آیا فراموشی ام بخاطر سن است یا دارم به آلزایمر دچار میشم؟
همۀ ما گاهی بعضی چیزها را فراموش میکنیم، خصوصا وقتی سرمان شلوغ میشود. معمولا هرچه سن بالاتر میرود، میبینیداین فراموشیها بیشتر میشوند. اندکی فراموشی، جزء طبیعی پا به سن گذاشتن است و الزاما به معنای زوال عقل نیست. سالانه تنها 1درصد از افراد بالای 65 سال که دارای مشکلات طبیعی حافظه در سن بالا هستند، دچار زوال عقل میشوند.
وقتی فراموشی، تبدیل به یک مشکل میشود
اگر فراموشیهایتان به حدی رسیدهاند که باعث میشود از عهدۀ کارهای روزانۀ خودتان برنیایید، وقتش است مشکلات حافظۀتان را جدی بگیرید. چیزهایی که همین چند لحظه قبل شنیدهاید را فراموش میکنید؟ چندین بار یک سوال را تکرار میکنید؟ کارهای روزانۀتان را همه جا، روی کاغذ یا گوشی، یادداشت میکنید و بدون یادداشتها، کارها یادتان نمیماند؟ اگر دراین شرایط هستید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
برنامهریزی یا حل مشکلات برایتان کار سختی شده است؟
همۀ ما گاهی اشتباه میکنیم. مثلا شاید ماه قبل مبلغی را در دسته چکتان اشتباه نوشته باشید یا قبضی را اشتباه پرداخت کرده باشید.این اشتباهات طبیعی هستند. اما اگر کارهایی که همیشه بهراحتی انجام میدادهاید، برایتان سخت شدهاند، مثلا نمیتوانید طبق دستورپخت یک غذا عمل کنید یا یادتان نمیآید چه قبضهایی را پرداخت کردهاید یا چطور باید پرداخت کنید،اینها میتواند هشداری برای بیماریهای حافظه باشد.
در کارهای روزانۀتان مشکل دارید؟
نمی توانید مثل همیشه با کنترل تلویزیون کار کنید؟ یادتان رفته چطور باید از مایکروفر استفاده کنید؟ اگر گاهیاین کارها برایتان سخت میشود، جای نگرانی نیست. اما اگر مدام برای انجام کارهای روزمرهای که همیشه انجام میدادید، نیاز به کمک پیدا میکنید، مثلا نمیتوانید رانندگی کنید و جاهایی که همیشه میرفتید بروید، یا بازیهایی که قبلا انجام میدادید انجام بدهید، یا راه مغازههای محله را گم میکنید، اینها میتواند نشانۀ مشکلات جدی در حافظه باشد.
کجا ماشینم را پاک کردم؟!
برای همۀ ما این مشکل پیش آمده که یادمان رفته ماشین را دقیقا کجا پارک کردیم. کارتان در فروشگاه تمام میشود و بیرون میآیید و بعد از خودتان میپرسید: «ممم... ماشین رو کجا گذاشتم؟» اینکه هرازگاهی محل پارک ماشین یادتان برود، طبیعی است. اما اگر همیشه اینطور است، به پزشک مراجعه کنید. این میتواند نشانۀ زوال عقل باشد.
این سوئیچ من کجاست؟!
اغلب مواقع، وقتی یادمان میرود چیزی، مثلا کلیدها یا عینک، را کجا گذاشتهایم، میتوانیم قدمبهقدم به عقب برگردیم و فکر کنیم که آخرین بار آن را کجا گذاشتهایم. اما اگر میبینید همیشه وسایلتان را گم میکنید و نمیتوانید در ذهنتان به عقب برگردید و جای وسایلتان را به یاد بیاورید، این شرایط نشانۀ مشکلات جدی در حافظه است.
حساب زمان از دستتان در رفته؟
اغلب ما حتما روزهایی از خواب بلند شدهایم و از خودمان پرسیدهایم «امروز چند شنبه است؟» در حالت نرمال، جوابدادن بهاین سوال خیلی طول نمیکشد. پس اگر اغلب مواقع نمیتوانید تاریخها و فصلها یا گذر زمان را در ذهنتان دنبال کنید، این نشانۀ دیگری از یک مشکل بزرگتر در حافظه است.
چطور ازاینجا سر در آوردم؟ اینجا چه میکنم؟
اگر وارد اتاقی شدید، اما یادتان نمیآید داشتید چه کار میکردید و چرا به آن اتاق رفتید، جای نگرانی نیست، همۀ ما اینطور شدهایم. اما مبتلایان به آلزایمر گاهی حتی یادشان میرود کجا هستند، یا نمیدانند چطور به آنجا رفتهاند. اگر چنین مشکلی دارید، حتما از پزشک کمک بخواهید.
اسمش چی بود!؟
اینکه گاهی پیداکردن کلمۀ درست سخت باشد، طبیعی است. گاهی هم ممکن است کلمات را اشتباه به کار ببرید؛ نگران نباشید.
اما مبتلایان به آلزایمر، معمولا در نوشتن یا حرفزدن دچار مشکلات جدی میشوند. آنها نام چیزها یا اسم آشنایان یا کلمات درست را به خاطر نمیآورند. اگر با کلمات و اسمها مشکل دارید یا یادتان نمیآید باید در هر لحظه چه بگویید، این میتواند زنگ خطری برای ازدستدادن حافظه باشد.
کنارهگیری از دوستان و خانواده
دوست دارید از دوستان، خانواده یا همکارانتان دور باشید؟ حرفزدن یا ادامۀ گفتگو برایتان سخت شده؟ وقتی مشکلات حافظه شدید میشوند، معمولا افراد علاقۀ خود به سرگرمیهای همیشگی، رویدادهای اجتماعی و دیگر فعالیتهای موردعلاقۀشان را از دست میدهند. اگر شما هم همینطور هستید، با یک پزشک دراینباره صحبت کنید.
تست حافظه بدهید
اگر نمیدانید شرایط فعلیتان به خاطر پا به سن گذاشتن، طبیعی است یا نه، با کمک یک پزشک میتوانید از وضعیت خود مطمئن شوید. پزشک میتواند تشخیص دهد که میزان فراموشی شما در سطح نرمال هست یا نه. پزشک سوالاتی از شما میپرسد و ممکن است چند آزمون حافظه از شما بگیرد. به علاوه، ممکن است مشکلات شما ناشی از مسائل دیگری باشد که فقط شبیه زوال عقل هستند، مثلا عوارض جانبی داروها یا افسردگی. پزشک با معاینۀ شما، این موضوع را تشخیص میدهد.
راه دیگری هم هست؟
اگر حافظهتان مشکلی ندارد، اما نگران آینده هستید، میتوانید از حافظۀتان مراقبت کنید. احتمال ابتلا به آلزایمر در کسانی که مطالعه میکنند، معما و جدول حل میکنند یا هر فعالیت دیگری که ذهنشان را درگیر میکند انجام میدهند، کمتر است. بنابراین شاید بتوانید با انجام این فعالیتها، ذهنتان را قوی و سالم نگه دارید. خوب است استرستان را هم کم کنید، تغذیۀ درست داشته باشید و ورزش کنید.
درج نظر