مقدمه
اگرچه سرماخوردگی تنها از دهه ۱۹۵۰ شناخته شده‌است، اما این بیماری از دوران باستان با انسان همراه بوده‌است. علائم و درمان آن در پاپیروس‌های ابرس مصری، قدیمی‌ترین اثر طبی موجود که در قرن ۱۶ پیش از میلاد نوشته شده، توضیح داده شده‌است واژه «سرماخوردگی» اولین بار در قرن ۱۶ به کار برده شد و علت نامگذاری آن تشابه بین علائم این بیماری و علائمی که هنگام در معرض قرار گرفتن هوای سرد است به وجود می‌آید بود.
در انگلستان، واحد تحقیقاتی سرماخوردگی (CCU) توسط شورای تحقیقات پزشکی در سال ۱۹۴۶ تأسیس شد و راینو ویروس در همان زمان در سال ۱۹۵۶ کشف شد. کروناویروس‌ها در سال ۱۹۶۵ کشف شدندو مطالعه بر روی آنها تا به‌طور مداوم تا اواسط دهه ۱۹۸۰ ادامه داشت. در دهه ۱۹۷۰، CCU اثبات کرد که درمان با اینترفرون در طول دوره نهفتگی عفونت راینو ویروس مقداری محافظت در مقابل بیماری پدیدمی‌آورد،اما هیچ درمان عملی نمی‌توانست ایجاد شود. این واحد در ۱۹۸۹ بسته شد، دو سال بعد از آن که تحقیقات قرص‌های لوزی شکل گلوکونات روی در پیشگیری و درمان سرماخوردگی‌های ناشی از راینو ویروس تکمیل کرد و این تنها درمان موفق ایجاد شده در سابقه CCU است.
سرماخوردگی متداول‌ترین بیماری در انسان است و مردم سراسر جهان به آن مبتلا می‌شوند. بزرگسالان عموماً دو تا پنج بار در سال مبتلا می‌شوند و کودکان ممکن است شش تا ده بار در سال (و کودکان مدرسه‌ای تا ۱۲ بار در سال) مبتلا شوند. به‌طور متوسط هر فرد در طول زندگی خود ۵۰ بار به سرماخوردگی مبتلا میشود. میزان عفونت‌های وابسته به علائم بیماری در افراد مسن به دلیل ضعیف شدن دستگاه ایمنی افزایش می‌یابد.
تنها در کشور آمریکا هر ساله بیش از یک میلیارد مورد سرماخوردگی مشاهده میشود و این نشان می‌دهد که کل جمعیت آمریکا در سال بیش از یک بار مبتلا به این ویروس می‌شوند. ساکنین آمریکای شمالی و اسکیموها بیشتر در معرض ابتلا به سرماخوردگی قرار دارند و به دنبال آن دچار عوارضی مانند عفونت گوش میانی میشود. این موضوع را بیشتر میتوان به ازدیاد جمعیت یا فقر نسبت داد تا به نژاد. در سال ۱۹۸۵ تخمین زده شد که ویروس سنشیال تنفسی در آمریکا هر ساله منجر به تقریباً ۴۵۰۰ مرگ و ۱۰۰ هزار بستری در بیمارستاندر سال میشود. همچنین مدارکی از مرگ کودکان زیر ۵ سال در اثر برونشیت، سینه پهلو و سایر بیماری‌های دستگاه تنفسی یافت میشود که در سال ۱۹۹۷ تعداد کل مرگ‌های مربوط به بیماری‌های تنفسی به تقریباً ۲۰۰۰ نفر کاهش یافت. در حال حاضر به‌طور تخمینی هر ساله در آمریکا حداکثر ۵۱۰ مرگ بر اثر ویروس سنسیشیال تنفسی رخ می‌دهد.
درک ضعیفی از تأثیر اقتصادی سرماخوردگی در اکثر نقاط دنیا وجود دارد. بزرگترین عاملی که افراد به پزشک مراجعه می‌کنند یا از کار خود مرخصی می‌گیرند یا در مدرسه غیبت می‌کنند، سرماخوردگی است. در آمریکا، سرماخوردگی منجر به سالانه ۱۰۰ میلیون ویزیت دکتر با هزینه برآورد شده ۷٫۷ میلیارد دلار در سال میشود. آمریکایی‌ها ۲٫۹ میلیارد دلار برای داروهای بدون نیاز به نسخه (OTC) هزینه می‌کنند و ۴۰۰ میلیون دلار دیگر نیز برای داروهای نسخه‌ای برای تسکین علائم بیماری هزینه می‌کنند. در آمریکا هزینه‌ای که صرف درمان سرماخوردگی در بیمارستان‌ها میشود از یک میلیارد دلار در سال تجاوز می‌کند، همچنین سالانه ۲۲۷ میلیون دلار صرف پادزیست تجویز شده برای سرماخوردگی و بیش از ۲ میلیارد دلار صرف هزینه داروهای بدون نسخه سرماخوردگی و ضدسرفه میشود.
بیش از یک سوم مردمی که نزد دکتر رفته‌اند، نسخه پادزیست دریافت کرده‌اند که باعث مقاومت در برابر پادزیست میشود. به‌طور تخمینی هر ساله در کل ۲۲ تا ۱۸۹ میلیون روز، به دلیل سرماخوردگی غیبت از مدرسه در کل دانش‌آموزان وجود دارد. در نتیجه والدین ۱۲۹ میلیون روز کاری را به دلیل ماندن در منزل و مراقبت از فرزندانشان از دست می‌دهند. اگر این تعداد را به ۱۵۰ میلیون روز کاری از دست رفته توسط کارمندان به دلیل سرماخوردگی، اضافه کنیم، اثر اقتصادی کل از دست رفتن روزهای کاری به دلیل سرماخوردگی، از ۲۰ میلیارد دلار در سال فراتر می‌رود و این باعث ۴۰٪ کار از دست رفته در آمریکا میشود
سرماخوردگی چیست
سرما خوردگی به انگلیسی (common cold) که با نام های نازوفارنژیت (nasopharyngitis)، رینوفارنژیت (rhinopharyngitis) و زکام حاد (acute coryza) نیز شناخته می شود، بیماری واگیر مربوط به دستگاه تنفسی فوقانی است که عمدتاً بینی را تحت تأثیر قرار می دهد
سرماخوردگى یک عفونت دستگاه تنفسى فوقانى است، بیمارى شایع و نسبتاً بى ضرر، اما مطمئناً وقتى به آن مبتلا مى شوید چنین احساسى ندارید.ممکن است آبریزش بینى، گلو درد و سرفه داشته باشید یا اینکه آبریزش از چشم، عطسه کردن و احتقان بینى آزاردهنده شما را کلافه کند. ممکن است هم همه این علائم با هم شما را آزار دهد.در واقع به علت آنکه بیش از ۲۰۰ ویروس مختلف ممکن است سرماخودرگى ایجاد کنند، علائم سرماخوردگى بسیار متفاوت است.
متاسفانه هر فرد بزرگسالى احتمال دارد ۲ تا ۴ بار در سال به سرماخوردگى مبتلا شود. کودکان به خصوص در سنین پیش از مدرسه بین ۵ تا ۹ بار سالانه سرما مى خورند.سرماخوردگى به خصوص در کودکانى که به مهدکودک مى روند شایع است. اما خبر خوب این است که معمولاً سرماخوردگى در طول یک هفته بهبود پیدا مى کند، گرچه بعضى از سرماخوردگى ها تا دو هفته هم به طول مى انجامند.
اگر سرماخوردگى بیش از این مدت طول بکشد به پزشکتان مراجعه کنید تا مطمئن شوید که عفونت ثانویه باکتریایى در ریه ها، حنجره، ناى، سینوس ها یا گوش هایتان وجود ندارد .
علت سرماخوردگی
سرماخوردگی عفونت دستگاه تنفسی فوقانی است که به راحتی منتقل میشود. برخلاف باکتری‌ها، ویروس‌ها دارای ساختار سلولی نیستند. ویروس سرماخوردگی دارای جداری (envelope) از جنس پروتئین است و از این روی مقاومت بیشتری نسبت به دیگر انواع ویروس‌ها دارد. دانشمندان بر این باورند که ویروس‌ها «زنده» نیستند و باید در اطراف سلول‌ها قرار گیرند تا بتوانند تکثیر شوند. ویروس‌های دیگری نیز ممکن است علت سرماخوردگی باشند که عبارتند از: کروناویروس‌ها (۱۰–۱۵٪)، ویروس پاراآنفلوآنزا انسانی (۱۰–۱۵٪)، ویروس سنسیشال تنفسی انسانی، آدنوویروس (۵٪)، آنتروویروس، و ویروس متاپنومو. از این ویروس بیش از یک نوع وجود دارد و در کل، بیش از دویست ویروس مختلف به سرماخوردگی‌ها مربوط می‌شوند. دانشمندان هنوز قادر به تشخیص علت ۲۰ تا ۳۰ درصد سرما خوردگی‌های بزرگسالان نیستند، اگرچه فرض بر ویروسی بودن عامل آنها است و نوع ویروس اهمیتی برای درمان بیماری ندارد .
کرونا ویروس‌ها گروهی از ویروس‌ها هستند که عامل سرماخوردگی شناخته می‌شوند. با مشاهده این ویروس‌ها در زیر میکروسکوپ الکترونی میتوان دید که ظاهری هاله‌ای یا تاج مانند دارند (کورونا به معنی تاج یا هاله است).
راینو ویروس رایج‌ترین عامل سرماخوردگی است و در ۳۰ تا ۸۰ درصد موارد علت بیماری شناخته میشود. راینو ویروس، ویروسی از خانواده پیکورناویروس‌ها و شامل ۹۹ نوع مختلف شناخته‌شده و دارای قطری حدود ۲۰ نانومتر است، به‌طوری‌که پنج هزار عدد از این ویروس تنها ۱ میلی‌متر جای می‌گیرند. راینو ویروس نوع C در سال ۲۰۰۷ کشف شد و در سرتاسر دنیا قابل مشاهده میباشد. تأثیر نوع C نسبت به نوع A و B شدیدتر است. راینو ویروس دارای یک ژنوم RNA معمولی با پروتئین و پلی‌نوکلئوتید است که مشابه DNA انسان عمل می‌کند. این پروتئین‌ها عامل اصلی واکنش پادتن‌های بدن انسان هستند. راینو ویروس‌ها در دمای ۹۱ درجه فارنهایت (معادل ۳۲٫۷ درجه سلسیوس) بهترین شرایط را برای رشد و نمو دارند و این دمایی است که در نوک بینی انسان مشاهده میشود
ساختار کروناویروس‌ها نیز دارای یک ژنوم RNA معمولی است. افرادی که همزمان دارای بیماری دیگری باشند و کودکان مبتلا به بیماری‌های قلبی، بیشتر در معرض خطر ابتلا به کروناویروس‌ها هستند. معمولاً شدت سرماخوردگی که کروناویروس عامل آن باشد بیشتر است. کروناویروس‌ها که پس از راینو ویروس‌ها بزرگترین عامل ابتلا به سرماخوردگی هستند، بیشتر در زمستان و بهار باعث سرماخوردگی می‌شوند. اگرچه کروناویروس‌ها بیشتر در جانوران دیده می‌شوند، اما پنج نوع از آنها دستگاه تنفسی بدن انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. تشخیص اینکه علت بیماری کروناویروس باشد یا خیر کمی مشکل است، چرا که برخلاف راینو ویروس‌ها به سختی در آزمایشگاه رشد و نمو می‌کنند.
ساختار آدنوویروس‌ها شامل دو DNA معمولی میشود و تاکنون بیش از ۴۰ گونه از آن شناخته شده‌است ولی فقط در چند گونه از آن مشخص است که چگونه باعث به وجود آمدن بیماری می‌شوند ویروس سنسیشیال تنفسی می‌تواند در نوزادان (به ویژه نوزادان زیر یک سال که زایمان زودهنگام داشته‌اند) یا افرادی که مبتلا به یک بیماری مزمن ریوی باشند، موجب بیماری سینه پهلو شود
شیوه انتقال بیماری:
ویروس سرماخوردگی را میتوان با سهل انگاری براحتی از راههای :
- سرفه
- عطسه
- تماس دست آلوده با مخاط دهان چشم و یا بینی
- ایجاد تماسهای دهانی
- و استفاده از لیوان قاشق و یا دیگر مواردی که با ترشحات مخاطی دهان بینی و یا چشم فرد بیمار در تماس بوده است .
انتقال داد.
دوره های پیشرفت بیماری:
کل مدت بیماری سرماخوردگی از یک تا دو هفته بصورت معمول می باشد.
در روزهای 2 و یا 3 پس از ورود ویروس به بدن انسان علائم بیماری نمایان می شود.
و زمان واگیردار بودن این بیماری در روزهای 2 تا 4 پس از بروز علائم میباشد.
علائم سرماخوردگی
- صدای تودماغی
اگر صدای‌تان گرفته و حالت تودماغی پیدا کرده است، اما نه تب و نه بدن‌درد دارید، احتمالا به آلرژی مبتلا هستید. در این حالت، رفتن به محل کار هیچ اشکالی ندارد. شما می‌توانید از داروهای بدون نسخه متعددی برای درمان آلرژی‌های خفیف استفاده کنید. با اینحال، توجه داشته باشید که بعضی از داروها مانند دیفن‌هیدرامین یا کلروفنیرامین می‌توانند باعث خواب‌آلودگی شوند. داروهایی که کمتر این عارضه را ایجاد می‌کنند، عبارت‌اند از لوراتادین و ستیریزین. اگر مبتلا به تب شدید باشید یا حالت‌تان با استفاده از آنتی‌هیستامین‌ها بهتر نشود، باید به پزشک مراجعه کنید. متخصصان آلرژی می‌توانند به شما کمک کنند.
- لرز و عرق زیاد
اگر لباس شما به‌صورت غیرعادی خیس شده است، احتمالا به تب مبتلا هستید. در این حالت باید مقدار زیادی مایعات بنوشید. اگر تب شما بالاتر از ۳۸.۸ درجه سانتی‌گراد بود حتما به پزشک مراجعه کنید، چون این تب می‌تواند از نشانه‌های ابتلا به آنفلوآنزا باشد. در این صورت اصلا به محل کار نروید و از دوستان و اعضای خانواده هم فاصله بگیرید. اگر تب شما با گلودرد همراه است، احتمالا به آنتی‌بیوتیک نیاز پیدا می‌کنید. در این حالت، بیماری شما شدیدا مُسری است و باید تحت نظر پزشک از آنتی‌بیوتیک استفاده کنید.
- سرفه
اگر احساس خارش در پشت گلوی‌تان شما را آزار می‌دهد یا احساس می‌کنید که مخاط از بینی به این ناحیه از گلو ریخته میشود، سرفه شما احتمالا به آلرژی یا سرماخوردگی ربط دارد. در این حالت، رفتن به محل کار بدون مانع است، مگر اینکه سرفه شما با علائم دیگری مانند بدن‌درد یا تب همراه باشد. اگر بیماری شما چند روز طول کشید و سرفه شما با خلط زرد و تیره همراه شد، همچنان به سرماخوردگی مبتلا هستید. با اینحال، اگر این حالت بیش از یک هفته ادامه پیدا کند، باید به پزشک مراجعه کنید. اگر سرفه شما بسیار شدید است و باعث تنگی نفس میشود، احتمالا با مشکلی فراتر از سرماخوردگی‌های عادی مواجه هستید. این حالت می‌تواند یکی از نشانه‌های بیماری‌های جدی‌تر مانند برونشیت یا پنومونی (ذات‌الریه) باشد. در این حالت، نرفتن به محل کار و مراجعه فوری به پزشک واقعا ضرورت دارد.
- گوش‌درد
اگر گوش‌تان واقعا درد می‌کند و نمی‌توانید به‌خوبی صداها را بشنوید، احتمالا به عفونت گوش مبتلا شده‌اید. شدت گرفتن سرماخوردگی هم می‌تواند باعث درد در ناحیه گوش شود. به هر حال، گوش‌درد واقعا به مداخله فوری نیاز دارد و برای پیدا کردن علت اصلی باید سریعا به پزشک مراجعه کرد. پزشک می‌تواند آنتی‌بیوتیک یا داروهای مسکّن برای گوش‌درد تجویز کند. توجه داشته باشید که عفونت گوش مُسری نیست. با اینحال، اگر گوش‌درد شما با علائم دیگر سرماخوردگی همراه باشد، احتمال سرایت کردن بیماری شما به دیگران در ۲-۳ روز اول واقعا زیاد است.
- چشم صورتی(التهاب ملتحمه)
اگر چشم شما قرمز شده، مایع کرم‌مانند سفید یا زردی در گوشه چشم‌های‌تان جمع شده و مژه‌های‌تان به همدیگر چسبیده است، احتمالا به بیماری چشم صورتی مبتلا شده‌اید. این بیماری می‌تواند به‌راحتی به دیگران منتقل شود، پس اصلا در این موقعیت به محل کار نروید و سریعا نزد پزشک بروید. به‌علاوه، شستن دست‌ها به‌طور منظم در طول روز می‌تواند از عفونت‌های چشم جلوگیری کند
درمان دارویی
داروهاي مرکب سرماخوردگي "تلفيق چند ماده موثر در يك دارو": بسياري از داروهاي سرماخوردگي، تركيبي از چند دارو هستند، اين داروها در بازار، اسم‌هاي گوناگوني دارند: مانند ادالت‌کلد، کلداستاپ و... مثلا حاوي يك ضداحتقان، يك آنتي‌هيستامين، يك ضدسرفه و يك ضددرد هستند "همه در يك قرص". اما هنگام مصرف اين داروها بايد دقت كرد وقتي چنين دارويي را مي‌خوريد، در واقع همه اين داروها را با هم مصرف كرده‌ايد در حالي كه شايد نيازي به بعضي از آنها نداشته باشيد.
در اينجا به بعضي داروهاي رايج اشاره مي‌كنيم:
داروهاي تب‌بر
تب، پاسخ بدن در مقابل ويروس‌ها و باكتري‌هاست و گاهي لازم است براي درمان آن دارو مصرف شود. بعضي داروها مانند استامينوفن، آسپرين و ايبوپروفن هم آثار ضددرد و هم آثار ضدتب دارند اما اگر باوجود مصرف دارو باز هم تب وجود داشته باشد يا درجه بدن بالاتر برود يا اگر تب پيش از ۳ روز طول بكشد، بايد به پزشك مراجعه شود.
دارو براي رفع گرفتگي بيني
زماني كه بيني دچار احتقان "گرفتگي" شده باشد، داروهاي ضداحتقان كمك خوبي هستند. آنها التهاب را در راههاي بيني كم مي‌كنند و اجازه مي‌دهند فرد راحت‌تر از راه بيني تنفس كند.
دو نوع داروي ضداحتقان وجود دارد:
ضد احتقان‌هاي خوراكي
قرص‌ها و شربت‌هايي مانند فنيل‌افرين و سودوافدرين ضداحتقان‌هاي خوراکي محسوب مي‌شوند. اين داروها آثار ضداحتقان خوبي دارند اما مانند همه داروها عوارضي هم دارند مثلا تهوع، گيجي و مشكل خواب. باوجودي كه مي‌توان اين داروها را بدون نسخه از داروخانه تهيه كرد اما بهتر است از داروساز داروخانه در مورد نحوه و مقدار مصرف آن سوال شود. افراد با فشارخون بالا، ديابت، مشكل قلبي و تيروييد هم بهتر است قبل از مصرف دارو با پزشك خود مشورت كنند. زنان باردار و شيرده نيز بايد قبل از مصرف هر دارويي از پزشك يا داروساز اطلاعات لازم را كسب كنند.
اسپري بيني ضداحتقان"مثل فنيل‌افرين":
در اين روش دارو را مستقيم به داخل بيني اسپري مي‌كنند و باعث كم‌شدن گرفتگي بيني مي‌شود. اين دارو نيز عوارضي مشابه نوع خوراكي آن دارد. به علاوه ممكن است باعث سوزش و خشكي بيني شود. مصرف اسپري‌هاي بيني ضداحتقان، نبايد بيش از ۳ روز پشت‌سر هم ادامه پيدا كند چون باعث بدتر شدن وضعيت احتقان مي‌شود.
دارو براي رفع آبريزش بيني
اگر عطسه و آبريزش بيني داشته باشيد، آنتي‌هيستامين‌ها "مثل كلرفنيرآمين" و ديفن هيدرامين موثر هستند. اين داروها با مسدودكردن آثار هيستامين "ماده‌اي شيميايي كه باعث عطسه و آبريزش مي‌شود" در خشك‌كردن راههاي بيني موثر هستند اما اين گروه از دارو يك عارضه مهم دارند؛ خواب‌آلودگي، بنابراين بهتر است قبل از كارهايي كه به تمركز و دقت بالا نياز دارند "مثل رانندگي" مصرف نشوند.
داروي ضدسرفه
دو نوع داروي ضدسرفه وجود دارد: سرکوب‌کننده سرفه و خلط آور.
سركوب‌كننده‌هاي سرفه
اين داروها باعث توقف سرفه مي‌شوند. معمولا داروي دكسترومتورفان به عنوان يك ضدسرفه اثر خوبي دارد. اين دارو هم معمولا نيازي به نسخه ندارد اما لازم است در مورد نحوه و مقدار مصرف آن از داروساز اطلاعاتي به دست آورد. اين دارو هم عوارضي دارد؛ مثل گيجي، تهوع و معده‌درد. اما اگر سرفه شما طولاني شد يا به دارو جواب نداد بهتر است به پزشك مراجعه كنيد و سرخود دارو مصرف نكنيد.
داروهاي خلط آور"اكسپكتورانت"
اين داروها با نازك‌كردن مخاط، گرفتگي قفسه سينه را رفع و سرفه‌كردن را راحت‌تر مي‌كنند "مثل گايافنزين". البته در بعضي داروهاي ضدسرفه مخلوطي از هر دو نوع داروي ضدسرفه وجود دارد.
آنتي‌بيوتيك‌ها
مصرف آنتي‌بيوتيك در درمان سرماخوردگي اثري ندارد. چون سرماخوردگي يا بيماري ويروسي است و آنتي‌بيوتيك‌ها روي ويروس موثر نيستند.
بهتر است دارو را طبق نياز مصرف كنيد. مثلا اگر فقط آبريزش بيني داريد، يك آنتي‌هيستامين كافي است يا اگر سرفه مي‌كنيد، يك داروي ضدسرفه به تنهايي مشكل را حل مي‌كند. قبل از مصرف دارو روي جعبه آن را مطالعه كنيد يا از داروساز سوال كنيد كه اين دارو شامل چه موادي است. اگر علايم بيماري شما بهتر نشد به پزشك مراجعه كنيد شايد دچار آنفلوانزا يا پنوموني شده باشيد كه علايمي مشابه سرماخوردگي دارند. بعضي داروهاي سرماخوردگي به دو نوع داروي روز و داروي شب تقسيم شده‌اند. هر دو نوع اين داروها معمولا مشابه هستند اما در داروهاي روز، عوامل خواب‌آلود‌كننده "مانند آنتي‌هيستامين" وجود ندارد يا كمتر است تا فرد در طول روز دچار مشكل نشود و در عوض عوامل ضد تب يا ضد سرفه در آن موجود است، اما داروهاي شب معمولا حاوي عوامل ضددرد و ضدتب و آنتي‌هيستامين است.
داروهاي سرماخوردگي كودكان
مواد موثره داروهاي سرماخوردگي كودكان، تقريبا مشابه داروهاي سرماخوردگي بزرگسالان يعني حاوي مواد ضددرد، ضدتب، آنتي‌هيستامين، ضداحتقان و ضدسرفه است اما با آنها تفاوت‌هايي نيز دارند. مثلا در داروهاي سرماخوردگي كودكان، عوامل ضداحتقان كمتر به كار رفته است (چون آثار جانبي مانند خواب‌آلودگي دارد) يا مثلا آسپيرين در آنها وجود ندارد (چون مي‌تواند باعث ايجاد مشكل‌هايي در كودكان شود). يكي ديگر از تفاوت‌هاي داروي سرماخوردگي كودكان با بزرگسالان در مقدار مواد موثره آن است. داروهاي بزرگسالان، حاوي مقادير استاندارد از هر ماده است كه براساس وزن يك فرد بالغ (حدود ۷۰ كيلوگرم) تعيين مي‌شود اما تعيين اندازه دارو در كودكان سخت‌تر است و اغلب براساس سن و وزن كودك مشخص مي‌شود.
تفاوت ديگر در شكل داروي كودكان است. از آنجا كه بلعيدن قرص براي كودكان كار سختي است، معمولا داروهاي كودكان به اشكالي ساخته مي‌شوند كه مصرف آنها راحت‌تر باشد. مثلا داروهاي مايع و قرص‌هاي جويدني از معمول‌ترين اشكال دارويي كودكان است. به علاوه طعم داروهاي كودكان معمولا متفاوت است و از طعم‌هاي ميوه‌اي در آنها استفاده مي‌شود. رنگ داروهاي كودكان نيز اغلب متفاوت است و از رنگ‌هاي شاد و جالب‌توجه كمك مي‌گيرند. داروهاي سرماخوردگي كودكان گاهي مي‌تواند باعث بروز مشكل‌هايي در آنها شود. معمولي‌ترين مشكل، مصرف بيش از حد و مسموميت كودكان است. بنابراين داروهاي كودكان را بايد حتما با پيمانه مخصوص دارو اندازه‌گيري كرد تا مقدار آن حساب‌شده باشد. مصرف داروهاي سرماخوردگي بدون نسخه و دستور پزشك، براي كودكان زير ۲ سال ممنوع است و هرگز نبايد به كودكان كمتر از ۲ سال، سر خود دارو داده شود.
راه های خانگی درمان سرماخوردگی
- نوشیدن مایعات
لازم است که روزانه یک و نیم لیتر آب مصرف شود. اگر آب ننوشید مخاطتان خشک میشود و ویروس به آنها می‌چسبد. برای همین هم به این زودی‌ها از بدنتان خارج نمی‌شود. در واقع نوشیدن آب توکسین‌ها یا همان سموم بدن و باکتری‌ها و ویروس‌ها را دفع می‌کنداز مصرف نوشیدنی‌هایی مثل قهوه و چای سیاه غلیظ اجتناب کنید، زیرا این نوشیدنی‌ها به جای آنکه به بدن شما آب‌رسانی کنند، آب بدن شما را کم می‌کنند در عوض نوشیدن آب زیاد به بدن شما کمک می‌کند که سموم و مواد زائد را سریع‌تر دفع کند و موجب میشود که خون و سلول‌های شما به خوبی کار کنند.
- درمان سرماخوردگی با لیموترش
لیموترش از فوق‌العاده‌ترین روش‌های درمان خانگی برای سرماخوردگی محسوب میشود که هم علائم سرماخوردگی را بهبود می‌بخشد و هم از طول دوران نقاهت سرماخوردگی می‌کاهد، زیرا گلبول‌های سفید که مسئو‌ل خنثی‌کردن و از بین بردن ویروس‌ها هستند، ۴ برابر سلول‌های دیگر در بدن ویتامین C مصرف می‌کنند.
یک قاشق چایخوری آب لیموترش را با ۲ قاشق چایخوری عسل مخلوط کنید و بخورید. هر ۲ ساعت یکبار این کار را انجام دهید تا بهبود محسوسی در سرماخوردگی و گلودردتان حاصل شود. چای لیمو هم از جمع شدن خلط در گلو جلوگیری کرده و مانع از تجمع باکتری‌ها می‌گردد، بنابراین خطر التهابات لوزه به حداقل می‌رسد.
- درمان سرماخوردگی با سیر
سیر یکی از قوی‌ترین مهاجمین علیه سرماخوردگی است. سیر حاوی ترکیباتی به نام آلیون و آلیسین است که دارای خواص ضد ویروسی فوق‌العاده‌اند؛ بنابراین سیر قادر خواهد بود تا با ویروس‌های سرماخوردگی و آنفلوانزا بجنگد و آنها را از پا در آورد.
سیر هنگامی که پخته میشود برخی از خواص شگفت‌انگیز خود را از دست می‌دهد، بنابراین بهتر است که حتی‌الامکان به صورت خام مصرف شود. اگر مصرف خام آن برایتان دردسرساز است، سوپ سیر بپزید که بسیار آسان و سریع آماده میشود. ۳ تا ۴ حبه سیر را خرد کرده و در ۲۵۰ میلی لیتر آب بجوشانید. سوپ سیر سموم را از بدن شما دفع کرده و تمامی مخاط بینی و گلوی شما را باز می‌کند. بیشتر بخوانید : سیر از تاریخ تا واقعیت
درمان خانگی سرماخوردگی با دمنوش زنجبیل
سزنجبیل حاوی برخی ترکیبات ضد ویروسی است که می‌توانند در تخریب ویروس‌های مسبب آنفلوآنزا و سرماخوردگی، موثر باشند. همچنین این مواد می‌توانند از طریق حمایت از تولید ترکیبات ضد میکروبی ضد ویروسی، در تقویت سیستم ایمنی موثر باشند .
- ۲-۳ برش نازک زنجبیل تازه به ازای هر فنجان آب
- یک قاشق غذاخوری عسل
آب جوش را روی برش های زنجبیل ریخته و بگذارید با دمای ملایم به مدت حداقل ۲۰ دقیقه دم بکشد. سپس به آن عسل اضافه کنید. توجه داشته باشید که طعم این دمنوش ممکن است برایتان قوی و تند باشد. در این رابطه بخوانید : خواص ضد سرطانی زردچوبه
درمان خانگی سرماخوردگی با دمنوش آویشن
آویشن خواص ضدباکتریایی و ضدویروسی دارد و برای همین یک ضدعفونی کننده موثر محسوب میشود که با بیماری‌های مجاری تنفسی مقابله می‌کند. برای درمان سرماخوردگی، یک قاشق چایخوری آویشن را در یک لیوان کوچک آب جوش بریزید و اجازه دهید به مدت ۱۰ دقیقه دم بکشد. اضافه کردن یک قاشق عسل و آب لیموترش به این دمنوش برای گلودرد خوب است به خاطر اینکه باعث تسکین گلو میشود.
توجه: مصرف آویشن در زنان باردار باعث سقط جنین می شود و مادران باردار باید از مصرف آن خودداری کنند
درمان سرماخوردگی با سوپ مرغ
محققان دریافته‌اند که سوپ می‌تواند یک ضد ویروس واقعی باشد. یکی از نظریه‌ها از این قرار است که سوپ با افزایش دمای بینی و گلو محیط را برای رشد و فعالیت ویروس‌ها نامناسب می‌کند. متخصصین تغذیه همچنین معتقدند که خود سوپ هم به ذات خود حاوی خواص ضدویروس است. از مرغ و سبزی‌های آن گرفته تا ادویه‌های به‌کاررفته در آن، همگی ترکیباتی دارای خواص ضدویروس و ضدسرماخوردگی هستند.
نوشیدنی لیموناد برای سرماخوردگی
- ۲-۴ حبه سیر رنده شده
- ۳-۴ برش زنجبیل تازه
- یک چهارم فنجان عسل خالص
- ۲-۳ عدد لیمو ترش
- آب
نوشیدن این لیموناد در طول سرماخوردگی و آنفلوآنزا به بهبود سریع تر شما کمک خواهد کرد. در یک شیشه تقریبا یک لیتری حبه سیر های رنده شده و برش های تازه زنجبیل را بریزید. روی آنها آب ریخته طوری که کاملا روی مواد را بپوشاند و حداقل ۲۰ دقیقه بگذارید تا خیس بخورد. سپس آبلیمو و عسل را نیز به مواد قبلی بیفزایید. اگر مایل بودید می توانید این شربت را گرم مصرف کنید. با اینحال می توان این شربت را در دمای اتاق نگهداری و با این دما مصرف نمود ولی از نگهداری آن در یخچال و سرد مصرف کردن آن بپرهیزید.
وقتی می‌خوابید و یا استراحت می‌کنید، در واقع به بدن خود اجازه می‌دهید که همه انرژی خود را برای مبارزه با سرماخوردگی به‌کار بگیرد، خوابیدن و استراحت کردن موجب میشود عملکرد سیستم ایمنی بدن شما افزایش پیدا کند و همه قدرت خود را برای مبارزه با ویروس سرماخوردگیاستفاده کند بنابراین حداقل ۸ ساعت در طول شب بخوابید و افزون یر آن در طول روز نیز چند خواب کوتاه داشته باشید.
باید به این موضوع توجه داشته باشید که ویتامین C، جلوی سرماخوردگی را نمی‌گیرد، اما مصرف میوه‌هایی که سرشار از این ویتامین هستند، به شما کمک می‌کند تا سریع‌تر بهبود پیدا کنید همچنین این قبیل میوه‌ها اندکی خاصیت ضد حساسیتی دارند که به کاهش عارضه های تنفسی نیز کمک می‌کنند، این میوه ها شامل مرکباتی مثل پرتقال، لیمو ترش و انواع توت ها هستند.
وقتی که شما سرماخورده اید، می توانید با نوشیدن زیاد مایعات مانند چای‌ها و دمنوش‌های مناسب و آبمیوه‌های طبیعی به جنگ با این بیماری بروید، مشروبات الکلی شرایط را بدتر و رگ‌های کوچک را گشاد می‌کن و منجر به ایجاد حس گرفتگی در سینوس‌ها می شود و توان بدن برای مبارزه با عفونت کاهش پیدا می کند
گوشت قرمز کم چرب و غذاهای دریایی مصرف کنید، این دسته از مواد غذایی را به خاطر میزان پروتئین موجود در آنها انتخاب کنید و به خاطر داشته باشید که آنها منابع غنی روی هستند پس بنابراین به شما کمک می کنند تا به بیماری سرماخوردگی مبتلا نشوید .
دم کرده پونه کوهی و آویشن شیرازی در فصل پاییز و زمستان بسیار مناسب بوده، خاصیت ضد عفونی کنندگی داشته و برای سرماخوردگی نیز بسیار مفید است. این دمنوش را می توان با مقداری عسل مخلوط نموده و روزانه چند نوبت میل نمود.
برای سرماخوردگی های ساده در فصل سرد، کدو حلوایی یک درمان مناسب است که می تواند به صورت بخار پز به همراه کمی پودر نبات و دارچین مصرف شود. کدو حلوایی منبع مناسب ویتامین E، C و بتاکاروتن است که همه آنها خاصیت آنتی اکسیدانی دارند.
پیشگیری
ويروسهاي سرماخوردگي پس از ورود به بدن در مخاط دستگاههاي تنفسي ايجاد بيماري کرده و همراه با ترشحات دستگاه تنفسي از فردي به فرد ديگر قابل انتقال است. بنابراين:
- دست دادن، روبوسي، عطسه و سرفه در محلهاي عمومي باعث انتقال آن مي‌شود.
- رطوبت و درجه حرارت در انتشار ويروس نقش دارد، اين بيماري در کشورهاي مناطق معتدل در فصل سرما (زمستان و پاييز) به علت بارندگي و رطوبت بيشتر است.
- از ديگر علل افزايش بروز سرماخوردگي در فصل سرما حضور در مكان‌هاي شلوغ همچون وسايل نقليه عمومي و تجمع در فضاهاي بسته و عدم استفاده از تهويه مناسب است.
- تغذيه يکي از فاکتورهاي موثر در عملکرد سيستم ايمني است. بنابراين سوء تغذيه در بروز بيماري‌هاي عفوني نقش مهمي را ايفا مي‌کند. ابتلا به بيماري‌هاي مزمن قلبي ، کليوي و ريوي نيز فرد را مستعد ابتلا به اين عفونت مي‌کند.
سرماخوردگي بيماري است که اگر چه مرگ و مير به دنبال ندارد ولي بروز آن باعث مشکلات زيادي براي افراد مي شود و باعث غيبت از کار مي شود. از طرفي با انجام اقداماتي به راحتي قابل پيشگيري است بنابراين در مبارزه با سرما خوردگي، پيشگيري بايد هدف اصلي باشد براي پيشگيري بايد اقدامات زير را انجام داد:
- دستهاي خود را بشوئيد:بيشتر ويروس هاي سرماخوردگي از طريق تماس مستقيم منتشر مي شوند. کسي که سرماخورده است بداخل دست هاي خود عطسه کرده و سپس اشيائي مثل تلفن ، صفحه کليد کامپيوتر يا ليوان را لمس مي کند.
- ميکروبها مي توانند براي ساعت ها و در بعضي موارد هفته ها زنده باقي مانده و سپس به فرد بعدي که آن اشياء را لمس مي کند منتقل شود . بنابراين بايد دستهاي خود را مکرراً بشوئيد . در صورتي که امکان شستن دستتان را نداريد دستهاي خود را بسيار سخت براي يک دقيقه به هم بماليد . اين کار باعث جداشدن اکثر ويروسهاي سرماخوردگي از پوست مي شود .
- سرفه و عطسه خود را با دستانتان نپوشانيد: زماني که احساس مي کنيد در حال سرفه يا عطسه هستيد از يک دستمال دستمال استفاده کرده و آنرا بلافاصله دور بياندازيد . اگر دستمال نداريد سر خود را از افرادي که نزديک شما هستند به طرف ديگر چرخانده و به فضاي آزاد سرفه کنيد .
- صورتتان را لمس نکنيد:ويروسهاي سرماخوردگي از طريق چشم ، دهان و بيني وارد بدن شما مي شوند . لمس صورت کودکان راه اصلي ابتلاي آنان به سرماخوردگي بوده و همچنين موجب انتقال سرماخوردگي از آنان به والدينشان مي باشد
- مقدار زيادي مايعات بنوشيد: آب سيستم بدن شما را شستشو داده و باعث خروج سموم از بدن شما مي شود . يک فرد بالغ سالم بطور متوسط روزانه 8 ليوان مايعات نياز دارد
- از سونا استفاده کنيد: وقتي به سونا مي رويد هوائي که استنشاق مي کنيد بالاتر از 80 درجه است و اين درجه حرارت باعث از بين رفتن ويروس هاي سرماخوردگي مي شود .
- از هواي آزاد استفاده کنيد: اکثريت افراد در زماني که هوا سرد است در خانه و محوطه هاي بسته مي مانند بنابراين ميکروب‌هاي بيشتري در اطاق هاي خشک و شلوغ در حال گردش است .
- ورزش هاي آيروبيک را به طور منظم انجام دهيد: اين ورزش ها باعث افزايش سلولهاي مقابله کننده با ويروس در بدن مي شود .
- غذاهاي گياهي مصرف کنيد: مواد طبيعي موجود در گياهان باعث افزايش ويتامين هاي بدن مي شود . بنابراين ميوه و سبزيجات سبز تيره ، قرمز و زرد مانند اسفناج ، کاهو ، هويج ، گوجه فرنگي ، سير و ... مصرف کنيد . آب پرتقال هرچه تازه تر باشد ويتامين C بيشتري دارد و طول مدت درمان را کوتاهتر مي کند
- ماست بخوريد : باکتري هاي مفيد موجود در ماست باعث تحريک توليد مواد سيستم ايمني شده که با بيماري مبارزه مي کند .
- سيگار نکشيد: آمار نشان مي دهد که سيگاري ها دچار سرماخوردگي هاي بيشتر و مکرر مي شوند . حتي نزديک به افراد سيگاري بودن بطور واضح سيستم ايمني را از بين مي برد. دود راههاي هوائي بيني را خشک کرده و مژک هاي آنرا فلج مي کند . مژک هاي موهاي ظريفي هستند که مخاط بيني و ريه ها را پوشانده و با حرکات موجي شکل خود ويروس هاي سرماخوردگي را از مجاري بيني خارج مي کنند . يک سيگار مژک ها را براي 30-40 دقيقه فلج مي کند.
- مصرف الکل را قطع کنيد : مصرف الکل کبد را که اولين سيستم تصفيه کننده بدن است را تخريب کرده و اين به اين معناست که تمامي انواع ميکروبها بدن شما را به سرعت ترک نخواهند کرد .
- راحت و آسوده باشيد: اگر شما بتوانيد آرامش داشته باشيد مي توانيد سيستم ايمني خود را به هنگام نياز فعال کنيد.
- غرغره کردن نمك: اين كار باعث مرطوب شدن گلو و بهبودي موقت مي شود. اين کار را با استفاده از يک قاشق چايخوري نمک داخل يک استکان آب ولرم و روزانه حدود 4 بار انجام دهيد .
سیستم ایمنی بدن چیست و چگونه کار می کند؟
معرفی و شناخت انواع اشکال دارویی
درج نظر