچک هستند که در دوطرف بالای رحم قرارگرفتهاند. در زمان تولد آنها حاوی تعداد زیادی فولیکول کیسه مانند بوده که هرکدام یک تخمک را محصورکرده است. ازاین تعداد تنها حدود ۴۰۰ تا۵۰۰فولیکول بهطور کامل بالغ شده و تخمک درطی سیکلهای قاعدگی آزاد میشوند. بقیهی فولیکولها درطی گذشت زمان ازبین رفته و ناپدید میشوند. فولیکولهای بالغ در تولید استروژن و بالغشدن تخمک نقش دارند.
در طی سنین باروری هیپوتالاموس هورمون رهاکنندهی گنادوتروپین (GnRh) را آزاد میکند. این هورمون روی غدهی هیپوفیز که در قسمت پایهی مغز قرارگرفته اثرکرده و منجر به ترشح هورمون LH و FSH از غدهی هیپوفیز میشود. هورمون LH و FSH به نوبهی خود سبب بالغشدن فولیکولها در تخمدان شده هرماه تخمک جدید از فولیکول آزاد میشود. فولیکول همچنین تولید هورمونهای جنسی استروژن و پروژسترون را افزایش داده که این هورمونها سبب ضخیمترشدن پوشش داخلی رحم میشوند. این پوشش داخلی خود را آمادهکرده تا تخمک بارور شده را بپذیرد و آن را تغذیه نماید.
درصورت عدم لقاح، مقدار استروژن و پروژسترون کاهش یافته و پوشش داخلی رحم کنده و ریزش میکند و خونروی قاعدگی شروع میشود. همزمان با رسیدن به حوالی یائسگی، تخمدانها شروع به مقاومت در برابر هورمون FSH کرده و غدهی هیپوفیز بیشتر و بیشترFSH تولید می کنند تا میزان استروژن را بالا نگهدارد. این حالت سبب سیکل قاعدگی نامرتب شده و خونرویهای زیاد و غیرقابل پیشبینی درطول پریودها رخ میدهد.
عدم وجود قاعدگی در یک سال و میزان FSH بالای۳۰تا۴۰واحد بینالمللی نمایانگر یائسگی است. با توجه به اینکه میزان FSH در حوالی یائسگی درحال افزایش و کاهش است لذا تنها یک نتیجهی آزمایشFSH برای تشخیص یائسگی کافی نمیباشد. حتی بعداز یائسگی، تولید استروژن بهوسیلهی تخمدانها همیشه بهطور کامل متوقف نمیشود. اگرچه میزان استرادیول (یک فرم از استروژن) کاهش مییابد، فرم ضعیفتر استروژن (استرون) به تولید خود به خصوص در بافت چربی با کمک غدد فوقکلیه ادامه میدهد. اگرچه این فرم استروژن ضعیفتر از استرادیول تولیدشده بهوسیلهی تخمدانها میباشد اما تولید آن با افزایشسن و یا میزان بافت چربی افزایش مییابد.
پروژسترون هورمونجنسی دیگری است که بهوسیلهی تخمدانها تولید میشود
کار این هورمون کمک به آمادهشدن رحم برای تخمک بارور شدهاست. اگر تخمدان به اندازهی کافی پروژسترون تولید نکند تا این عمل را انجام دهد، پوشش داخلی ممکناست به رشد خود ادامه داده تا زمانیکه یک کاهش درمقدار استروژن دریک سیکل رخ دهد. دراین پریود ممکناست خونروی شدید دیده شود، زیرا رحم به طورغیرمعمول پوشش کامل خود را از دست میدهد.
بسیاری از مردم فکر میکنند که یائسگی سبب کاهش علاقه در رابطهی جنسی میشود. مردان و زنان هردو احساس میکنند با افزایش سن زمان بیشتری طول میکشد تا از نظر جنسی تحریک شوند. د رصورتی که داروهایی مانند ضدافسردگیها، آرامبخشها و پایینآورندهی فشارخون که در زمان یائسگی بیشتر استفاده میشود ممکن است عامل جلوگیری کننده از پاسخ جنسی باشد. پژوهشگران مشخصکردهاند که چنین تغییراتی به کاهش استروژن ارتباطی نداشته بلکه به عوامل دیگری همچون خلقوخو، سلامتی کلی و شرایط زناشوئی ارتباط دارد. کاهش استروژن تنها با احساس درد در زمان نزدیکی ارتباط دارد.
بدن زنان همچنین هورمون مردانه، تستوسترون، تولید میکند. بعضی از دانشمندان فکر میکنند که تغییرات در میزان تستوسترون ممکناست منجر به کاهش تمایل جنسی شود . تعدادی از زنان ممکن است از تجویز مقدار کم تستوسترون سود ببرند اما اثر این درمان نیازمند بررسیهای بیشتری است.
درج نظر