● بیماری قلبی علت اصلی مرگ و میر در دنیا است. نمیتوان آن را درمان یا معکوس کرد، اما بسیاری از علائم را میتوان با داروها، روشها و تغییر سبک زندگی کاهش داد.
چه کسانی به بیماری قلبی مبتلا میشوند؟
● بیماری قلبی تبعیض قائل نمیشود و عامل اصلی مرگ و میر در دنیا محسوب میشود. تقریباً نیمی از مردم در معرض خطر بیماری قلبی هستند و این تعداد در حال افزایش است.
● در حالی که بیماری قلبی میتواند کشنده باشد، اما در اکثر افراد قابل پیشگیری است. با تغییر زودهنگام عادات سبک زندگی، میتوانید با قلبی سالمتر زندگی کنید.
انواع مختلف بیماریهای قلبی
● بیماری قلبی شامل طیف وسیعی از مشکلات قلبی عروقی است. انواع بیماریهای قلبی عبارتند از:
○ آریتمی. آریتمی یک اختلال در ریتم قلب است.
○ آترواسکلروز. آترواسکلروز سخت شدن شریانها است.
○ کاردیومیوپاتی. این وضعیت باعث سفت شدن یا ضعیف شدن ماهیچههای قلب میشود.
○ نقایص مادرزادی قلب. نقایص مادرزادی قلب، ناهنجاریهای قلبی هستند که در بدو تولد وجود دارند.
○ بیماری عروق کرونر (CAD). CAD در اثر تجمع پلاک در شریانهای قلب ایجاد میشود. گاهی اوقات بیماری ایسکمیک قلب نیز نامیده میشود.
○ عفونتهای قلبی. عفونتهای قلبی ممکن است توسط باکتریها، ویروسها یا انگلها ایجاد شوند.
● اصطلاح بیماری قلبی عروقی برای اشاره به شرایط قلبی استفاده شود که به طور خاص بر عروق خونی تأثیر میگذارد.
علائم بیماری قلبی چیست؟
● انواع مختلف بیماری قلبی ممکن است منجر به علائم متفاوتی شوند.
آریتمیها
● آریتمی ریتم غیرطبیعی قلب است. علائمی که تجربه میکنید ممکن است به نوع آریتمی بستگی داشته باشد - ضربان قلب خیلی سریع یا خیلی کند. علائم آریتمی عبارتند از:
- ○ سبکی سر
- ○ تپش قلب یا ضربان قلب سریع
- ○ نبض آهسته
- ○ غش کردن
- ○ سرگیجه
- ○ درد قفسه سینه
آترواسکلروز
● آترواسکلروز خون رسانی به اندامها را کاهش میدهد. علاوه بر درد قفسه سینه و تنگی نفس، علائم دیگر آترواسکلروز عبارتند از:
- ○ سردی به خصوص در اندامها
- ○ بیحسی به خصوص در اندامها
- ○ درد غیرمعمول یا غیر قابل توضیح
- ○ ضعف در پاها و بازوها
نقایص مادرزادی قلب
● نقایص مادرزادی قلب مشکلات قلبی هستند که در زمان رشد جنین ایجاد میشوند. برخی از نقایص قلبی هرگز تشخیص داده نمیشوند. برخی دیگر ممکن است زمانی تشخیص داده شوند که علائمی ایجاد کنند، مانند:
- ○ پوست آبی رنگ
- ○ تورم اندامها
- ○ تنگی نفس یا مشکل در تنفس
- ○ خستگی و انرژی کم
- ○ ریتم نامنظم قلب
بیماری عروق کرونر (CAD)
● CAD تجمع پلاک در شریانهایی است که خون غنی از اکسیژن را در قلب و ریهها حرکت میدهد. علائم CAD عبارتند از:
- ○ درد یا ناراحتی قفسه سینه
- ○ احساس فشار یا فشردن در قفسه سینه
- ○ تنگی نفس
- ○ حالت تهوع
- ○ احساس سوء هاضمه یا گاز
کاردیومیوپاتی
● کاردیومیوپاتی بیماری است که باعث میشود ماهیچههای قلب بزرگتر، سفتتر، ضخیمتر یا ضعیفتر شوند. علائم این بیماری عبارتند از:
- ○ خستگی
- ○ نفخ
- ○ تورم پاها، به خصوص مچ پا و پاها
- ○ تنگی نفس
- ○ تپش یا نبض سریع
عفونتهای قلبی
● اصطلاح عفونت قلبی برای توصیف شرایطی مانند اندوکاردیت یا میوکاردیت استفاده میشود. علائم عفونت قلبی عبارتند از:
- ○ درد قفسه سینه
- ○ احتقان قفسه سینه یا سرفه
- ○ تب
- ○ لرز
- ○ بثورات پوستی
علائم بیماری قلبی در زنان چیست؟
● زنان اغلب علائم و نشانههای بیماری قلبی متفاوتی را نسبت به مردان تجربه میکنند، به ویژه در مورد بیماری عروق کرونر و سایر بیماریهای قلبی عروقی.
● در واقع، یک مطالعه در سال 2003 علائمی را که اغلب در زنانی که حمله قلبی را تجربه کرده بودند، بررسی کرد. علائم اصلی شامل علائم حمله قلبی "کلاسیک" مانند درد قفسه سینه و سوزنسوزن شدن نیست. در عوض، این مطالعه گزارش داد که زنان به احتمال بیشتر میگویند که اضطراب، اختلالات خواب و خستگی غیرعادی یا غیرقابل توضیح را تجربه کردهاند.
● علاوه بر این، 80 درصد از زنان در این مطالعه گزارش کردند که حداقل یک ماه قبل از وقوع حمله قلبی، این علائم را تجربه کردهاند.
● علائم بیماری قلبی در زنان نیز میتواند با شرایط دیگر مانند افسردگی، یائسگی و اضطراب اشتباه گرفته شود.
● علائم شایع بیماری قلبی در زنان عبارتند از:
- ○ سرگیجه
- ○ رنگ پریدگی
- ○ تنگی نفس یا تنفس کم عمق
- ○ سبکی سر
- ○ غش کردن یا از حال رفتن
- ○ اضطراب
- ○ حالت تهوع
- ○ استفراغ
- ○ درد فک
- ○ گردن درد
- ○ کمر درد
- ○ سوء هاضمه یا درد شبیه گاز در قفسه سینه و معده
- ○ عرق سرد
چه چیزی باعث بیماری قلبی میشود؟
● بیماری قلبی مجموعهای از بیماریها و شرایطی است که باعث مشکلات قلبی عروقی میشود. هر نوع بیماری قلبی به دلیل چیزی کاملاً منحصر به فرد در آن بیماری ایجاد میشود. آترواسکلروز و CAD ناشی از تجمع پلاک در شریانها است. سایر علل بیماری قلبی در زیر توضیح داده شده است.
علت آریتمی
● علل ریتم غیرطبیعی قلب عبارتند از:
- ○ دیابت
- ○ CAD
- ○ نقایص قلبی، از جمله نقایص مادرزادی قلب
- ○ داروها، مکملها و داروهای گیاهی
- ○ فشار خون بالا
- ○ مصرف بیش از حد الکل یا کافئین
- ○ اختلالات مصرف مواد
- ○ استرس و اضطراب
- ○ وجود آسیب یا بیماری قلبی
علت نقص مادرزادی قلب
● این نوع بیماری قلبی زمانی رخ میدهد که نوزاد هنوز در رحم در حال رشد است. برخی از نقایص قلبی ممکن است جدی باشند و زود تشخیص داده و درمان شوند. برخی نیز ممکن است برای سالها بدون تشخیص باقی بمانند.
● ساختار قلب میتواند با افزایش سن تغییر کند. این حالت میتواند یک نقص قلبی ایجاد کند که ممکن است منجر به عوارض و مشکلات شود.
علت کاردیومیوپاتی
● انواع مختلفی از کاردیومیوپاتی وجود دارد که هر نوع نتیجه یک شرایط جداگانهاند.
○ کاردیومیوپاتی متسع. مشخص نیست که چه چیزی باعث این شایعترین نوع کاردیومیوپاتی منبع مطمئن میشود که منجر به ضعیف شدن قلب میشود. ممکن است نتیجه آسیب قبلی به قلب باشد، مانند آسیب ناشی از داروها، عفونتها و حمله قلبی. همچنین ممکن است یک بیماری ارثی یا نتیجه فشار خون کنترل نشده باشد.
○ کاردیومیوپاتی هایپرتروفیک. این نوع بیماری قلبی منجر به ضخیم شدن ماهیچه قلب میشود. معمولاً ارثی است.
○ کاردیومیوپاتی محدود کننده. اغلب مشخص نیست که چه چیزی منجر به این نوع کاردیومیوپاتی میشود که منجر به سفت شدن دیوارههای قلب میشود. علل احتمالی ممکن است شامل تجمع بافت اسکار و نوعی تجمع پروتئین غیرطبیعی به نام آمیلوئیدوز باشد.
علت عفونت قلبی
● باکتریها، انگلها و ویروسها شایعترین علل عفونتهای قلبی هستند. عفونتهای کنترل نشده در بدن نیز در صورت عدم درمان مناسب میتوانند به قلب آسیب برسانند.
برخی از عوامل خطر بیماری قلبی چیست؟
● عوامل خطر زیادی برای بیماری قلبی وجود دارد. برخی قابل کنترل هستند و برخی دیگر قابل کنترل نیستند. برخی از این عوامل خطر عبارتند از:
- ○ فشار خون بالا
- ○ کلسترول بالا و سطوح پایین لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL)، کلسترول "خوب"
- ○ سیگار کشیدن
- ○ چاقی
- ○ عدم تحرک بدنی
● برای مثال سیگار کشیدن یک عامل خطر قابل کنترل است. بر اساس مؤسسه ملی دیابت و بیماریهای گوارشی و کلیوی (NIDDK) افرادی که سیگار میکشند خطر ابتلا به بیماری قلبی در آنها دو برابر افزایش مییابد.
● افراد مبتلا به دیابت نیز ممکن است در معرض خطر بیشتری برای بیماری قلبی باشند؛ زیرا سطح بالای گلوکز خون خطر ابتلا به موارد زیر را افزایش میدهد:
- ○ آنژین
- ○ حمله قلبی
- ○ سکته
- ○ CAD
● اگر دیابت دارید، کنترل گلوکز برای محدود کردن خطر ابتلا به بیماری قلبی ضروری است. انجمن قلب آمریکا (AHA) گزارش میدهد که افرادی که هم فشار خون بالا و هم دیابت دارند، خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی را دو برابر میکنند.
عوامل خطری که نمیتوانید کنترل کنید
● سایر عوامل خطر بیماری قلبی عبارتند از:
- ○ سابقه خانوادگی
- ○ قومیت
- ○ جنسیت
- ○ سن
● اگرچه این عوامل خطر قابل کنترل نیستند، اما ممکن است بتوانید اثرات آنها را کنترل کنید.
● مردان بیشتر از زنان در معرض خطر ابتلا به بیماریهای قلبی هستند. در واقع CDC تخمین میزند که بین 70 تا 89 درصد از تمام حوادث قلبی در مردان رخ میدهد.
● در نهایت، سن میتواند خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش دهد. از سن 20 تا 59 سالگی، مردان و زنان در معرض خطر مشابهی برای بیماری عروق کرونر هستند. با این حال، پس از 60 سالگی، درصد مردان مبتلا به 19.9 تا 32.2 درصد افزایش مییابد. تنها 9.7 تا 18.8 درصد از زنان در آن سن مبتلا به بیماری قلبی هستند.
بیماری قلبی چگونه تشخیص داده میشود؟
● پزشک ممکن است چندین نوع آزمایش و ارزیابی را برای تشخیص بیماری قلبی تجویز کند. برخی از این آزمایشها را میتوان قبل از بروز علائم بیماری قلبی انجام داد. برخی دیگر ممکن است برای جستجوی علل احتمالی علائم در هنگام بروز آنها استفاده شوند.
معاینات فیزیکی و آزمایش خون
● اولین کاری که پزشک انجام میدهد این است که یک معاینه فیزیکی انجام میدهد و علائمی را که تجربه کردهاید در نظر میگیرد. سپس سابقه پزشکی خانوادگی و شخصیتان را بررسی میکند. ژنتیک میتواند در برخی از بیماریهای قلبی نقش داشته باشد. اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده شما مبتلا به بیماری قلبی است، این اطلاعات را با پزشک خود در میان بگذارید.
● آزمایش خون هم اغلب تجویز میشود. به این دلیل که میتواند به پزشک کمک کند تا سطح کلسترول و علائم التهابتان را بررسی کند.
تستهای غیرتهاجمی
● از انواع آزمایشات غیرتهاجمی ممکن است برای تشخیص بیماری قلبی استفاده شود.
○ الکتروکاردیوگرام (ECG یا EKG). این آزمایش میتواند فعالیت الکتریکی قلب را کنترل کند و به پزشک کمک کند تا هر گونه بینظمی را تشخیص دهد.
○ اکوکاردیوگرافی. این آزمایش اولتراسوند میتواند به پزشک تصویر دقیقی از ساختار قلب بدهد.
○ تست استرس. این تست در حالی انجام میشود که شما یک فعالیت سنگین مانند راه رفتن، دویدن یا دوچرخه سواری را انجام میدهید. در طول آزمایش، پزشک میتواند فعالیت قلبتان را در پاسخ به تغییرات در فعالیت بدنی کنترل کند.
○ سونوگرافی کاروتید. برای انجام سونوگرافی دقیق از شریانهای کاروتید، پزشک ممکن است این آزمایش سونوگرافی را تجویز کند.
○ مانیتور هولتر. ممکن است پزشک از شما بخواهد که این مانیتور ضربان قلب را برای 24 تا 48 ساعت بپوشید. این کار به آنها اجازه میدهد تا دید گستردهای از فعالیت قلبتان داشته باشند.
○ تست میز شیب. اگر اخیراً هنگام ایستادن یا نشستن دچار غش یا سبکی سر شدهاید، پزشک ممکن است این آزمایش را تجویز کند. در طول آن، شما به یک میز بسته شدهاید و به آرامی بالا یا پایین میروید در حالی که ضربان قلب، فشار خون و سطح اکسیژنتان را کنترل میکنند.
○ سی تی اسکن. این آزمایش تصویربرداری به پزشک یک تصویر پرتو ایکس با جزئیات زیادی از قلب میدهد.
○ MRI قلب. مانند سی تی اسکن، MRI قلب میتواند تصویر بسیار دقیقی از قلب و عروق خونی ارائه دهد.
تستهای تهاجمی
● اگر معاینه فیزیکی، آزمایشهای خون و آزمایشهای غیرتهاجمی قطعی نباشند، پزشک ممکن است بررسی داخلی انجام دهد تا مشخص کند چه چیزی باعث علائم غیرعادی شده است. آزمایشات تهاجمی شامل موارد زیرند:
○ کاتتریزاسیون قلب و آنژیوگرافی عروق کرونر. پزشک ممکن است یک کاتتر را از طریق کشاله ران و شریانها به قلب وارد کند. کاتتر به آنها کمک میکند تا آزمایشات مربوط به قلب و عروق خونی را انجام دهند. هنگامی که این کاتتر در قلب قرار گرفت، پزشک میتواند آنژیوگرافی عروق کرونر را انجام دهد. در طی آنژیوگرافی عروق کرونر، یک رنگ به شریانها و مویرگهای ظریف اطراف قلب تزریق میشود. این رنگ به تولید یک تصویر پرتو ایکس با جزئیات بسیار کمک میکند.
○ مطالعه الکتروفیزیولوژی. در طول این آزمایش، پزشک از طریق یک کاتتر، الکترودهایی را به قلب متصل کند. هنگامی که الکترودها در جای خود قرار میگیرند، پزشک میتواند پالسهای الکتریکی را ارسال کند و نحوه واکنش قلب را ثبت کند.
چه درمانهایی برای بیماری قلبی وجود دارد؟
● درمان بیماری قلبی تا حد زیادی به نوع بیماری قلبی و همچنین میزان پیشرفت آن بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر عفونت قلبی دارید، احتمالاً پزشک آنتی بیوتیک تجویز میکند.
● اگر تجمع پلاک دارید، ممکن است یک رویکرد دوجانبه داشته باشد: دارویی را تجویز کند که میتواند خطر ایجاد پلاک اضافی را کاهش دهد و به شما کمک کند تا سبک زندگی سالم را در پیش بگیرید.
● درمان بیماری قلبی به سه دسته اصلی تقسیم میشود:
تغییر سبک زندگی
● انتخاب سبک زندگی سالم میتواند به شما در پیشگیری از بیماری قلبی کمک کند. همچنین میتواند به درمان این بیماری و جلوگیری از بدتر شدن آن کمک کند. رژیم غذایی یکی از اولین زمینههایی است که نیاز است به دنبال تغییر آن باشید.
● یک رژیم غذایی کم سدیم و کم چرب که سرشار از میوهها و سبزیجات است ممکن است به کاهش خطر عوارض بیماری قلبی کمک کند.
● به همین ترتیب، ورزش منظم و ترک تنباکو میتواند به درمان بیماری قلبی کمک کند. همچنین سعی کنید مصرف الکل خود را کاهش دهید.
دارودرمانی
● دارو ممکن است برای درمان انواع خاصی از بیماری قلبی ضروری باشد. پزشک میتواند دارویی را تجویز کند که میتواند بیماری قلبی را درمان یا کنترل کند. همچنین ممکن است داروهایی برای کاهش یا توقف خطر عوارض تجویز شوند. دارویی که برایتان تجویز میشود به نوع بیماری قلبی شما بستگی دارد.
جراحی یا روشهای تهاجمی
● در برخی موارد، جراحی یا یک روش پزشکی تهاجمی برای درمان این بیماری و جلوگیری از بدتر شدن علائم آن ضروری است.
● به عنوان مثال، اگر شریانها به طور کامل یا تقریباً توسط تجمع پلاک مسدود شدهاند، پزشک ممکن است در شریان استنت قرار دهد تا جریان خون منظم را بازگرداند. روشی که پزشک انجام خواهد داد بستگی به نوع بیماری قلبی و میزان آسیب به قلب دارد.
چگونه میتوانم از بیماری قلبی پیشگیری کنم؟
● برخی از عوامل خطر بیماری قلبی را نمیتوان کنترل کرد، مانند سابقه خانوادگی. اما همچنان مهم است که با کاهش عوامل خطری که میتوانید کنترل کنید، شانس ابتلا به بیماری قلبی را کاهش دهید.
کنترل فشار خون و حفظ کلسترول سالم
● داشتن فشار خون و محدوده کلسترول سالم از اولین قدمهایی است که میتوانید برای داشتن قلب سالم بردارید. فشار خون بر حسب میلیمتر جیوه اندازه گیری میشود. فشار خون سالم کمتر از 120 سیستولیک و 80 دیاستولیک در نظر گرفته میشود که اغلب به صورت "120 روی 80" یا "120/80 میلیمتر جیوه" بیان میشود. سیستولیک اندازه گیری فشار در هنگام انقباض قلب است. دیاستولیک اندازه گیری زمانی است که قلب در حال استراحت است. اعداد بالاتر نشان میدهد که قلب برای پمپاژ خون بسیار سخت کار میکند.
● سطح کلسترول ایدهآل به عوامل خطر و سابقه سلامت قلب بستگی دارد. اگر در معرض خطر بالای بیماری قلبی هستید، دیابت دارید یا قبلاً حمله قلبی داشتهاید، سطح هدف شما باید کمتر از افراد با خطر کم یا متوسط باشد.
مدیریت استرس
● به همان اندازه که ساده به نظر میرسد، مدیریت استرس میتواند خطر ابتلا به بیماری قلبی را نیز کاهش دهد. استرس مزمن را به عنوان عاملی برای بیماری قلبی دستکم نگیرید. اگر اغلب مضطرب هستید یا با رویدادهای استرسزا زندگی مانند جابجایی، تغییر شغل یا طلاق کنار میآیید، با پزشک صحبت کنید.
سبک زندگی سالمتری داشته باشید
● خوردن غذاهای سالم و ورزش منظم نیز مهم است. اطمینان حاصل کنید که از غذاهای حاوی چربی اشباع شده و نمک پرهیز کنید. پزشکان 30 تا 60 دقیقه ورزش را در اکثر روزها یا به مدت 2 ساعت و 30 دقیقه در هفته توصیه میکنند. با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که میتوانید با خیال راحت این دستورالعملها را رعایت کنید، به خصوص اگر سابقه بیماری قلبی دارید.
● اگر سیگار میکشید، آن را متوقف کنید. نیکوتین موجود در سیگار باعث انقباض رگهای خونی میشود و گردش خون اکسیژندار را سختتر میکند. این حالت میتواند منجر به تصلب شرایین شود.
بیماری قلبی به چه تغییراتی در سبک زندگی نیاز دارد؟
● اگر اخیراً تشخیص بیماری قلبی داشتهاید، با پزشک خود در مورد اقداماتی که میتوانید برای سالم ماندن تا حد امکان انجام دهید صحبت کنید. میتوانید با تهیه فهرستی دقیق از عادات روزمره خود برای قرار ملاقاتتان آماده شوید. موضوعات احتمالی عبارتند از:
- ○ داروهایی که مصرف میکنید
- ○ برنامه ورزشی منظم
- ○ رژیم غذایی معمول
- ○ هر گونه سابقه خانوادگی بیماری قلبی یا سکته مغزی
- ○ سابقه شخصی فشار خون بالا یا دیابت
- ○ هر گونه علائمی که تجربه میکنید، مانند ضربان قلب، سرگیجه یا کمبود انرژی
● مراجعه منظم به پزشک تنها یکی از عادتهای سبک زندگی است که میتوانید از آن استفاده کنید. اگر این کار را انجام دهید، هر مشکل احتمالی را میتوان در اسرع وقت شناسایی کرد. برخی از عوامل خطر، مانند فشار خون بالا، ممکن است با مصرف دارو برای کاهش خطر بیماری قلبی درمان شوند.
● پزشک همچنین میتواند توصیههایی به شما بکند:
- ○ ترک سیگار
- ○ کنترل فشار خون
- ○ ورزش منظم
- ○ حفظ سطح کلسترول سالم
- ○ کاهش وزن اگر اضافه وزن دارید
- ○ تغذیه سالم
● ممکن است انجام این تغییرات به یکباره امکانپذیر نباشد. با پزشک خود صحبت کنید که چه نوع تغییر در زندگی بیشترین تأثیر را دارد. حتی گامهای کوچک برای رسیدن به این اهداف به شما کمک میکنند تا سالمترین حالت خود را حفظ کنید.
چه ارتباطی بین بیماری قلبی و فشار خون وجود دارد؟
● بیماری پرفشاری قلب یک بیماری ناشی از فشار خون بالا مزمن است. فشار خون بالا مستلزم آن است که قلب با شدت بیشتری پمپاژ کند تا خون در بدن به گردش درآید. این افزایش فشار میتواند منجر به انواع مختلفی از مشکلات قلبی شود، از جمله ضخیم شدن ماهیچه قلب و عروق باریک.
● نیروی اضافی که قلب باید برای پمپاژ خون از آن استفاده کند میتواند ماهیچههای قلب را سفت و ضخیمتر کند. این حالت میتواند بر میزان خوب پمپاژ قلب تأثیر بگذارد. بیماری فشار خون بالا میتواند شریانها را کمتر کشسان و سفتتر کند. این حالت میتواند گردش خون را کند کرده و از دریافت خون غنی از اکسیژن مورد نیاز بدن جلوگیری کند.
● بیماری فشار خون بالا علت اصلی مرگ و میر افراد مبتلا به فشار خون بالا است، بنابراین در اسرع وقت شروع به درمان فشار خون بالا کنید. درمان میتواند عوارض را متوقف کند و احتمالاً از آسیب اضافی جلوگیری کند.
آیا درمانی برای بیماری قلبی وجود دارد؟
● بیماری قلبی قابل درمان یا معکوس کردن نیست. نیاز به یک عمر درمان و نظارت دقیق دارد. بسیاری از علائم بیماری قلبی را میتوان با داروها، روشها و تغییر شیوه زندگی بهبود داد. در صورت شکست این روشها، ممکن است نیاز به جراحی باشد.
● اگر احتمال دارید که در معرض خطر بیماریهای قلبی هستید به پزشک مراجعه کنید.
● قبل از اینکه بیماری ای تشخیص داده شود، سلامت کلیتان را حفظ کنید. این امر به ویژه در مواردی که سابقه خانوادگی بیماری قلبی یا شرایطی که خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش میدهد بسیار مهم است. مراقبت از بدن و قلب میتواند برای سالهای طولانی نتیجه دهد.
درج نظر