● سرطان پروستات شایع‌ترین سرطانی است که در مردان در سرتاسر جهان تشخیص داده می‌شود.
● پروستات غده کوچکی است که در پایین شکم مرد و زیر مثانه قرار دارد و مجرای ادرار را احاطه کرده است. هورمون تستوسترون پروستات را تنظیم می‌کند. علاوه بر این، غده پروستات مایع منی تولید می‌کند. منی ماده‌ای حاوی اسپرم است که در هنگام انزال از مجرای ادرار خارج می‌شود.
● هنگامی که رشد غیرطبیعی و بدخیم سلول‌ها - که تومور نامیده می‌شود - در پروستات شکل می‌گیرد، سرطان پروستات نامیده می‌شود. این سرطان می‌تواند به سایر نواحی بدن سرایت کند.
انواع سرطان پروستات
● تقریباً تمام موارد سرطان پروستات نوعی سرطان به نام آدنوکارسینوم است که در بافت غده‌ای مانند غده پروستات رشد می‌کند. با این حال، سایر انواع نادر سرطان نیز می‌توانند از پروستات منشأ بگیرند، از جمله:
- ○ کارسینوم سلول کوچک، مانند سرطان ریه
- ○ تومورهای عصبی غدد درون‌ریز، مانند سرطان پانکراس
- ○ کارسینوم‌های سلولی انتقالی، مانند سرطان کلیه
- ○ سارکوم ها، مانند سرطان سلول‌های استخوانی
● سرطان پروستات نیز بر اساس سرعت رشد آن طبقه بندی می‌شود. دو نوع رشد دارد:
- ○ تهاجمی، یا به‌سرعت در حال رشد
- ○ غیرتهاجمی یا با رشد کند
● با سرطان غیرتهاجمی پروستات، تومور به کندی رشد می‌کند. با این حال، با سرطان تهاجمی، تومور می‌تواند بیش از حد رشد کند و به سایر نواحی بدن مانند استخوان‌ها گسترش یابد و به سرطان متاستاتیک تبدیل شود.
علل و عوامل خطر سرطان پروستات
● هیچ دلیل شناخته شده‌ای برای سرطان پروستات وجود ندارد، اما عوامل خطر مانند سابقه خانوادگی یا سن ممکن است احتمال ابتلا به این بدخیمی را افزایش دهند.
چه کسی در معرض خطر است؟
● در حالی که سرطان پروستات ممکن است در هر مردی رخ دهد، برخی عوامل خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند. این عوامل خطر عبارتند از:
- ○ سن بالاتر، 50 سال یا بیشتر
- ○ سابقه خانوادگی سرطان پروستات
- ○ قومیت‌ها یا نژادهای خاص - به‌عنوان مثال، مردان آفریقایی آمریکایی در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات هستند.
- ○ چاقی
- ○ تغییرات ژنتیکی
● برخی از مطالعات سایر عوامل خطر مانند رژیم غذایی و قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی را در نظر می‌گیرند که ممکن است شانس تشخیص را افزایش دهند. با این حال، این اثرات هنوز نامشخص است. سرطان پروستات نیز در مردان زیر 40 سال نادر است.
علائم سرطان پروستات
● برخی از انواع سرطان پروستات غیرتهاجمی هستند، بنابراین ممکن است علائمی نداشته باشید. با این حال، سرطان پیشرفته پروستات اغلب علائمی ایجاد می‌کند.
● اگر هر یک از علائم زیر را دارید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید. علاوه بر این، سایر بیماری‌ها می‌توانند برخی از علائم سرطان پروستات مانند هایپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) را ایجاد کنند، بنابراین برای تشخیص صحیح باید با پزشک مشورت کنید.
● علائم سرطان پروستات می‌تواند شامل مشکلات ادراری، مشکلات جنسی و درد و بی‌حسی باشد.
مشکلات ادراری
● مشکلات ادراری شایع هستند؛ زیرا پروستات در زیر مثانه قرار دارد و مجرای ادرار را احاطه کرده است. به این دلیل، اگر تومور روی پروستات رشد کند، می‌تواند به مثانه یا مجرای ادرار فشار بیاورد و مشکلاتی ایجاد کند.
● مشکلات ادراری می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- ○ نیاز مکرر به ادرار کردن
- ○ جریانی که کندتر یا ضعیف‌تر از حالت عادی است
- ○ خونریزی هنگام ادرار کردن
مشکلات جنسی
● اختلال نعوظ ممکن است یکی از علائم سرطان پروستات باشد. ناتوانی جنسی نیز نامیده می‌شود، این وضعیت باعث می‌شود نتوانید نعوظ داشته باشید و نعوظ را حفظ کنید.
● وجود خون در مایع منی پس از انزال نیز می‌تواند از علائم سرطان پروستات باشد.
درد و بی‌حسی
● ممکن است دچار ضعف یا بی‌حسی در پاها شوید. همچنین اگر سرطان گسترش یافته باشد، ممکن است کنترل مثانه و روده خود را از دست بدهید و باعث فشار بر نخاع شود.
تشخیص زودهنگام سرطان پروستات
● یکی از بهترین راه‌ها برای تشخیص سرطان قبل از ظاهر شدن علائم، انجام آزمایش غربالگری است. هر چه زودتر سرطان را پیدا کنید، درمان آن آسان‌تر خواهد بود.
آنتی‌ژن اختصاصی پروستات (PSA)
● PSA یک آزمایش خون است که تعداد پروتئین‌های پروستات را در خون شما اندازه گیری می‌کند. اگر سطح آن بالا باشد، ممکن است نشان دهنده سرطان پروستات باشد.
● آزمایش PSA ابزار مفیدی برای پزشک است تا بررسی کند که آیا سطح PSA شما ممکن است نشان دهنده سرطان پروستات باشد یا خیر. از آنجایی که تشخیص زودهنگام برای درمان سرطان بسیار مهم است، این تست یک مزیت بزرگ است. این آزمایش نسبتاً ساده و به طور گسترده برای افراد مبتلا به پروستات که می‌خواهند غربالگری شوند در دسترس است.
● با این حال، معایب و مزایای غربالگری وجود دارد. به‌عنوان مثال، یک مطالعه در سال 2018 نشان داد که PSA ممکن است شانس تشخیص زودهنگام را افزایش دهد، اما احتمال مرگ در اثر سرطان پروستات را کاهش نمی‌دهد. این آزمایش دارای برخی نگرانی‌های مرتبط است و مهم است که با پزشک خود درباره خطرات غربالگری PSA صحبت کنید.
● سایر نگرانی‌ها در مورد PSA عبارتند از:
- ○ سطح دقت
- ○ تشخیص بیش از حد و تمایل به درمان بیش از حد
- ○ سود کلی نامشخص
● سایر عوامل می‌توانند سطح PSA را افزایش دهند، مانند:
- ○ پروستات بزرگ‌شده
- ○ سن بالاتر
- ○ انزال
- ○ عفونت یا التهاب پروستات
- ○ داروهای خاص
معاینه دیجیتال رکتوم (DRE)
● هنگامی که تحت DRE قرار می‌گیرید، پزشک انگشت دستکش دار خود را داخل راست روده قرار می‌برد تا هرگونه برجستگی، سفت شدن یا بزرگ شدن ناحیه پروستات را احساس کند.
● از آنجایی که سرطان پروستات اغلب از پشت غده شروع می‌شود، ممکن است با استفاده از این روش تشخیص داده شود. اگرچه به‌اندازه آزمایش PSA مؤثر نیست، اما در مردانی که سطح PSA متوسط اما همچنان سرطان پروستات دارند، مؤثرتر است.
تصویربرداری پروستات
● با استفاده از تصویربرداری پیشرفته، مانند ام آر آی یا سونوگرافی، می‌توانید سرطان پروستات را تشخیص دهید. در یک مقاله تحقیقاتی در سال 2018، کارشناسان نشان دادند که اکنون می‌توانید آن را زودتر تشخیص دهید - و مرحله آن را بهتر شناسایی کنید - با فناوری‌های بهبود یافته.
بیوپسی پروستات
● گاهی اوقات، اگر پزشک در معاینه مشکوک به سرطان باشد یا متوجه شود که سطح PSA شما افزایش یافته است، ممکن است بیوپسی پروستات را توصیه کند.
● در طول بیوپسی، پزشک نمونه کوچکی از بافت پروستات را برای تجزیه و تحلیل سلول‌ها می‌گیرد. اگر آنها متوجه شوند که سلول‌ها سرطانی هستند، همچنین می‌تواند به آنها کمک کند تا سرعت گسترش و رشد آنها را تعیین کنند. برای انجام این کار، آنها نمره گلیسون شما را تعیین می‌کنند.
● نمره گلیسون ابزاری مؤثر برای پیش‌بینی چشم‌انداز شماست، اما مطلق نیست. هنگام پیش‌بینی گسترش و سیر بیماری، فاکتورهای دیگری نیز دخیل هستند که کارشناسان در نحوه استفاده از سیستم امتیازدهی متفاوت هستند.
● مطمئناً بهترین راه برای تعیین چشم‌انداز شما علاوه بر نمرات گلیسون به سایر پیش‌بینی‌ها مانند معاینه فیزیکی و تصویربرداری تومور بستگی دارد.
غربالگری سرطان پروستات بر اساس سن
● پزشکان در طول معاینه سالانه مردان بهتر است در مورد مزایا و معایب غربالگری سرطان پروستات صحبت کنند. این مکالمات باید برای سنین زیر انجام شود:
- ○ سن 40 سالگی: برای مردان در معرض خطر بسیار بالا، مانند کسانی که بیش از یک خویشاوند درجه اول - پدر، برادر یا پسر - دارند که در سن کمتر از 65 سال به سرطان پروستات مبتلا شده‌اند.
- ○ سن 45: برای مردان در معرض خطر، مانند مردان آفریقایی آمریکایی و مردانی که بستگان درجه یک آنها در سن کمتر از 65 سال تشخیص داده شده است.
- ○ سن 50 سالگی: برای مردانی که به طور متوسط در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات هستند و انتظار می‌رود حداقل 10 سال بیشتر زندگی کنند.
● قبل از تصمیم به انجام غربالگری، تمام اطلاعات موجود از جمله عدم قطعیت‌ها، خطرات و مزایای غربالگری سرطان پروستات را در نظر بگیرید. سپس، شما و پزشکتان می‌توانید تصمیم بگیرید که در صورت وجود، کدام آزمایش برای شما بهترین است.
مراحل سرطان پروستات
● پزشک می‌تواند با استفاده از یک سیستم مرحله بندی در مورد میزان گسترش سرطان صحبت کند.
● کمیته مشترک آمریکایی سرطان (AJCC) سیستم TMN سرطان پروستات را مرحله بندی می‌کند. مانند بسیاری از انواع سرطان‌های دیگر، آن را با روش‌های زیر مرحله بندی می‌کند:
- ○ اندازه یا وسعت تومور
- ○ درگیری غدد لنفاوی
- ○ آیا سرطان به سایر نقاط یا اندام‌ها گسترش یافته است یا نه
- ○ سطح PSA در زمان تشخیص
- ○ نمره گلیسون
● مراحل سرطان پروستات از 1 تا 4 متغیر است. با این حال، این بیماری در مرحله 4 پیشرفته‌ترین است.
درمان سرطان پروستات
● پزشک بر اساس سن، وضعیت سلامتی و مرحله سرطان یک برنامه درمانی مناسب برای سرطان شما ایجاد خواهد کرد.
غیر تهاجمی
● اگر سرطان غیر تهاجمی باشد، پزشک ممکن است مراقبت را توصیه کند که به آن نظارت فعال نیز گفته می‌شود. به این معنی است که درمان را به تعویق می‌اندازید، اما برای نظارت بر سرطان با پزشک خود معاینات منظم داشته باشید.
● اگر پزشک تصمیم بگیرد که سرطان را با استفاده از نظارت فعال بررسی کند، PSA شما را هر 6 ماه یکبار بررسی می‌کند و DRE سالانه انجام می‌دهد. علاوه بر این، آنها ممکن است یک بیوپسی و تصویربرداری مجدد را در 1 تا 3 سال پس از تشخیص اولیه انجام دهند.
● پزشک به‌تنهایی علائم را به طور فعال کنترل می‌کند تا در هنگام مشاهده بیماری تصمیم بگیرد که آیا به درمان نیاز است یا خیر.
تهاجمی
● پزشکان ممکن است انواع تهاجمی‌تر سرطان را با گزینه‌های دیگری درمان کنند، مانند:
- ○ عمل جراحی
- ○ تابش - تشعشع
- ○ سرمادرمانی
- ○ هورمون درمانی
- ○ شیمی‌درمانی
- ○ رادیوسرجری استریو تاکتیک
- ○ ایمونوتراپی
● اگر سرطان شما بسیار تهاجمی است و متاستاز داده است، به‌احتمال زیاد به استخوان‌ها سرایت کرده است. برای متاستازهای استخوانی، علاوه بر درمان‌های دیگر، ممکن است از درمان‌های فوق استفاده شود.
پروستاتکتومی
● پروستاتکتومی یک روش جراحی است که بخشی یا تمام غده پروستات را از بین می‌برد. به‌عنوان مثال، اگر سرطان پروستات دارید که به خارج از پروستات گسترش نیافته است، پزشک ممکن است به شما پیشنهاد کند که پروستاتکتومی رادیکال انجام دهید که کل پروستات را برمی دارد.
● انواع مختلفی از پروستاتکتومی رادیکال وجود دارد. برخی از آنها باز هستند، به این معنی که برش بزرگی در قسمت پایین شکم خود خواهید داشت. برخی دیگر لاپاراسکوپی هستند، به این معنی که چندین برش کوچک‌تر در معده خواهید داشت.
چشم‌انداز
● اگر سرطان پروستات زود تشخیص داده شود و از تومور اصلی گسترش نیافته باشد، چشم‌انداز معمولاً خوب است. تشخیص زودهنگام و درمان برای یک نتیجه مثبت حیاتی است. اگر فکر می‌کنید علائم سرطان پروستات دارید، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
● با این حال، اگر سرطان پیشرفت کند و به خارج از پروستات گسترش یابد، این حالت روی درمان شما تأثیر خواهد گذاشت.
پیشگیری از سرطان پروستات
● عوامل خطر خاصی برای سرطان پروستات وجود دارد، مانند سن و سابقه خانوادگی که نمی‌توانید آنها را کنترل کنید. با این حال، شرایط دیگری هستند که می‌توانید مدیریت کنید.
● به‌عنوان مثال، ترک سیگار می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش دهد. رژیم غذایی و ورزش نیز عواملی ضروری هستند که می‌توانند بر خطر ابتلا به سرطان پروستات تأثیر بگذارند.
رژیم غذایی
● برخی غذاها ممکن است به کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات کمک کنند، مانند رژیم غذایی کم لبنیات و کلسیم. برخی از غذاهایی که می‌توانند خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش دهند عبارتند از:
- ○ سبزیجات مانند کلم‌بروکلی، کلم بروکسل و کلم‌پیچ
- ○ ماهی
- ○ سویا
- ○ روغن‌هایی که حاوی اسیدهای چرب امگا 3 هستند، مانند روغن زیتون
ورزش
● ورزش احتمالاً می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان پیشرفته پروستات و مرگ بر اثر سرطان پروستات کمک کند.
● ورزش همچنین می‌تواند به کاهش وزن کمک کند و این امری حیاتی است؛ زیرا تحقیقات سال 2016 چاقی را به‌عنوان یک عامل خطر برای سرطان پروستات نشان داده است. با تأیید پزشک، در بیشتر روزهای هفته 30 دقیقه ورزش کنید.
با پزشک صحبت کنید
● سرطان پروستات با افزایش سن برای همه مردان یک خطر است، اما اگر زود تشخیص داده شود و درمان شود، چشم‌انداز کلی بسیار خوب است؛ بنابراین با افزایش سن، حتماً با پزشک در مورد خطر سرطان صحبت کنید.
● اگر علائمی دارید که فکر می‌کنید ممکن است سرطان پروستات باشند، فوراً با پزشک خود صحبت کنید و حتی اگر علائمی ندارید، یک سبک زندگی سالم را برای کاهش خطر در نظر بگیرید.
درج نظر