بیش فعالی یکی از شایعترین بیماری های رفتاری عصبی است که در کودکان در سن مدرسه بسیار شایع و روز به روز در حال افزایش است .
در اغلب خانواده ها کودکانی که علائم بی توجهی-کم دقتی -حرکات ناگهانی و افزایش حرکات بدن و بیقراری دارند دیده می شوند. کودکان بیش فعال در کلاس آرام و قرار ندارند. زیاد راه می روند. زیاد حرف می زنند. قبل از تمام شدن سؤال جواب می دهند. زود از یک کار خسته می شوند. و از فعالیتی به فعالیت دیگر روی می آورند. در همه کارها دخالت می کنند. نوبت را رعایت نمی کنند. کارهای خطرناک را بدون واهمه انجام می دهند.
کودک بیش فعال اغلب وسایلش را گم می کند. تکالیف را کامل انجام نمی دهد . اشتباهات در تکالیف زیاد است . فراموشکار است.
معمولاً بین سنین 5 تا 12 سال هستند و بیشتر در پسرها دیده می شود( حدود 3 تا 4 برابر دخترها) در بین بچه های سنین مدرسه تا حدود 5% گزارش شده است . یعنی در یک کلاس 30 نفره 1 تا 2 نفر دانش آموز بیش فعال دیده می شود.
در پسرها علائم بیقراری و فعالیت زیاد بیشتر دیده می شود و در دخترها علائم کم توجهی . معمولاً روی آموزش و تحصیل آنها و در ارتباطات بین فردی و اجتماعی و اعتماد به نفس کودک اثر منفی دارد.
می تواند با اختلالات رفتاری دیگر یا اختلال صحبت کردن همراه باشد و در صورت شناسائی صحیح، رفتار درمانی و داروها به خوبی اثر کرده در حالیکه عدم درمان کامل آنها باعث اختلالات شخصیتی و رفتارهای پرخطر در سنین جوانی می گردد.
کودکان بیش فعال بایستی از کودکان سالم شیطان افتراق داده شوند.
بیشتر بخوانید :
لکنت زبان در کودکان و روش های درمانی آن
لجاجت و کج خلقی در کودکان
شناسایی نشانه‌های مشکلات روان در کودکان
علائم بیش فعالی در کودکان به 3 صورت تظاهر می کند.
1- برتری علائم با پرتحرکی 2- برتری علائم با بی توجهی 3- همراهی علائم پرتحرکی و بی توجهی
علائم بایستی در زیر 7 سال شروع شده باشد حداقل 6 ماه طول کشیده و در دو محل جداگانه دیده شود. مثلاً خانه – مدرسه – مهمانی – مطب و .. ضریب هوشی معمولاً نرمال است گر چه پیشرفت تحصیلی خوبی ندارند.
علت ایجاد بیماری بطور دقیق مشخص نشده است ولی عوامل ژنتیکی و محیطی از دوران جنین و کودکی در ایجاد آن نقش دارند. انتقال ژنتیکی قویاً مطرح است . مصرف بعضی مواد غذایی مثل قندها در ایجاد آن مؤثر است .
در شکل و عملکرد مغز تغییراتی دیده می شود. معمولاً در کودکانی که زایمان سختی داشتند . یا نارس بودند بیشتر دیده می شود. عفونت های سیستم عصبی – مصرف الکل یا مسمومیت با سرب از عوامل ایجاد بیماری می باشد. در دوران نوزادی گریه زیاد می کردند و دل درد و قولنج زیاد داشتند.
تشخیص : بایستی کودک مشکوک به بیش فعالی توسط پزشک کاملاً معاینه شده و بعد از مصاحبۀ کامل با والدین – معلم و پرستار بچه تشخیص قطعی گذاشته می شود.
در مصاحبه با خانواده پرسشنامه های مخصوصی است که افرادیکه بیشتر در ارتباط با کودک هستند آن را پر کرده و بر اساس شدت بیماری درمان شروع می شود. گاهی بیماری های مزمن مثل میگرن- صرع- کم خونی- دیابت – آسم یا مصرف بعضی داروها یا بیمارهای عصبی مثل افسردگی می توانند علائم مشابهی ایجاد کند که بایستی از بیش فعالی افتراق داده شود.
درمان بیش فعالی :
درمان شامل مشاوره- رفتار درمانی- استفاده از داروست.
- بیمار و خانواده ی او بایستی در مورد نحوۀ رفتار مناسب و افزایش اعتماد به نفس آموزش ببینند .مقرراتی برای انجام تکالیف و رفتارهای اجتماعی گذاشته شود و به نحوی که کودک قادر به انجام آنها بوده و کارهای مثبت او مرتب تشویق و تقویت شود.
- البته عدم انجام موفقیت آمیز مقررات توسط کودک بایستی با روش های مناسب تنبیه و پاسخ داده شود. قوانین بایستی ساده، روشن و واضح باشند.
- فعالیت های فیزیکی و بازی در برنامه روزانۀ آنها زیاد باشد ولی قبل از خواب آرام و از دیدن برنامۀ تلویزیونی خشن خودداری شود.
- برنامه های یکنواخت و طولانی مثل خریدهای طولانی یا مسافرت با ماشین کمتر باشد.
- خوشبختانه با داروهای مناسب اغلب موارد قابل درمان کامل و کنترل می باشند.
- مصرف ویتامین ها و ریز مغذی ها و محدود کردن مصرف مواد قندی ، رنگ های غذائی و افزودنی ها نقش مؤثری در کنترل بیماری دارد.
بدون درمان با افزایش سن علائم پرتحرکی کمتر شده ولی پرخاشگری -بی نظمی -رفتارهای تهاجمی -بی توجهی -اختلالات تحصیلی و رفتارهای پرخطر اجتماعی بیشتر می شود.
مطالب مرتبط :
بیماری های شایع اطفال
150علت برای دل درد کودکان
کودکان خجالتی و رفتار درست والدین
علایم تومور مغزی در کودکان
کوتاهی قد در کودکان را جدّی بگیریم
وبسایت داروخانه مرکزی امام رضا مشهد | بانک اطلاعات دارویی ، اخبار و مقالات پزشکی
درج نظر