کولونوسکوپی چیست؟

کولونوسکوپی چیست و چه کاربردی دارد؟

کولونوسکوپی (Colonoscopy) یک روش تصویربرداری داخلی از روده بزرگ (کولون) و بخش انتهایی روده باریک است که به کمک یک لوله باریک، انعطاف پذیر و مجهز به دوربین (کولونوسکوپ) انجام می شود. این ابزار از راه مقعد وارد بدن شده و امکان مشاهده دیواره داخلی روده را در کل مسیر آن برای پزشک فراهم می کند.

کولونوسکوپی یکی از دقیق ترین روش های ارزیابی سلامت روده بزرگ به شمار می رود و برای بررسی علائم گوارشی مزمن، تشخیص بیماری های روده و حتی غربالگری سرطان کولورکتال استفاده می شود. با استفاده از این روش، نه تنها می توان ضایعاتی مانند پولیپ ها، زخم ها، التهابات یا تومورها را مشاهده کرد، بلکه پزشک می تواند نمونه برداری (بیوپسی) انجام داده یا در همان حین پولیپ ها را خارج کند.

کاربردهای اصلی کولونوسکوپی عبارت اند از:

بررسی علت خونریزی های گوارشی از ناحیه تحتانی

تشخیص علت اسهال مزمن، یبوست های مقاوم یا دردهای شکمی نامشخص

پیگیری بیماران با سابقه خانوادگی سرطان روده

غربالگری سرطان روده بزرگ در افراد بالای ۴۵ سال یا زودتر در افراد پرخطر

بررسی و پیگیری بیماری های مزمن التهابی روده مانند کولیت اولسروز و کرون

برداشتن پولیپ ها یا نمونه برداری از بافت مشکوک جهت بررسی آسیب شناسی

این روش ایمن و نسبتا کم عارضه است و از آن به عنوان یک ابزار کلیدی در پیشگیری و تشخیص زودهنگام بیماری های خطرناک روده یاد می شود. در صورت مشاهده علائم گوارشی مداوم یا تغییرات غیرطبیعی در عملکرد روده، مشاوره با پزشک گوارش برای بررسی نیاز به کولونوسکوپی بسیار اهمیت دارد.
 

نکات مهم برای آمادگی پیش از کولونوسکوپی

آمادگی کامل و صحیح پیش از انجام کولونوسکوپی، تأثیر مستقیم بر کیفیت معاینه و دقت تشخیص دارد. اگر روده به خوبی تخلیه نشده باشد، پزشک ممکن است نتواند مخاط روده را به درستی مشاهده کند یا حتی انجام کولونوسکوپی را به زمان دیگری موکول کند. در ادامه مهم ترین نکات آمادگی قبل از کولونوسکوپی را بررسی می کنیم:

۱. تغییر رژیم غذایی از چند روز قبل

۳ تا ۵ روز قبل از کولونوسکوپی: لازم است مصرف غذاهای پرفیبر (مثل سبزیجات خام، میوه با پوست، نان سبوس دار، حبوبات و مغزها) محدود یا حذف شود.

۱ روز قبل از کولونوسکوپی: تنها مجاز به مصرف مایعات صاف و شفاف هستید. مانند:

آب ساده

چای یا قهوه بدون شیر

آب میوه های بدون پالپ (مثل سیب)

آب مرغ یا گوشت صاف شده (بدون تکه)

در این روز باید از خوردن غذاهای جامد، لبنیات و نوشیدنی های قرمز یا آبی رنگ (که ممکن است ظاهر روده را در کولونوسکوپی تغییر دهند) خودداری کنید.

۲. مصرف داروی ملین برای پاک سازی روده

پزشک داروی ملین خاصی را تجویز می کند (مانند پگ ۳۳۵۰ یا محلول پلی اتیلن گلایکول) که باید طبق دستور مصرف شود. این داروها باعث تخلیه کامل روده می شوند. گاهی ممکن است نیاز به نوشیدن چند لیتر محلول باشد.

نکته: تهوع، نفخ یا دل پیچه هنگام مصرف ملین طبیعی است، اما در صورت استفراغ شدید یا ناتوانی در ادامه مصرف دارو، با پزشک تماس بگیرید.

۳. بررسی داروهای مصرفی

اگر داروهایی مانند رقیق کننده های خون (وارفارین، ریواروکسابان، آسپرین)، انسولین یا داروهای دیابت مصرف می کنید، حتماً باید پزشک را از آن ها مطلع سازید. گاهی لازم است دوز داروها تغییر کند یا برای مدتی قطع شود.

۴. خودداری از رانندگی و فعالیت سنگین بعد از کولونوسکوپی

چون کولونوسکوپی با استفاده از داروهای آرام بخش یا بی هوشی کوتاه انجام می شود، پس از آن تا چند ساعت نباید رانندگی یا تصمیمات مهم بگیرید. همراه داشتن یک نفر در روز انجام کولونوسکوپی ضروری است.

۵. نکات تکمیلی

در صورت یبوست مزمن یا سابقه کولونوسکوپی ناقص، ممکن است آمادگی بیشتری نیاز باشد.

اگر دچار بیماری های کلیوی، قلبی یا مشکلات الکترولیتی هستید، نوع ملین باید با احتیاط و با نظر پزشک انتخاب شود.

آمادگی دقیق، نقش کلیدی در افزایش ایمنی و دقت کولونوسکوپی دارد. در صورت هرگونه سوال یا مشکل، حتماً با پزشک یا داروساز مشورت کنید تا روند آمادگی به درستی انجام شود. 

روند انجام کولونوسکوپی ؛ از کدام قسمت روده شروع می شود؟

کولونوسکوپی یک روش تصویربرداری مستقیم از داخل روده بزرگ (کولون) است که با استفاده از لوله ای نازک، انعطاف پذیر و مجهز به دوربین (کولونوسکوپ) انجام می شود. این لوله از طریق مقعد وارد بدن شده و به تدریج در طول روده بزرگ پیش می رود تا به سکوم (ابتدای کولون از سمت روده باریک) برسد. برخی موارد، پزشک تلاش می کند کولونوسکوپ را تا ایلئوم (انتهای روده باریک) نیز وارد کند تا بررسی دقیق تری صورت گیرد.

در طول مسیر، پزشک مخاط روده را بررسی می کند و به دنبال ضایعاتی مانند پولیپ، زخم، التهاب یا تومور می گردد. همچنین امکان نمونه برداری (بیوپسی) و حتی خارج کردن برخی پولیپ ها وجود دارد.

کولونوسکوپی از طریق استوما به چه صورت انجام می شود؟

در بیمارانی که به دلیل برخی شرایط مانند سرطان رکتوم یا بیماری های التهابی روده (مثل کولیت اولسراتیو یا کرون) دچار ایلئوستومی یا کولوستومی شده اند، کولونوسکوپی می تواند از طریق استوما انجام شود. در این حالت، کولونوسکوپ به جای ورود از مقعد، از طریق استومای ایجادشده روی شکم وارد بخش باقی مانده روده می شود.

این روش برای بررسی نواحی باقی مانده روده یا پیگیری عود بیماری و غربالگری سرطان انجام می گیرد. آماده سازی روده پیش از انجام کولونوسکوپی از طریق استوما، مشابه کولونوسکوپی کلاسیک است.

کولونوسکوپی با کپسول: روش نوین در ایران و سایر کشورها

کولونوسکوپی با کپسول (Capsule Endoscopy یا Capsule Colonoscopy) یک روش غیرتهاجمی و نوین است که در آن بیمار یک کپسول کوچک مجهز به دوربین بلع می کند. این کپسول هنگام عبور از دستگاه گوارش، تصاویری از مخاط روده ثبت کرده و به یک دستگاه گیرنده که بیمار همراه دارد، منتقل می کند.

در مقایسه با کولونوسکوپی سنتی، این روش نیاز به بیهوشی یا ورود ابزار از مقعد ندارد و مناسب افرادی است که قادر به تحمل کولونوسکوپی معمولی نیستند یا شرایط خاصی دارند. با این حال، محدودیت هایی دارد؛ مثلاً امکان نمونه برداری یا برداشت پولیپ وجود ندارد و حساسیت آن در تشخیص برخی ضایعات کمتر از روش سنتی است.

در ایران نیز این فناوری به تدریج در حال ورود به مراکز پیشرفته تر پزشکی است و بیشتر در مراکز گوارش دانشگاهی یا خصوصی با سطح بالای امکانات استفاده می شود.

 

چه شرایطی باعث می شود کولونوسکوپی تجویز شود؟

کولونوسکوپی زمانی توسط پزشک تجویز می شود که علائم گوارشی مشکوک یا نیاز به بررسی دقیق تر سلامت روده بزرگ وجود داشته باشد. این روش هم جنبه ی تشخیصی دارد، هم غربالگری و گاهی درمانی. در ادامه مهم ترین شرایطی که کولونوسکوپی در آن ها توصیه می شود را توضیح می دهم:

1. خون ریزی از مقعد یا مشاهده خون در مدفوع

یکی از شایع ترین دلایل تجویز کولونوسکوپی، خونریزی گوارشی تحتانی است. این خون ممکن است روشن (قرمز) یا تیره رنگ باشد. پزشک با کولونوسکوپی منبع خونریزی را بررسی می کند؛ مثلاً پولیپ، زخم، هموروئید داخلی یا حتی تومور.

2. تغییرات مشکوک در اجابت مزاج

اگر بیمار به تازگی دچار تغییراتی مثل اسهال یا یبوست مزمن، کاهش دفعات یا افزایش دفعات اجابت مزاج، یا تغییر شکل مدفوع شده باشد، کولونوسکوپی می تواند به بررسی دقیق تر کمک کند.

3. درد مزمن یا مبهم شکمی (به ویژه در ناحیه تحتانی شکم)

در صورتی که دردهای گوارشی منشأ مشخصی نداشته باشند و با روش های ساده تر مثل سونوگرافی یا آزمایشات اولیه شناسایی نشوند، پزشک ممکن است کولونوسکوپی را برای بررسی علل جدی تر مانند التهاب مزمن، بیماری های روده ای یا توده های مشکوک پیشنهاد دهد.

4. کاهش وزن غیرقابل توجیه

اگر بیماری بدون رژیم یا تغییرات عمده سبک زندگی دچار کاهش وزن سریع یا شدید شود، کولونوسکوپی می تواند بخشی از بررسی های ارزیابی علت (مثل بیماری های التهابی یا بدخیمی ها) باشد.

5. غربالگری سرطان روده بزرگ

افرادی که سن بالای ۴۵–۵۰ سال دارند (به ویژه با سابقه خانوادگی سرطان روده یا پولیپ)، به عنوان بخشی از غربالگری دوره ای، تحت کولونوسکوپی قرار می گیرند. تشخیص زودهنگام پولیپ ها قبل از بدخیم شدن، هدف اصلی این غربالگری است.

6. سابقه خانوادگی سرطان کولون یا بیماری های التهابی روده

افرادی که اقوام درجه یکشان دچار سرطان روده، پولیپ های پیش سرطانی یا بیماری هایی مثل کولیت اولسراتیو و کرون هستند، بیشتر در معرض خطرند و باید زودتر و با فواصل منظم کولونوسکوپی شوند.

7. پیگیری و کنترل بیماری های مزمن روده ای

در بیماران مبتلا به بیماری التهابی روده (IBD) مانند کولیت اولسراتیو یا کرون، کولونوسکوپی هر چند وقت یکبار برای بررسی شدت التهاب، پاسخ به درمان و احتمال بروز دیسپلازی یا سرطان تجویز می شود.

8. برداشتن پولیپ یا نمونه برداری از ضایعات مشکوک

اگر در بررسی های قبلی (مثل سی تی کولونوگرافی یا کولونوسکوپی قبلی) ضایعه ای مشکوک دیده شده باشد، ممکن است پزشک کولونوسکوپی درمانی تجویز کند تا بتواند پولیپ را بردارد یا از آن نمونه بگیرد. 

تفسیر نتایج کولونوسکوپی

✅ نتیجه طبیعی یا منفی کولونوسکوپی

وقتی کولونوسکوپی طبیعی گزارش می شود، یعنی پزشک هیچ گونه ضایعه، پولیپ، التهاب، زخم یا توموری در مسیر روده بزرگ مشاهده نکرده است. در این حالت:

رنگ و ظاهر مخاط روده نرمال است.

مخاط صاف، بدون زخم یا خونریزی دیده می شود.

هیچ جسم خارجی یا تنگی در مسیر وجود ندارد.

مسیر کولون تا انتهای سکوم و دریچه ایلئوسکال باز و بدون انسداد است.

در چنین شرایطی، اگر کولونوسکوپی به عنوان غربالگری انجام شده باشد (مثلا برای بررسی سرطان کولون)، بسته به سن و سابقه خانوادگی، تکرار آن بین 5 تا 10 سال آینده پیشنهاد می شود.

❌ نتیجه غیرطبیعی یا مثبت کولونوسکوپی

نتایج غیرطبیعی زمانی گزارش می شود که پزشک در مسیر کولون مواردی مانند موارد زیر را شناسایی کند:

پولیپ ها:

پولیپ ها توده های خوش خیم روی دیواره روده هستند، اما برخی از آن ها ممکن است پیش سرطانی باشند.

شایع ترین انواع پولیپ ها شامل آدنوماتوز، هیپرپلاستیک و التهابی هستند.

بسته به اندازه، تعداد و نوع پولیپ، پزشک درباره زمان بررسی مجدد تصمیم می گیرد.

التهاب:

التهاب مخاط کولون در بیماری هایی مانند کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون دیده می شود.

در گزارش پاتولوژی، شدت التهاب و نوع سلول های دخیل می تواند تشخیص را مشخص تر کند.

زخم یا خونریزی فعال:

زخم ها ممکن است ناشی از التهاب مزمن، ایسکمی روده یا حتی بدخیمی باشند.

مشاهده خون تازه یا قدیمی در مسیر کولون اهمیت بالینی دارد.

تومورها یا ضایعات مشکوک به بدخیمی:

هرگونه توده با سطح نامنظم، خونریزی دهنده یا نفوذی نیاز به نمونه برداری فوری دارد.

پاتولوژی این نمونه مشخص می کند که ضایعه خوش خیم، پیش سرطانی یا سرطانی است.

دیورتیکول ها:

کیسه های کوچکی در دیواره روده که اغلب در سمت چپ کولون دیده می شوند.

در صورت التهاب یا عفونت این کیسه ها، بیمار دچار دیورتیکولیت می شود.

عوارض شایع کولونوسکوپی در مردان و زنان

کولونوسکوپی روشی ایمن است، اما ممکن است در مواردی عوارضی به همراه داشته باشد که دانستن آن برای بیماران و مراقبین درمانی ضروری است.

🔸 نفخ و دل پیچه بعد از کولونوسکوپی

به دلیل ورود هوا به روده در حین کولونوسکوپی، بعد از آن ممکن است فرد دچار نفخ، درد یا دل پیچه موقتی شود.

🔸 خونریزی جزئی از مقعد

در صورت برداشتن پولیپ یا نمونه برداری، ممکن است تا ۲۴ ساعت خونریزی مختصری رخ دهد که  خودبه خود متوقف می شود. اگر ادامه دار بود، باید گزارش شود.

🔸 پارگی (Perforation) روده

یکی از نادرترین ولی جدی ترین عوارض کولونوسکوپی است. این عارضه در کمتر از ۱ در ۱۰۰۰ بیمار دیده می شود. علائم شامل درد شکم، تب و تپش قلب است و گاهی نیاز به جراحی دارد.

🔸 عفونت یا تب بعد از کولونوسکوپی

به ویژه اگر بیوپسی یا پولیپ برداری انجام شده باشد. گاهی نیاز به آنتی بیوتیک دارد.

🔸 تفاوت های جنسیتی در عوارض

در زنان، به ویژه در دوران قاعدگی یا در صورت وجود چسبندگی لگنی (مثلا ناشی از اندومتریوز یا جراحی های قبلی)، ممکن است درد پس از کولونوسکوپی شدیدتر احساس شود.

در مردان، اگرچه آناتومی ساده تر است، اما در افراد مسن با پروستات بزرگ یا بیماری های زمینه ای، انجام کولونوسکوپی ممکن است دشوارتر باشد.

آیا کولونوسکوپی درد دارد؟

خیر،  با داروی آرام بخش انجام می شود و درد زیادی ندارد.

کولونوسکوپی چقدر طول می کشد؟

بین ۲۰ تا ۴۵ دقیقه زمان می برد.

آیا بعد از کولونوسکوپی می توان غذا خورد؟

بله، پس از رفع کامل اثر داروها می توان رژیم غذایی معمول را از سر گرفت.

هر چند وقت یک بار باید کولونوسکوپی انجام شود؟

در صورت نرمال بودن نتیجه، هر ۱۰ سال یک بار برای افراد بالای ۵۰ سال.

آیا کولونوسکوپی فقط برای سرطان است؟

خیر، برای بررسی پولیپ ها، خون ریزی، التهاب و بیماری های التهابی روده نیز انجام می شود.

آیا می توان هنگام قاعدگی کولونوسکوپی انجام داد؟

بله، مشکلی ندارد اما ممکن است کمی ناراحتی بیشتر باشد.

آیا لازم است کسی همراه بیمار باشد؟

بله، به دلیل استفاده از داروی خواب آور، حضور همراه الزامی است.

آیا کولونوسکوپی برای همه سنین قابل انجام است؟

بله، ولی بیشتر برای افراد بالای ۴۵–۵۰ سال یا با علائم خاص تجویز می شود.

آیا امکان پارگی روده در کولونوسکوپی وجود دارد؟

بسیار نادر است (کمتر از ۰.۱٪ موارد) و  در بیماران با روده های آسیب دیده رخ می دهد.

بعد از کولونوسکوپی باید بستری شد؟

خیر، بیمار  پس از چند ساعت ترخیص می شود.

آیا کولونوسکوپی یک روش دردناک است؟

● با دریافت آرام‌بخش، نباید در داخل روده بزرگ خود احساس درد کنید. اما ممکن است وقتی کولونوسکوپ به سمت روده بزرگ حرکت می‌کند، کمی درد یا فشار گاز را احساس کنید.

 

● به این دلیل است که کولونوسکوپ در واقع گاز دی‌اکسیدکربن را به روده بزرگ می‌دمد تا آن را برای مشاهده بهتر باد کند. معمولاً پس از اتمام بخش تورم، خیلی قابل توجه نیست. سپس به راحتی در وضعیت جنینی روی تخت بیمارستان دراز خواهید کشید و حتی ممکن است بخوابید.

چه کسی کولونوسکوپی را انجام می‌دهد؟

● متخصص گوارش یا جراح کولورکتال اکثر کولونوسکوپی‌ها را انجام می‌دهند. هر دو متخصص بیماری‌های گوارشی هستند و آموزش‌های ویژه‌ای در مورد روش‌های آندوسکوپی مربوط به دستگاه گوارش (GI) دیده‌اند.

 

● روش‌های آندوسکوپی مانند کولونوسکوپی فقط برای مشاهده داخل بدن نیستند. آندوسکوپیست می‌تواند نمونه بافتی بردارد و مداخلات جزئی را از طریق آندوسکوپ انجام دهند.

روش کولونوسکوپی چگونه کار می‌کند؟

● کولونوسکوپ یک دوربین کوچک و نورانی است که به انتهای یک لوله بلند، نازک و انعطاف‌پذیر به نام کاتتر متصل شده است.

 

● متخصص کولونوسکوپ را از طریق مقعد وارد می‌کند و به آرامی آن را از طریق روده بزرگ تا انتها، جایی که به روده کوچک می‌رسد، پیش می‌برد.

 

● در حین پیشروی، کاتتر هوا را به داخل روده بزرگ پمپ می‌کند تا آن را باد کند. دوربین ویدئویی از داخل روده بزرگ را به مانیتور ارسال می‌کند.

 

● متخصص مانیتور را برای مشاهده هر چیز غیرعادی تماشا می‌کند. وقتی به انتهای کولون برسد، کولونوسکوپ را به همان روش بیرون می‌آورد و بار دوم در مسیر برگشت روده را بررسی می‌کند.

کولونوسکوپی چقدر طول می‌کشد؟

● حدود 15 دقیقه طول می‌کشد تا کولونوسکوپ تا انتهای روده بزرگ پیش برود و 15 دقیقه دیگر نیز طول می‌کشد تا آن را خارج کنند. به این ترتیب پزشک کل روده بزرگ را دو بار معاینه می‌کند. اگر در این فرآیند چیزی پیدا کنند که باید آن را حذف یا درمان کنند، این کار به زمان اضافه می‌کند.

 

○ پولیپ‌های روده بزرگ شایع هستند:

● در حدود 30 درصد از کولونوسکوپی‌های معمول ظاهر می‌شوند. اگرچه اکثر آنها خوش‌خیم هستند، اما برداشتنشان در هنگام بررسی یک روش استاندارد است. این کار ممکن است 15 دقیقه دیگر به زمان اضافه کند.

پس از عمل چه اتفاقی می‌افتد؟

● اولین ساعات پس از عمل را در بیمارستان یا کلینیک برای ریکاوری سپری خواهید کرد. پزشک و پرستاران علائم حیاتی‌تان را مدام نظارت می‌کنند. هنگامی که به هوش بیایید، متخصص گوارش آنچه را که در طول معاینه پیدا کرده و هر روشی را که انجام داده است بررسی می‌کند.

بهبودی پس از کولونوسکوپی چقدر طول می‌کشد؟

● حدود 24 ساعت طول می‌کشد تا بیهوشی به طور کامل از بین برود. به همین دلیل است که پزشک به شما توصیه می‌کند تا روز بعد رانندگی نکنید، با تجهیزات خطرناک کار نکنید یا تصمیمات مهم نگیرید.

 

● ممکن است در یکی دو ساعت اول کمی درد، نفخ یا حالت تهوع احساس کنید، اما باید به‌سرعت از بین بروند. به‌محض اینکه احساس آمادگی کردید می‌توانید به رژیم غذایی عادی خود بازگردید. اگر پزشک بافت را برداشته باشد، ممکن است تا چند روز پس از آن مقداری خونریزی خفیف رکتوم داشته باشید.

خطرات یا عوارض احتمالی کولونوسکوپی چیست؟

● خطرات و عوارض نادر اما ممکن‌اند. شامل:

• ○ آسیب به دیواره روده بزرگ، مانند پارگی
• ○ خونریزی کنترل نشده پس از برداشتن بافت
• ○ عفونت که نیاز به آنتی‌بیوتیک دارد
• ○ واکنش‌های غیرطبیعی به بیهوشی

چه زمانی از نتایج کولونوسکوپی خود مطلع خواهم شد؟

● معمولاً خیلی سریع نتیجه به شما اعلام می‌شود. متخصص به شما توضیح می‌دهد که چه چیزی پیدا کرده، چه کارهایی را انجام داده و آیا موفق بوده‌اند یا خیر. اگر بافتی را برای بیوپسی برداشته باشند، تا چند روز یا چند هفته بعد نتایج به دستتان می‌رسد.

 

● برداشتن بافت و فرستادن آن به آزمایشگاه همیشه به این معنی نیست که متخصص گوارش مشکوک به سرطان است. ممکن است فقط یک اقدام احتیاطی باشد، یا به دنبال چیز دیگری مانند کولیت میکروسکوپی.

نتایج غیرطبیعی کولونوسکوپی چیست؟

● نتایج غیرطبیعی ممکن است شامل:

• ○ خونریزی گوارشی کنترل نشده
• ○ پولیپ‌های خوش‌خیم، پیش سرطانی یا سرطانی
• ○ التهاب (کولیت) ناشی از عفونت، ایسکمی یا بیماری خودایمنی
• ○ آسیب بافتی مزمن، مانند جای زخم
• ○ انسداد یا باریک شدن روده شما تنگی
• ○ کیسه‌های غیرطبیعی در پوشش روده شما (دیورتیکولوز)

آیا راه‌های جایگزینی برای غربالگری سرطان روده بزرگ وجود دارد؟

● چندین آزمایش غربالگری دیگر برای سرطان کولورکتال وجود دارد. کولونوسکوپی حساس‌ترین آزمایش است، به این معنی که بیشترین احتمال را برای تشخیص سرطان اولیه یا شرایط پیش سرطانی دارد.

 

●  تشخیص سرطان احتمالی در اسرع وقت برای پیشگیری و درمان مؤثر آن مهم است. کولونوسکوپی همچنین تنها آزمایش غربالگری سرطان کولورکتال است که هم تشخیصی و هم درمانی است.

 

● هنگامی که پزشکان در طول کولونوسکوپی بافت مشکوکی را پیدا می‌کنند، می‌توانند آن را طی همان روش بردارید.

 

● تست‌های غربالگری جایگزین برای سرطان روده بزرگ عبارتند از:

• ○ آزمایش خون مخفی مدفوع

این آزمایش‌ها نمونه‌ای از مدفوع را برای بررسی علائم سرطان تجزیه و تحلیل می‌کنند. انواع مختلفی از این نوع آزمایش با استفاده از روش‌های مختلف به دنبال وجود خون در مدفوع هستند. نوعی از این آزمایش نیز DNA موجود در مدفوع را تجزیه و تحلیل می‌کند تا تغییراتی را که ممکن است نشان دهنده سرطان باشند، جستجو کند.

 

● باید این تست‌ها را هر یک تا سه سال یکبار تکرار کنید. اگر از آزمایش خون مخفی مدفوع نتیجه مثبت گرفتید، قدم بعدی پیگیری کولونوسکوپی و بیوپسی بافتی است.

 

• ○ کولونوسکوپی مجازی

● کولونوسکوپی مجازی نوعی سی‌تی‌اسکن است که تصاویر سه بعدی و با جزئیات بالایی از کولون می‌گیرد. یک کولونوسکوپی "مجازی" است؛ زیرا به‌صورت مجازی به داخل روده بزرگ نگاه می‌کند و تصاویر از خارج از بدن گرفته می‌شوند.

 

● باید برای کولونوسکوپی مجازی به همان روشی که برای کولونوسکوپی سنتی انجام می‌دهید آماده شوید تا مطمئن شوید که روده خالی است. اما نیازی به بیهوشی نخواهید داشت. پزشکان توصیه می‌کنند این آزمایش را هر پنج سال یک‌بار انجام دهید.

مزایای کولونوسکوپی برای غربالگری سرطان نسبت به روش‌های جایگزین چیست؟

● مزایای کولونوسکوپی سنتی عبارتند از:

• ○ حساسیت بالاتر. به‌احتمال زیاد تغییرات سرطانی را زودتر تشخیص می‌دهد.
• ○ تشخیص، درمان و پیشگیری در یک روش. اگر آزمایش‌های دیگر مثبت شدند، باید آنها را با کولونوسکوپی سنتی برای تشخیص و درمان رسمی سرطان پیگیری کنید.
• ○ فقط هر 10 سال یکبار به آن نیاز دارید. اگر نتایج طبیعی است، برای مدتی نیازی به تست مجدد نخواهید داشت.