● عفونت دستگاه ادراری (UTI)، عفونت در مجاری ادرار است که شامل مثانه و کلیه می‌شود. علائم بستگی به بخشی از دستگاه ادراری دارد که تحت تأثیر قرار گرفته است.
● UTI عفونت ناشی از میکروب‌ها است. اینها موجوداتی هستند که برای دیده شدن نیاز به میکروسکوپ دارند.
● بیشتر UTIها توسط باکتری ایجاد می‌شوند، اما برخی از آنها توسط قارچ‌ها و در موارد نادر توسط ویروس‌ها ایجاد می‌شوند. UTI یکی از شایع‌ترین عفونت‌ها در انسان است.
● دستگاه ادراری از موارد زیر تشکیل شده است:
- ○ کلیه‌ها
- ○ حالب‌ها
- ○ مثانه
- ○ مجرای ادرار
● بیشتر UTIها فقط مجرای ادرار و مثانه را در قسمت تحتانی درگیر می‌کنند. اما عفونت‌های ادراری می‌توانند حالب و کلیه‌ها را در دستگاه فوقانی هم درگیر کنند. اگرچه UTIهای دستگاه فوقانی نادرتر از UTIهای دستگاه تحتانی هستند، اما معمولاً شدیدتر هستند.
علائم عفونت مجاری ادراری
● علائم عفونت ادراری بستگی به این دارد که کدام قسمت از دستگاه ادراری عفونی شده است.
علائم عفونت مجاری ادراری تحتانی
● UTIهای مجاری تحتانی، مجرای ادرار و مثانه را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند. علائم عفونت دستگاه تحتانی عبارتند از:
- ○ سوزش با ادرار
- ○ افزایش دفعات ادرار بدون دفع زیاد ادرار
- ○ افزایش فوریت ادرار
- ○ ادرار خونی
- ○ ادرار کدر
- ○ ادراری که شبیه کولا یا چای است
- ○ ادراری که بوی قوی دارد
- ○ درد لگن در زنان
- ○ درد مقعد در مردان
علائم عفونت دستگاه ادراری فوقانی
● UTIهای دستگاه فوقانی کلیه‌ها را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند. اگر باکتری از کلیه عفونی وارد خون شود، می‌توانند به طور بالقوه تهدیدکننده زندگی باشند. این وضعیت که اوروسپسیس نامیده می‌شود، باعث کاهش خطرناک فشار خون، شوک و مرگ می‌شود.
● علائم UTI دستگاه فوقانی عبارتند از:
- ○ درد و حساسیت در قسمت فوقانی پشت و پهلوها
- ○ لرز
- ○ تب
- ○ حالت تهوع
- ○ استفراغ
علائم عفونت مجاری اداری در مردان
● علائم عفونت ادراری دستگاه فوقانی در مردان مشابه علائم در زنان است. اما مردان مبتلا به UTI مجاری تحتانی ممکن است گاهی اوقات درد مقعد را نیز تجربه کنند.
علائم عفونت مجاری ادرار در زنان
● زنان مبتلا به عفونت دستگاه ادراری تحتانی ممکن است درد لگن را هم تجربه کنند. این علاوه بر سایر علائم رایج است.
علل و عوامل خطر عفونت دستگاه های ادراری
● هر چیزی که تخلیه مثانه را کاهش دهد یا دستگاه ادراری را تحریک کند می‌تواند منجر به عفونت ادراری شود. همچنین عوامل زیادی وجود دارند که می‌توانند شما را در معرض خطر ابتلا به عفونت ادراری قرار دهند.
● این عوامل خطر عبارتند از:
- ○ سن (بزرگسالان بیشتر احتمال دارد به UTI مبتلا شوند)
- ○ کاهش تحرک پس از جراحی یا استراحت طولانی مدت در بستر
- ○ سنگ کلیه
- ○ UTI قبلی
- ○ انسداد یا انسداد مجاری ادراری، مانند:
- ● پروستات بزرگ‌شده
- ● سنگ کلیه
- ● انواع خاصی از سرطان
- ○ استفاده طولانی مدت از کاتترهای ادراری که ممکن است ورود باکتری‌ها به مثانه را آسان‌تر کنند
- ○ دیابت
- ○ بارداری
- ○ ساختارهای ادراری غیرطبیعی از بدو تولد ایجاد شده است
- ○ سیستم ایمنی ضعیف شده
عوامل خطر اضافی UTI برای مردان
● بیشتر عوامل خطر UTI برای مردان مانند زنان است. اما داشتن پروستات بزرگ می‌تواند خطر عفونت ادراری را نیز افزایش دهد.
عوامل خطر اضافی UTI برای زنان
● در حالی که به طور گسترده اعتقاد بر این است که پاک کردن مقعد از پشت به جلو پس از استفاده از حمام خطر ابتلا به عفونت ادراری مکرر را افزایش می‌دهد، تحقیقات قدیمی‌تر نشان داد که این‌طور نیست.
● اما هنوز برخی از عوامل خطر منحصربه‌فرد برای آناتومی زنان وجود دارد.
مجرای ادراری کوتاه‌تر
● در بدن زنان، مجرای ادرار بسیار نزدیک به واژن و مقعد است. این امر احتمال ابتلا به UTI را افزایش می‌دهد. باکتری‌هایی که ممکن است به طور طبیعی در اطراف واژن و مقعد ایجاد شوند می‌توانند منجر به عفونت در مجرای ادرار و بقیه دستگاه ادراری شوند.
● مجرای ادرار در زنان نیز کوتاه‌تر است و باکتری‌ها مسافت کمتری برای ورود به مثانه دارند.
جنسیت
● فشار بر دستگاه ادراری زنان در طول رابطه جنسی داخلی می‌تواند باکتری‌ها را از اطراف مقعد به مثانه منتقل کند. رابطه جنسی دهانی همچنین می‌تواند باکتری را وارد مجرای ادرار کند و خطر عفونت را افزایش دهد.
● ادرار کردن بعد از رابطه جنسی ممکن است به کاهش خطر عفونت کمک کند.
اسپرم کش‌ها
● اسپرم کش‌ها ممکن است خطر عفونت ادراری را افزایش دهند زیرا می‌توانند میکروبیوم واژن را مختل کنند.
استفاده از کاندوم هنگام رابطه جنسی
● کاندوم‌های لاتکس بدون روغن ممکن است باعث افزایش اصطکاک و تحریک پوست در حین رابطه جنسی شوند. این حالت ممکن است خطر UTI را افزایش دهد.
● اما دلایل زیادی برای استفاده از کاندوم وجود دارد. آنها برای کاهش شیوع عفونت‌های مقاربتی (STIs) و جلوگیری از بارداری ناخواسته مهم هستند.
● برای کمک به جلوگیری از اصطکاک و تحریک پوست در اثر کاندوم، حتماً در حین رابطه جنسی از روان‌کننده‌های مبتنی بر آب به‌اندازه کافی استفاده کنید.
● از استفاده از کاندوم‌های پوشیده شده با اسپرم کش خودداری کنید.
کاهش سطح استروژن
● پس از یائسگی، کاهش سطح استروژن باعث تغییر باکتری‌های طبیعی در واژن می‌شود. این اتفاق می‌تواند خطر UTI را افزایش دهد.
تشخیص عفونت مجاری ادرار
● اگر بر اساس علائم خود مشکوک به عفونت ادراری هستید، با پزشک تماس بگیرید. پزشک علائم شما را بررسی کرده و معاینه فیزیکی انجام خواهد داد. برای تأیید تشخیص UTI، پزشک باید ادرار شما را از نظر میکروب آزمایش کند.
● نمونه ادرار باید یک نمونه "تمیز" باشد. به این معنی است که نمونه ادرار در وسط جریان ادرار جمع آوری می‌شود نه در ابتدا. این کار به جلوگیری از جمع آوری باکتری‌ها یا مخم رها از پوست کمک می‌کند زیرا می‌توانند نمونه را آلوده کنند. پزشک به شما توضیح می‌دهد که چگونه یک نمونه تمیز بگیرید.
● هنگام آزمایش نمونه، پزشک به دنبال تعداد بیشتری گلبول سفید در ادرار خواهد بود. آنها می‌توانند نشان دهنده عفونت باشند.
● پزشک همچنین کشت ادرار را برای آزمایش باکتری یا قارچ انجام می‌دهد. کشت می‌تواند به شناسایی علت عفونت کمک کند. همچنین می‌تواند به پزشک در انتخاب درمان کمک کند.
● اگر پزشک به ویروسی بودن عفونت ادراری مشکوک باشد، ممکن است نیاز به انجام آزمایشات ویژه باشد. ویروس‌ها علل نادر عفونت ادراری هستند، اما می‌توانند در افرادی که پیوند عضو داشته‌اند یا سایر بیماری‌هایی که سیستم ایمنی بدنشان را تضعیف می‌کند، دیده شوند.
UTIهای دستگاه فوقانی
● اگر پزشک مشکوک به عفونت ادراری دستگاه فوقانی باشد، ممکن است علاوه بر آزمایش ادرار، نیاز به انجام شمارش کامل خون (CBC) و کشت خون نیز داشته باشد.
● کشت خون می‌تواند تأیید کند که عفونت به جریان خونتان سرایت نکرده است.
عفونت دستگاه‌های ادراری مزمن
● اکثر عفونت‌های ادراری پس از درمان از بین می‌روند. اما برخی از افراد به UTI مزمن مبتلا می‌شوند. عفونت ادراری مزمن یا پس از درمان از بین نمی‌رود و یا عود می‌کند. عفونت ادراری مکرر در بین زنان شایع است.
● اگر عفونت ادراری مزمن دارید، پزشک ممکن است بخواهد هر گونه ناهنجاری یا انسداد در دستگاه ادراری شما را بررسی کند. در ادامه چند آزمایش رایج وجود دارد:
- ○ سونوگرافی جایی است که وسیله‌ای به نام مبدل از روی شکم عبور داده می‌شود. مبدل از امواج اولتراسوند برای ایجاد تصویری از اندام‌های دستگاه ادراری که بر روی مانیتور نمایش داده می‌شود، استفاده می‌کند.
- ○ پیلوگرام داخل وریدی (IVP) شامل تزریق یک رنگ به بدن است که از طریق دستگاه ادراری حرکت می‌کند. سپس از شکم شما رادیوگرافی گرفته می‌شود. رنگ، دستگاه ادراری را در تصویر اشعه ایکس برجسته می‌کند.
- ○ سیستوسکوپی از یک دوربین کوچک استفاده می‌کند که از طریق مجرای ادرار به مثانه وارد می‌شود تا داخل مثانه را ببیند. در طول سیستوسکوپی، پزشک ممکن است یک قطعه کوچک از بافت مثانه را بردارد و آن را آزمایش کند تا التهاب مثانه یا سرطان را به‌عنوان علت علائم رد کند.
- ○ توموگرافی کامپیوتری (CT) تصاویر دقیق‌تری از سیستم ادراری دریافت می‌کند.
عفونت مجاری ادرار در زمان بارداری
● اگر باردار هستید و علائم UTI دارید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
● عفونت ادراری در دوران بارداری می‌تواند باعث فشار خون بالا و زایمان زودرس شود. عفونت‌های ادراری در دوران بارداری نیز بیشتر به کلیه‌ها سرایت می‌کنند.
درمان عفونت مجاری ادرار
● درمان عفونت ادراری بستگی به نوع آن دارد:
- ○ باکتریایی (شایع‌ترین)
- ○ ویروسی
- ○ قارچی
● پزشک با مشاهده نتایج آزمایش می‌تواند تشخیص دهد که کدام است.
● عفونت ادراری باکتریایی با آنتی بیوتیک درمان می‌شود. UTIهای ویروسی با داروهایی به نام ضدویروسی درمان می‌شوند. اغلب، سیدوفوویر ضدویروسی انتخابی برای درمان عفونت‌های ادراری ویروسی است. عفونت‌های قارچی با داروهایی به نام ضدقارچ درمان می‌شوند.
آنتی بیوتیک برای عفونت ادراری
● شکل آنتی بیوتیک مورد استفاده برای درمان عفونت ادراری باکتریایی معمولاً به این بستگی دارد که کدام قسمت از دستگاه درگیر است.
● عفونت‌های مجاری تحتانی معمولاً با آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی قابل درمان هستند. UTIهای دستگاه فوقانی نیاز به آنتی بیوتیک داخل وریدی دارند. این آنتی‌بیوتیک‌ها مستقیماً وارد رگ‌های شما می‌شوند.
● گاهی اوقات، باکتری‌ها به آنتی‌بیوتیک‌ها مقاومت نشان می‌دهند. برای کاهش خطر مقاومت آنتی بیوتیکی، پزشک احتمالاً شما را در کوتاه‌ترین دوره درمانی ممکن قرار می‌دهد. درمان معمولاً بیش از 1 هفته طول نمی‌کشد.
● نتایج حاصل از کشت ادرار می‌تواند به پزشک کمک کند تا یک درمان آنتی‌بیوتیکی را انتخاب کند که بهترین عملکرد را در برابر نوع باکتری عامل عفونت دارد.
● درمان‌های غیر آنتی‌بیوتیکی برای UTI باکتریایی در حال بررسی است. در برخی مواقع، درمان UTI بدون آنتی بیوتیک ممکن است با استفاده از شیمی سلولی برای تغییر تعامل بین بدن و باکتری، گزینه‌ای برای درمان باشد.
درمان‌های خانگی برای عفونت ادراری
● هیچ درمان خانگی وجود ندارد که بتواند عفونت ادراری را درمان کند، اما کارهایی وجود دارد که می‌توانید در کنار دارو درمانی برای کسب نتیجه بهتر انجام دهید.
● مانند نوشیدن آب بیشتر، ممکن است به بدن کمک کند عفونت را سریع‌تر پاک کند.
زغال اخته
● آب زغال اخته یا کرن بری عفونت ادراری را درمان نمی‌کند. اما یک ماده شیمیایی موجود در زغال‌اخته ممکن است به جلوگیری از انواع خاصی از باکتری‌ها که می‌توانند باعث چسبیدن عفونت ادراری باکتریایی به پوشش مثانه شوند، کمک کنند. این ماده ممکن است به جلوگیری از UTI در آینده کمک کند.
● در حالی که زغال‌اخته یک درمان محبوب است، نتیجه تحقیق در مورد تأثیر آن بر عفونت‌های ادراری متفاوت است. مطالعات قطعی بیشتری مورد نیاز است.
● با این حال، انجمن اورولوژی آمریکا می‌گوید که پزشکان می‌توانند آب زغال‌اخته را به‌عنوان راهی برای جلوگیری از عفونت ادراری مکرر به بیماران توصیه کنند. اما باید در نظر بگیرند که بهبودی قطعی نیست.
عفونت ادراری درمان‌نشده
● باید UTI را درمان کنید - هر چه زودتر، بهتر. UTIهای درمان‌نشده هر چه بیشتر گسترش یابند شدیدتر می‌شوند.
● درمان عفونت ادراری معمولاً در دستگاه ادراری تحتانی ساده‌ترین روش است. عفونت که به دستگاه ادراری فوقانی سرایت می‌کند، درمانی بسیار دشوارتر است و به‌احتمال زیاد به خون سرایت می‌کند و باعث سپسیس می‌شود. این اتفاق یک رویداد تهدیدکننده زندگی است.
● اگر مشکوک به عفونت ادراری هستید، در اسرع وقت با پزشک تماس بگیرید. یک معاینه ساده و آزمایش ادرار یا خون می‌تواند در دراز مدت شما را از مشکلات زیادی نجات دهد.
پیشگیری از عفونت ادراری
● همه می‌توانند اقدامات زیر را برای کمک به جلوگیری از UTI انجام دهند:
- ○ روزانه 6 تا 8 لیوان آب بنوشید.
- ○ ادرار را برای مدت طولانی نگه ندارید.
- ○ با پزشک خود در مورد مدیریت هرگونه بی‌اختیاری ادرار یا مشکلات تخلیه کامل مثانه صحبت کنید.
● زنان 30 برابر بیشتر از مردان به UTI مبتلا می‌شوند. اقدامات خاصی ممکن است به پیشگیری از عفونت ادراری در زنان کمک کند.
● اگر در دوران پیش از یائسگی یا یائسگی هستید، استفاده از استروژن موضعی یا واژینال تجویز شده توسط پزشک می‌تواند در پیشگیری از عفونت ادراری کمک کنند. اگر پزشک معتقد است که مقاربت عامل عفونت ادراری مکرر شماست، ممکن است مصرف آنتی‌بیوتیک‌های پیشگیرانه را بعد از رابطه جنسی یا طولانی مدت توصیه کند.
● برخی از مطالعات نشان داده‌اند که استفاده طولانی مدت از آنتی‌بیوتیک‌ها در افراد مسن خطر ابتلا به عفونت‌های ادراری را کاهش می‌دهد.
● مصرف روزانه مکمل‌های کرن بری یا استفاده از پروبیوتیک‌های واژینال، مانند لاکتوباسیلوس، ممکن است به پیشگیری از عفونت ادراری کمک کنند. برخی از مطالعات نشان می‌دهند که استفاده از شیاف‌های واژینال پروبیوتیک می‌توانند با تغییر باکتری‌های موجود در واژن، وقوع و عود UTIs را کاهش دهند.
سؤالات متداول
چه مدت طول می‌کشد تا عفونت ادراری خارج شود؟
● UTI می‌تواند در عرض یک هفته از بین برود. اما اگر درمان نشود، عفونت ادراری می‌تواند در طول زمان بدتر شود و به مراقبت‌های پزشکی نیاز دارد.
آیا می‌توان عفونت ادراری را به طور طبیعی درمان کرد؟
● UTIها را نباید بدون درمان رها کرد؛ زیرا ممکن است در طول زمان بدتر شوند. درمان‌های خانگی مانند نوشیدن آب زغال‌اخته یا آب ممکن است به آنتی‌بادی‌ها کمک کنند تا عفونت ادراری را سریع‌تر از بین ببرند.
چگونه پزشکان عفونت ادراری در بزرگسالان را آزمایش می‌کنند؟
● پزشکان با نمونه‌برداری از ادرار شما، عفونت ادراری را آزمایش می‌کنند. گلبول‌های سفید، باکتری‌ها و مخم رها نشانه‌های عفونت و عفونت‌های ادراری بالقوه هستند.
سخن آخر
● UTI یک بیماری نسبتاً شایع است. آنها می‌توانند شامل عفونت مثانه، مجرای ادرار، حالب یا کلیه‌ها باشند. شایع‌ترین علت باکتری‌ها هستند، اما می‌توانند توسط ویروس‌ها یا قارچ‌ها نیز ایجاد شوند.
● اگر مشکوک به عفونت ادراری هستید، حتماً برای تشخیص و درمان مناسب به پزشک مراجعه کنید.
درج نظر