● مننژیت (به انگلیسی: Meningitis) التهاب مایع و سه غشاء (مننژ) اطراف مغز و نخاع است.
● شایع‌ترین علل مننژیت عفونت های ویروسی و عفونت های باکتریایی هستند. علل دیگر ممکن است شامل:
- ○ سرطان
- ○ قارچ
- ○ واکنش‌های ناشی از دارو
● برخی از مننژیت‌های ویروسی و باکتریایی مسری هستند. می‌توانند از طریق سرفه، عطسه یا تماس نزدیک منتقل شوند.
علائم مننژیت چیست؟
● علائم مننژیت ویروسی و باکتریایی می‌تواند در ابتدا مشابه هم باشند. با این حال، علائم مننژیت باکتریایی معمولاً شدیدتر و بسته به سن و سال متفاوت‌اند.
علائم مننژیت ویروسی
● مننژیت ویروسی در نوزادان ممکن است باعث:
- ○ کاهش اشتها
- ○ تحریک‌پذیری
- ○ استفراغ
- ○ اسهال
- ○ کهیر
- ○ علائم تنفسی
● در بزرگسالان، مننژیت ویروسی ممکن است باعث:
- ○ سردرد
- ○ تب
- ○ گرفتگی گردن
- ○ تشنج
- ○ حساسیت به نور روشن
- ○ خواب‌آلودگی
- ○ بی‌حالی
- ○ تهوع و استفراغ
- ○ کاهش اشتها
- ○ تغییر وضعیت ذهنی
علائم مننژیت باکتریایی
● علائم مننژیت باکتریایی به طور ناگهانی ایجاد می‌شود. شامل:
- ○ تغییر وضعیت ذهنی
- ○ حالت تهوع
- ○ استفراغ
- ○ حساسیت به نور
- ○ تحریک‌پذیری
- ○ سردرد
- ○ تب
- ○ لرز
- ○ گرفتگی گردن
- ○ نواحی بنفش رنگ پوست که شبیه کبودی است
- ○ خواب‌آلودگی
- ○ بی‌حالی
● در صورت مشاهده این علائم فوراً به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید. مننژیت باکتریایی و ویروسی می‌توانند کشنده باشد. هیچ راهی برای تشخیص مننژیت باکتریایی یا ویروسی وجود ندارد مگر با تشخیص پزشک.
علائم مننژیت قارچی
● علائم مننژیت قارچی شبیه انواع دیگر این عفونت است. شامل:
- ○ حالت تهوع
- ○ استفراغ
- ○ حساسیت به نور
- ○ سفتی گردن
- ○ تب
- ○ سردرد
- ○ احساس کلی ناخوشی
- ○ سردرگمی یا سرگردانی
علائم مننژیت مزمن
● زمانی که علائمتان بیش از 4 هفته طول بکشد، مننژیت مزمن تشخیص داده می‌شود.
● علائم مننژیت مزمن مشابه سایر اشکال مننژیت حاد است، اما گاهی اوقات می‌توانند کندتر ایجاد شوند.
بثورات مننژیت
● یکی از علائم بعدی که نشان می‌دهد یکی از علل باکتریایی مننژیت، نایسریا مننژیتیدیس، در جریان خونتان قرار دارد، بثورات ضعیف روی پوست است.
● باکتری‌های ناشی از عفونت مننژیت مننگوکوکی در خون تکثیر می‌شوند و سلول‌های اطراف مویرگ‌ها را هدف قرار می‌دهند. آسیب به این سلول‌ها منجر به آسیب مویرگ و نشت خفیف خون می‌شود. این اتفاق به‌صورت یک راش کم رنگ صورتی، قرمز یا بنفش ظاهر می‌شود. لکه‌ها ممکن است شبیه به سوزن‌های کوچک باشند و به‌راحتی به‌عنوان کبودی اشتباه گرفته می‌شوند.
● همان طور که عفونت بدتر می‌شود و گسترش می‌یابد، بثورات می‌توانند آشکارتر شوند. لکه‌ها تیره‌تر و بزرگ‌تر می‌شوند.
● افرادی که پوست تیره‌تری دارند ممکن است به‌سختی بثورات مننژیت را ببینند. نواحی روشن‌تر پوست، مانند کف دست‌ها و داخل دهان، ممکن است علائم راش را راحت‌تر نشان دهند.
● همه راش‌ها یکسان به نظر نمی‌رسند. برای درک چگونگی بروز این علامت، عکس‌های بثورات مننژیت را ببینید.
انواع مننژیت
● عفونت‌های ویروسی و باکتریایی شایع‌ترین علل مننژیت هستند. چندین شکل دیگر از مننژیت نیز وجود دارد. به‌عنوان مثال می‌توان به کریپتوکوکال که در اثر عفونت قارچی ایجاد می‌شود و کارسینوماتوز که مرتبط با سرطان است، اشاره کرد. این انواع کمتر رایج هستند.
مننژیت ویروسی
● مننژیت ویروسی شایع‌ترین نوع مننژیت است. ویروس‌های دسته انتروویروس حدود 52 درصد موارد را در بزرگسالان و 58 درصد موارد را در نوزادان ایجاد می‌کنند. در تابستان و پاییز بیشتر رایج هستند و عبارتند از:
- ○ کوکساکی ویروس A
- ○ کوکساکی ویروس B
- ○ اکو ویروس‌ها
● ویروس‌های دسته انتروویروس باعث حدود 10 تا 15 میلیون عفونت در سال می‌شوند، اما تنها درصد کمی از افراد آلوده به مننژیت مبتلا می‌شوند.
● سایر ویروس‌ها نیز می‌توانند باعث مننژیت شوند. شامل:
- ○ ویروس نیل غربی
- ○ آنفولانزا
- ○ اوریون
- ○ اچ‌آی‌وی (HIV)
- ○ سرخک
- ○ ویروس‌های تبخال
- ○ کلتی ویروس که باعث تب کنه کلرادو می‌شود
● مننژیت ویروسی معمولاً بدون درمان از بین می‌رود. با این حال، برخی از علل نیاز به درمان دارند.
مننژیت باکتریایی
● مننژیت باکتریایی مسری است و در اثر عفونت از باکتری‌های خاص ایجاد می‌شود. در صورت عدم درمان می‌تواند کشنده هم باشد. از هر 10 نفر که به مننژیت باکتریایی مبتلا می‌شوند، 1 نفر می‌میرد و از هر 5 نفر، 1 نفر دارای عوارض جدی است. این حالت می‌تواند حتی با درمان مناسب هم اتفاق بیافتد.
● شایع‌ترین انواع باکتری‌هایی که باعث مننژیت باکتریایی می‌شوند عبارتند از:
- ○ استرپتوکوک پنومونیه که معمولاً در دستگاه تنفسی، سینوس‌ها و حفره بینی یافت می‌شود و می‌تواند باعث ایجاد مننژیت پنوموکوکی شود.
- ○ نایسریا مننژیتیدیس که از طریق بزاق و سایر مایعات تنفسی پخش می‌شود و باعث ایجاد آنچه "مننژیت مننگوکوکی" نامیده می‌شود، شود.
- ○ لیستریا مونوسیتوژنز که باکتری‌های غذایی هستند.
- ○ استافیلوکوکوس اورئوس که به طور معمول در سراسر پوست و در مجرای بینی یافت می‌شود و باعث "مننژیت استافیلوکوکی" می‌شود.
مننژیت قارچی
● مننژیت قارچی یک نوع نادر مننژیت است. این بیماری توسط قارچی ایجاد می‌شود که بدن را آلوده و سپس از جریان خون به مغز یا نخاع سرایت می‌کند.
● افرادی که سیستم ایمنی بدن ضعیفی دارند بیشتر در معرض ابتلا به مننژیت قارچی هستند. شامل افراد مبتلا به سرطان یا HIV می‌شود.
● شایع‌ترین قارچ‌های مرتبط با مننژیت قارچی عبارتند از:
- ○ کریپتوکوکوس که از خاک یا خاک آلوده به فضولات پرندگان به‌ویژه کبوتر و مرغ یا پوشش گیاهی پوسیده استنشاق می‌شود.
- ○ بلاستومایسس، نوع دیگری از قارچ که در خاک، به‌ویژه در غرب میانه ایالات متحده یافت می‌شود.
- ○ هیستوپلاسما که در محیط‌هایی یافت می‌شود که به‌شدت با فضولات خفاش‌ها و پرندگان آلوده‌شده‌اند.
- ○ کوکسیدیوئیدها که در خاک در مناطق خاصی از جنوب غربی ایالات متحده و آمریکای جنوبی و مرکزی یافت می‌شود.
مننژیت انگلی
● این نوع مننژیت کمتر از مننژیت ویروسی یا باکتریایی شایع است و ناشی از انگل‌هایی است که در خاک، مدفوع و برخی از حیوانات و مواد غذایی مانند حلزون‌ها، ماهی‌های خام، طیور یا محصولات یافت می‌شوند.
● یکی از انواع مننژیت انگلی نادرتر از سایرین است. مننژیت ائوزینوفیلیک (EM) نامیده می‌شود. سه انگل اصلی مسئول EM هستند. شامل:
- ○ آنژیوسترونژیلوس کانتونسیس
- ○ بیلیس آسکاریس پروسیونیس
- ○ گناتوستوما اسپینیژروم
● مننژیت انگلی از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود. در عوض، این انگل‌ها حیوانی را آلوده می‌کنند یا روی غذایی که انسان می‌خورد پنهان می‌شوند. اگر انگل یا تخم انگل در هنگام بلع عفونی باشد، ممکن است عفونت رخ دهد.
● یکی از انواع بسیار نادر مننژیت انگلی، مننژیت آمیب، یک نوع عفونت تهدید کننده زندگی است. این نوع زمانی ایجاد می‌شود که یکی از چندین نوع آمیب از طریق بینی وارد بدن می‌شود در صورتی که در دریاچه‌ها، رودخانه‌ها یا برکه‌های آلوده شنا کنید. این انگل می‌تواند بافت مغز را از بین ببرد و در نهایت ممکن است باعث توهم، تشنج و سایر علائم جدی شود. رایج‌ترین گونه شناخته شده ناگلریا فولری است.
مننژیت غیرعفونی
● این نوعی از مننژیت است که توسط سایر شرایط پزشکی یا درمان ایجاد می‌شود. شامل:
- ○ لوپوس
- ○ یک ضربه به سر
- ○ جراحی مغز
- ○ سرطان
- ○ داروهای خاص
مننژیت مزمن
● این طبقه بندی به مواردی از مننژیت داده می‌شود که بیش از 4 هفته طول بکشد.
● علل مننژیت مزمن می‌تواند قارچ‌ها، بیماری‌های روماتولوژیک و سرطان باشد. درمان مننژیت مزمن برای درمان علت (یعنی مدیریت آرتریت روماتوئید) است.
علل مننژیت چیست؟
● هر نوع مننژیت علت کمی متفاوتی دارد، اما هر کدام در نهایت به یک شکل عمل می‌کنند: یک باکتری، قارچ، ویروس یا انگل در بدن پخش می‌شود (از طریق جریان خون، پایانه‌های عصبی، یا حتی فعال شدن مجدد عفونت در سیستم عصبی) تا زمانی که به مغز یا نخاع برسد. در آنجا، در پوشش یا مایعات اطراف این قسمت‌های حیاتی بدن ایجاد می‌شود و شروع به تبدیل شدن به یک عفونت پیشرفته‌تر می‌کند.
● مننژیت غیرعفونی نتیجه یک آسیب فیزیکی یا شرایط دیگر است و شامل عفونت نیست.
آیا واکسن برای مننژیت وجود دارد؟
● بله واکسنی برای چندین نوع مننژیت باکتریایی وجود دارد. مننژیت مننگوکوکی، ناشی از نایسریا مننژیتیدیس، یکی از نسخه‌هایی است که واکسن‌هایی برای آن در دسترس است. در حالی که مننژیت ویروسی شایع‌تر است، مننژیت باکتریایی اگر به‌سرعت تشخیص داده و درمان نشود، می‌تواند خطرناک‌تر باشد.
● به همین دلیل، دو واکسن اصلی مننژیت برای علل باکتریایی هستند:
○ واکسن مزدوج مننگوکوک یا MenACWY (که اغلب با نام‌های تجاری مانند Menactra، Menveo و MenQuadfi شناخته می‌شوند) دارای واکسنی است که چهار نوع از رایج‌ترین سروتیپ‌های باکتریایی را هدف قرار می‌دهد. ماندگاری و محافظت بیشتری دارد، به‌خصوص اگر شات‌های تقویت کننده را هم بزنید.
○ واکسن سروگروپ B مننگوکوک یا MenB یک سویه خاص را هدف قرار می‌دهد و دوره حفاظتی آن بسیار کوتاه‌تر است. فقط جمعیت خاصی برای دریافت این واکسن توصیه می‌شود.
● عوارض جانبی واکسن مننژیت می‌تواند شامل باشد:
- ○ درد، قرمزی و سوزش در محل تزریق
- ○ تب خفیف برای یک یا دو روز پس از تزریق
- ○ لرز
- ○ سردرد
- ○ درد مفاصل
- ○ خستگی
● این عوارض باید در عرض 3-7 روز کاهش یابد.
چه کسانی باید واکسن MenACWY را دریافت کنند؟
- ○ کودکان 11 تا 12 ساله، با دوز تقویت کننده در 16 سالگی
- ○ همه کودکان و بزرگسالانی که ممکن است در معرض خطر ابتلا به بیماری مننگوکوک باشند
چه کسانی باید واکسن MenB را دریافت کنند؟
● هرکسی که 10 سال یا بیشتر که در معرض خطر ابتلا به بیماری مننگوکوک است واکسن MenB را باید دریافت کند.
شرایط خاص
● در حالی که اکثر کودکان و بزرگسالان کوچک‌تر به واکسن مننژیت نیاز ندارند، اما برای شرایط زیر توصیه می‌شود:
- ○ شرایط پزشکی خاص
- ○ افرادی که به‌خاطر شغل خود با باکتری‌ها کار می‌کنند
- ○ سفر به مناطقی که مننژیت شایع است
- ○ هر کسی که به دلیل شیوع بیماری مننگوکوک در معرض خطر عفونت قرار دارد
● در مورد زمان مناسب برای واکسیناسیون فرزندتان برای مننژیت و همچنین خودتان، اگر در هر یک از دسته بندی‌های بالا قرار می‌گیرید، با پزشک صحبت کنید.
مننژیت چگونه درمان می‌شود؟
● درمان بر اساس علت مننژیت تعیین می‌شود:
○ مننژیت باکتریایی نیاز به بستری شدن فوری در بیمارستان دارد. تشخیص و درمان به‌موقع از آسیب مغزی و مرگ جلوگیری می‌کند. مننژیت باکتریایی با آنتی‌بیوتیک‌های داخل وریدی و استروئیدها درمان می‌شود. هیچ آنتی بیوتیک خاصی برای مننژیت باکتریایی وجود ندارد. تجویز بستگی به باکتری‌های درگیر دارد.
○ مننژیت قارچی با داروهای ضدقارچ درمان می‌شود.
○ مننژیت انگلی ممکن است فقط شامل درمان علائم یا تلاش برای درمان مستقیم عفونت باشد. بسته به علت، این نوع ممکن است بدون درمان آنتی‌بیوتیکی بهتر شود. اما اگر بدتر شود، پزشک ممکن است سعی کند خود عفونت را درمان کند.
○ مننژیت ویروسی ممکن است خودبه‌خود برطرف شود، اما برخی از علل مننژیت ویروسی با داروهای ضدویروسی داخل وریدی درمان می‌شوند.
○ مننژیت مزمن ابتدا با درمان علت زمینه‌ای، مانند عفونت قارچی یا یک مشکل خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید، درمان می‌شود.
مننژیت چقدر مسری است؟
● چندین نوع از مننژیت مسری نیستند. مننژیت قارچی، انگلی و غیرعفونی مسری نیستند.
● مننژیت ویروسی مسری است. از طریق تماس مستقیم با مایعات بدن از جمله مخاط، مدفوع و بزاق پخش می‌شود. قطرات مایع آلوده را می‌توان با عطسه و سرفه پخش کرد و به اشتراک گذاشت. برای تشخیص این عفونت نیازی به تماس مستقیم با فرد آلوده نیست.
● مننژیت باکتریایی، جدی‌ترین شکل مننژیت، نیز می‌تواند مسری باشد، به‌خصوص اگر مننژیت مننگوکوکی باشد. از طریق تماس طولانی با یک فرد آلوده منتقل می‌شود. مدارس، مهدکودک‌ها، پادگان‌های نظامی، بیمارستان‌ها و خوابگاه‌های دانشگاه مکان‌های اصلی برای اشتراک‌گذاری این عفونت هستند.
● برخی از انواع مننژیت از طریق تماس فرد به فرد منتقل می‌شوند، اما نه همه. در مورد انواع مسری و نحوه اجتناب از آنها بیشتر بدانید.
مننژیت در نوزادان
● نوزادانی که به مننژیت مبتلا می‌شوند ممکن است علائم و نشانه‌های عفونت متفاوتی را نسبت به بزرگسالان نشان دهند. این علائم می‌تواند شامل:
- ○ تب
- ○ سفتی بدن یا گردن
- ○ گریه با صدای بلند
- ○ رفتارهای تسلی ناپذیر
- ○ خواب‌آلود و مشکل در بیدار شدن
- ○ تحریک‌پذیری و بدخلقی
- ○ در دوران شیردهی احساس خوبی ندارد و مکیدن ضعیفی دارد
● مننژیت ویروسی می‌تواند در نوزادان شایع باشد. این حالت می‌تواند در نتیجه سرماخوردگی کنترل نشده، تبخال، آنفولانزا و اسهال ایجاد شود. ویروس‌هایی که باعث این شرایط رایج می‌شوند نیز باعث مننژیت ویروسی می‌شوند.
● مننژیت باکتریایی شایع است؛ اما تهدید کننده زندگی هم است، به احتمال زیاد از یک عفونت جدی در ناحیه مجاور بدن پخش می‌شود. به‌عنوان مثال، باکتری‌های ناشی از عفونت شدید گوش یا عفونت سینوسی می‌توانند وارد جریان خون شده و راه خود را به مغز یا نخاع پیدا کرده و عفونت بزرگ‌تری ایجاد کنند.
مننژیت در کودکان
● مننژیت در کودکان با افزایش سن و رسیدن به سن دبیرستان و دانشگاه بیشتر شایع می‌شود. علائم مننژیت ویروسی و باکتریایی در کودکان مشابه علائم در بزرگسالان است. شامل:
- ○ تب ناگهانی
- ○ بدن و گردن درد
- ○ سردرگمی یا سرگردانی
- ○ حالت تهوع
- ○ استفراغ
- ○ خستگی
مننژیت در بزرگسالان
● خطر ابتلا به چندین نوع مننژیت پس از بزرگسالی کاهش می‌یابد. این تا حد زیادی به دلیل تغییر شرایط است. مدارس و خوابگاه مکان‌های رایجی هستند که برخی از اشکال مننژیت را می‌توان به‌راحتی به اشتراک گذاشت. هنگامی که یک جوان از این شرایط خارج می‌شود، احتمال عفونت شروع به کاهش می‌کند.
● با این حال، افراد مسن‌تری که با بیماری‌های زمینه‌ای یا شرایط سلامتی که سیستم ایمنی را تضعیف می‌کنند زندگی می‌کنند، می‌توانند در معرض خطر بیشتری قرار بگیرند - به‌ویژه افراد مسن‌تری که در خانه سالمندان زندگی می‌کنند، جایی که عفونت‌ها می‌توانند به‌سرعت گسترش پیدا کنند.
● معلمان، متخصصان پزشکی و کارکنان مهدکودک نیز در معرض خطر بالایی هستند.
مننژیت چگونه تشخیص داده می‌شود؟
● تشخیص مننژیت با تاریخچه سلامت و معاینه فیزیکی شروع می‌شود. سن، محل سکونت در خوابگاه و حضور در مهدکودک می‌توانند علت‌های مهمی باشند. در طول معاینه فیزیکی، پزشک به دنبال موارد زیر است:
- ○ تب
- ○ مسائل پوستی
- ○ افزایش ضربان قلب
- ○ سفتی گردن
- ○ کاهش هوشیاری
● پزشک همچنین تست پونکسیون کمری را تجویز می‌کند که به آن تست تپ ستون فقرات نیز می‌گویند. این آزمایش به پزشک اجازه می‌دهد تا مایع مغزی نخاعی را که حاوی تعدادی عفونت است، تجزیه و تحلیل کند. برخی از سرنخ‌های موجود در مایع نخاعی مغزی می‌تواند گلوکز، تعداد گلبول‌های سفید و تعداد گلبول‌های قرمز باشد. این آزمایش همچنین می‌تواند بهترین آنتی‌بیوتیک را برای درمان مشخص کند.
● آزمایشات دیگری نیز ممکن است برای تشخیص مننژیت تجویز شوند. آزمایشات رایج شامل:
- ○ کشت خون باکتری‌های موجود در خون را شناسایی می‌کند. باکتری‌ها می‌توانند از خون به مغز بروند. مننژیتیدیس و اس پنومونی، در میان دیگران، می‌توانند هم باعث سپسیس و هم مننژیت شوند.
- ○ شمارش کامل خون افتراقی یک شاخص کلی سلامت است. تعداد گلبول‌های قرمز و سفید خون را بررسی می‌کند. گلبول‌های سفید با عفونت مبارزه می‌کنند. تعدادشان معمولاً در مننژیت افزایش می‌یابد.
- ○ اشعه ایکس قفسه سینه می‌تواند وجود ذات‌الریه، بیماری سل یا عفونت‌های قارچی را نشان دهد. مننژیت ممکن است پس از ذات‌الریه رخ دهد.
- ○ سی‌تی‌اسکن سر ممکن است مشکلاتی مانند آبسه مغزی یا فشار بین جمجمه‌ای را نشان دهد. باکتری‌ها می‌توانند از سینوس‌ها به مننژها سرایت کنند.
چگونه از مننژیت پیشگیری می‌شود؟
● داشتن یک سبک زندگی سالم، به‌خصوص اگر در معرض خطر بیشتر قرار دارید، بسیار مهم است. مانند:
- ○ استراحت به مقدار کافی
- ○ سیگار نکشیدن
- ○ اجتناب از تماس با افراد بیمار
- ○ شستن مکرر دست‌ها، به‌خصوص اگر در مهدکودک هستید یا کار می‌کنید
● اگر با یک یا چند نفر که دارای عفونت باکتریایی مننگوکوک هستند در تماس نزدیک بوده‌اید، پزشک می‌تواند آنتی‌بیوتیک‌های پیشگیرانه به شما بدهد. این کار شانس ابتلا به این بیماری را کاهش می‌دهد.
● واکسیناسیون همچنین می‌تواند از انواع خاصی از مننژیت محافظت کند. واکسن‌هایی که می‌توانند از مننژیت پیشگیری کنند عبارتند از:
- ○ واکسن هموفیلوس آنفلوانزا نوع B (Hib)
- ○ واکسن مزدوج پنوموکوک
- ○ واکسن مننگوکوک
● رعایت بهداشت شخصی خوب نیز ممکن است به شما در پیشگیری از مننژیت کمک کند. برخی از انواع مننژیت از طریق تماس نزدیک با مایع بدن فرد آلوده؛ مانند بزاق و ترشحات بینی منتقل می‌شوند. از به اشتراک گذاشتن نوشیدنی‌ها، ظروف و مسائل شخصی که ممکن است حاوی بزاق یا مایعات دیگر باشند خودداری کنید.
بارداری و لیستریا
● عفونت لیستریا در صورت عدم درمان سریع می‌تواند منجر به عفونت مننژیت باکتریایی شود و این نوع عفونت می‌تواند برای نوزاد در حال رشد بسیار خطرناک باشد.
● انواع خاصی از غذاها، مانند پنیرهای نرم، کرفس، جوانه‌ها، طالبی و بستنی، اخیراً با شیوع لیستریا مرتبط‌اند، اما این بدان معنا نیست که خوردن این غذاها در دوران بارداری تضمین کننده عفونت است.
● اگر باردار هستید، ایده خوبی است که با پزشک خود در مورد خطر لیستریا و مواد غذایی صحبت کنید.
عوارض مننژیت چیست؟
● این عوارض معمولاً با مننژیت همراه هستند:
- ○ تشنج
- ○ از دست دادن شنوایی
- ○ از دست دادن بینایی
- ○ مشکلات حافظه
- ○ سردردهای میگرنی
- ○ ضربه مغزی
- ○ هیدروسفالی
- ○ آمپیم ساب دورال یا تجمع مایع بین مغز و جمجمه
● عفونت مننژیت ممکن است باعث تولید باکتری در جریان خون شود. این باکتری‌ها تکثیر و سمومی آزاد می‌کنند که می‌تواند باعث آسیب رگ‌های خونی و نشت خون به پوست و اندام‌ها شود.
● شکل جدی این عفونت خونی می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد. گانگرن ممکن است به پوست و بافت آسیب برساند. در موارد نادر حتی ممکن است قطع عضو لازم باشد. چندین عارضه جدی دیگر ممکن است در افراد مبتلا به مننژیت رخ دهد که به‌درستی درمان نمی‌شوند.
مننژیت و ذات‌الریه
● مننژیت پنوموکوکی شکل نادر اما جدی و تهدید کننده زندگی مننژیت باکتریایی است. حتی با درمان، از هر 20 نفر مبتلا به این نوع عفونت، 1 نفر می‌میرند.
● حدود 40 درصد افراد دارای باکتری به نام استرپتوکوک پنومونیه در گلو و پشت بینی خود هستند. این باکتری‌ها مسئول بیماری‌های رایجی مانند ذات‌الریه، عفونت سینوسی و عفونت گوش هستند.
● با این حال، هر از گاهی، آن باکتری‌ها موفق می‌شوند از سد خونی مغزی عبور کنند و باعث التهاب و عفونت در مغز، نخاع یا مایعات اطراف خود شوند.
● علائم این نوع جدی مننژیت عبارتند از:
- ○ لرز
- ○ تب شدید
- ○ استفراغ
- ○ حساسیت به نور
- ○ سردرد
- ○ گرفتگی گردن
- ○ گیجی
- ○ ضعف
- ○ سرگردانی
● خوشبختانه دو واکسن برای پیشگیری از مننژیت پنوموکوکی موجود است.
عوامل خطر مننژیت چیست؟
● برخی از عوامل خطر مننژیت به شرح زیر است:
سیستم ایمنی به خطر افتاده
● افراد مبتلا به نقص ایمنی بیشتر در برابر عفونت آسیب‌پذیر هستند. شامل عفونت‌هایی است که باعث مننژیت می‌شوند. برخی از اختلالات و درمان‌ها می‌توانند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کنند. شامل:
- ○ HIV/AIDS
- ○ اختلالات خود ایمنی
- ○ شیمی درمانی
- ○ پیوند عضو یا مغز استخوان
- ○ سرطان
- ○ داروی سرکوب کننده سیستم ایمنی
● مننژیت کریپتوکوکی که توسط یک قارچ ایجاد می‌شود، شایع‌ترین شکل مننژیت در افراد مبتلا به HIV است.
زندگی اجتماعی
● مننژیت زمانی که افراد در محل‌های نزدیک به هم زندگی می‌کنند به‌راحتی منتقل می‌شود. قرار گرفتن در فضاهای کوچک شانس ابتلا در معرض را افزایش می‌دهد. عبارتند از:
- ○ خوابگاه‌های کالج
- ○ پادگان
- ○ مدارس شبانه‌روزی
- ○ مهدکودک‌ها
- ○ خانه‌های سالمندان یا مراکز نگهداری
بارداری
● زنان باردار در معرض خطر ابتلا به لیستریوز هستند، عفونت که توسط باکتری لیستریا ایجاد می‌شود. عفونت می‌تواند به جنین سرایت کند.
سن
● همه سنین در معرض خطر ابتلا به مننژیت هستند. با این حال، گروه‌های سنی خاصی در معرض خطر بیشتری هستند. کودکان زیر 5 سال در معرض خطر مننژیت ویروسی هستند. نوزادان در معرض خطر بالاتر مننژیت باکتریایی هستند. افراد مسن نیز ممکن است در معرض خطر عفونت‌های خاصی باشند که می‌تواند منجر به مننژیت شود.
کار با حیوانات
● کارگران مزرعه و سایر افرادی که با حیوانات کار می‌کنند در معرض خطر ابتلا به لیستریا هستند.
چشم‌انداز
● مننژیت التهاب مایع و سه غشای اطراف مغز و نخاع است. مننژیت زمانی رخ می‌دهد که مایع اطراف این غشاها عفونی شود.
● انواع مختلفی از مننژیت وجود دارد، از جمله مننژیت ویروسی، باکتریایی و قارچی.
● مننژیت در صورت عدم درمان سریع می‌تواند بسیار خطرناک باشد و باعث مرگ شود.
● نکته مثبت این است که واکسن‌ها، عمدتاً برای مننژیت باکتریایی، برای نوجوانان، بزرگسالان و همچنین هر کسی که ممکن است در معرض خطر بالاتر ابتلا به این بیماری باشد، در دسترس است.
درج نظر