پژوهشگران دانشگاه صنعتی شریف با همکاری محققان دانشگاه علوم پزشکی ایران پس از دو سال تلاش موفق به ساخت ربات توانبخشی شده‌اند که می‌تواند ضمن کمک به پزشک در تشخیص بیماری و انتخاب تمرینات مناسب، بیمار را به صورت تقریبا خودکار مورد توانبخشی قرار دهد.
به گزارش سرویس فناوری ایسنا، حفظ تعادل در توانبخشی بیمارانی که دچار سکته شده‌اند، موضوعی کلیدی است و در صورت موفقیت پزشک در بازگرداندن قدرت حفظ تعادل به بیمار، سایر فعالیت‌های توانبخشی نیز شتابی دو چندان می‌گیرند.
دکتر سعید بهزادی‌پور، استاد گروه بیومکانیک دانشگاه صنعتی شریف و سرپرست پروژه درباره اهمیت بازگشت قدرت حفظ تعادل به بیماران نیازمند توانبخشی می‌گوید: ناتوانی بیمار در حفظ تعادل در واقع قدرت راه رفتن را از وی سلب می‌کند و این خود باعث بروز مشکلات جانبی دیگری می‌شود که فرآیند توانبخشی را کند می‌کند. اما از موقعی که بیمار بتواند راه برود، جهشی در فرایند بهبودش اتفاق می‌افتد، در این‌صورت وی می‌تواند شخصا به پزشک مراجعه کند و نیازی نیست دو نفر او را همراهی کنند و این امر یک تاثیر مثبتی بر روی روحیه بیمار می‌گذارد که خود دلیل دیگری است بر اهمیت موضوع حفظ تعادل.
وی می‌افزاید: به دلیل اهمیت ربات‌های توانبخشی تعادل، هم‌اکنون دو شرکت خارجی نمونه‌های تجاری چنین رباتی را در جهان ساخته و با قیمت‌های گزافی به فروش می‌رسانند و برخی دانشگاه‌ها و کلینیک‌های ایرانی هم آن‌ها را خریداری کرده‌اند، اما قیمت ۸۰ میلیون تومانی این دستگاه‌ها باعث شده هزینه استفاده از آن‌ها به حدی بالا باشد که اغلب بیماران قادر به پرداخت آن نباشند. چنین است که این دستگاه‌های خارجی هم‌اکنون بیشتر جنبه تزئینی در کلینیک‌ها پیدا کرده‌اند و مورد استفاده عملی قرار نمی‌گیرند.
سرپرست پروژه ساخت ربات توانبخشی تعادل با ذکر نیاز کشور به حدودا ۱۰۰ دستگاه از این ربات‌ها می‌گوید: رویکرد تیم پژوهشی در طراحی این دستگاه کاهش هزینه‌ها تا حدی بوده که قابل استفاده برای بیماران باشد، بدون آنکه از قابلیت‌های دستگاه کاسته شود.
بر اساس این گزارش، ربات توانبخشی ساخته شده در دانشگاه صنعتی شریف بنا بر گفته دکتر بهزادی‌پور به خودی خود دستگاه پیچیده‌ای نیست و سخت افزار آن عمدتا از حسگرها و قطعاتی تشکیل شده است که در بازار قابل تهیه است، اما نرم‌افزار این ربات، اصلی‌ترین فناوری است که استاد دانشگاه شریف کسب آن را مایه غرور می‌داند و می‌گوید: عمده نوآوری ما در آن نرم افزاری است که باید بر اساس داده‌های حسگرها بتواند تجزیه و تحلیل انجام دهد و از اینها اطلاعات و نتایج بالینی استخراج کند.
وی همچنین در مورد شیوه عملکرد این دستگاه می‌گوید: این دستگاه، پلتفورمی را فراهم کرده که بیمار روی آن می‌ایستد و علاوه بر اندازه‌گیری توزیع وزن، بین پاهای بیمار به این پلتفورم در دو جهت حرکتی تغییر زوایه می‌دهد، یعنی زیر پای بیمار را می‌چرخاند و با اعمال کردن این حرکت‌ها می‌تواند شرایط بهم خوردن تعادل را شبیه سازی کند و بیمار را برای حس کردن تعادلش وارد به عکس العمل کند.
وی ادامه می‌دهد: عکس العمل بیمار که بصورت تغییر توزیع وزن بین پاها هست، توسط دستگاه ثبت شده و تشخیص داده می‌شود که این الگوی عکس العمل با الگوی یک انسان نرمال چقدر فاصله دارد و این اطلاعات برای تحلیل شرایط فرد استفاده می‌شود. همین طور بیمار باید دسته‌های دستگاه را برای انجام حرکات بگیرد که این دسته‌ها نیز به حسگرهایی مجهز هستند که نحوه اعمال نیرو توسط دست را هم اندازه می‌گیرند که با استفاده از نیروهایی که دست بیمار به دسته دستگاه وارد می‌کند و پاهای بیمار به صفحه زیرپا وارد می‌کنند، ما تقریبا تخمین می‌زنیم که نحوه ایستادن فرد به چه صورت است که این اطلاعات مواد خام برای تحلیل وضعیت بیمار را فراهم می‌کند.
بهزادی‌پور تصریح می‌کند: نتایج تحلیل این داده‌ها به پزشک کمک می‌کند تا تمرین مناسب را انتخاب کند و همچنین با مقایسه این الگوها در طول زمان بتواند تصمیم بگیرد که الگوی بهبود بیمار چگونه است و نحوه پیشرفتش به چه صورت بوده است.
این دستگاه هم اکنون در مرکز تحقیقات فناوری‌های توانبخشی عصبی هوشمند جواد موفقیان مورد بهره برداری است و پژوهشگران بر روی توسعه و بهبود توانمندی‌های نرم‌افزاری این ربات در حال تحقیق و پژوهش هستند.
درج نظر