سکته ی مغزی ، واژه ای آشنا که برای بیان علت مرگ و میر بسیار می شنویم .چطور در بدن اتفاق می افتد و یا بهتر است بگوییم چه می شود که مغز دچار سکته می شود . برای تعریف brain stroke به طور خلاصه باید گفت سکته مغزی هنگامی رخ می دهد که یک لخته خونی باعث انسداد شریان خون رسان به مغز می شود (سکته مغزی ایسکمیک) و یا یک رگ خونی مغز پاره شده و خونرسانی به بخشی از مغز متوقف می شود (سکته مغزی هموراژیک) و در عرض چند دقیقه پس از این حادثه سلول های مغز شروع به مردن می کنند .
سکته مغزی در کل دنیا دومین علت مرگ بشر است و اولین علت از کارافتادگی، اما در کشورهای پیشرفته در حال حاضر سومین علت مرگ است که با پیر شدن جوامع در آینده نه چندان دور در آن کشورها نیز دومین علت مرگ خواهد شد. سکته مغزی یعنی بسته شدن یا پاره شدن یک شریان مغزی که به دنبال آن اختلال در گردش خون آن ناحیه از مغز ایجاد شده و موجب بروز علائمی مثل فلج نیمه بدن، اختلال تکلم و اختلال در راه رفتن می شود.سکته مغزی، زمانی اتفاق می افتد که رگی خونی در مغز مسدود یا منفجر شود.
به طور متوسط 10 تا 15 درصد افرادی که به سکته های مغزی مبتلا می شوند در اثر این بیماری جان خود را از دست می دهند و 60 تا 70 درزمانیکه رگهای خونرسان به مغز به هر دلیلی پاره یا بسته شود، بافت‌های مغز از اکسیژن و غذا محروم می‌شود و بعد از چند دقیقه سلول‌های مغز شروع به مردن می‌کنند، در این وضعیت فرد دچار سکته مغزی (stroke) شده‌است. سکته مغزی یک وضعیت اورژانسی است، درمان فوری ضروری بوده و عملکرد زودهنگام می‌تواند جلوی آسیب بیشتر و عوارض شدید و بلقوه سکته مغزی را بگیرد. فرد دچار سکته مغزی شده ممکن است توانایی حرف زدن را از دست داده، دچار مشکلات حافظه شده یا یکطرف بدنش فلج شود. خبرخوب این است که سکته مغزی می‌تواند پیشگیری و درمان شود.
سکته مغزی، یک موقعیت اورژانس و فوریت پزشکی است. درمان سریع و بدون درنگ، تعیین‌کننده و حیاتی است. با انجام اقدامات سریع و زودهنگام می‌توان آسیب و صدمه مغزی و نیز عوارض و عواقب بالقوه و محتمل‌الوقوع را به حداقل رساند.
اخبار خوش حاکی از آن است که سکته‌ها و حملات مغزی، قابل درمان و قابل پیشگیری می‌باشند، و در حال حاضر تعداد کمتری از افراد آمریکایی نسبت به حتی 15 سال گذشته، از سکته مغزی می‌میرند. این امکان وجود دارد که کنترل بهتر عوامل خطر سکته‌های وسیع و بزرگ، مثل فشار خون بالا، کشیدن سیگار، و کلسترول بالا، در این کاهش نقش داشته باشند
انواع سکته مغزی
دو نوع اصلی سکته مغزی شامل:
سکته مغزی ایسکمیک (بسته شدن رگ) و هموراژیک (پاره شدن و خونریزی مغز) می‌باشد .
- سکته مغزی ایسکمیک (Ischemic)
حدود ۸۷ درصد کل بیمارانیکه دچار سکته مغزی می‌شوند، دچار این نوع از سکته مغزی می‌شوند. در این نوع سکته یک لخته یا ترومبوس در رگهای خونرسان به مغز شکل گرفته و مانع خونرسانی به مغز می‌شود
اگر سرخرگی که خون را به مغز می‌رساند، بسته شود، این نوع سکتهی مغزی رخ می‌دهد. علل متعددی باعث بسته شدن رگ خونی می‌شوند، مثلا رسوب چربی‌ها در شریان‌ها (آترواسکلروز) باعث تشکیل لخته خونی می‌شود. گاهی اوقات، در اثر بی‌نظمی ضربان قلب، یک لخته خونی در قلب ایجاد می‌شود. سپس این لخته خونی به جای دیگری از بدن می‌رود که در آنجا سرخرگ رساننده خون به مغز را می‌بندد. سکته مغزی ایسکمیک یکی از خطرناک ترین انواع سکته مغزی است.
- سکته مغزی هموراژیک (hemorrhagic)
این نوع سکته مغزی زمانی رخ می‌دهد که یکی از رگهای خونرسان به مغز پاره شده و سطح بین مغز و جمجمه را پر از خون می‌کندخونریزی ساب آراکنوئید یا (subarachnoid hemorrhage)، یا زمانیکه یک رگ معیوب در مغز پاره شده و تمام بافت‌های اطرافش را پر از خون نماید خونریزی مغزی یا (cerebral hemorrhage).
هردو نوع سکته باعث فقدان خونرسانی در مغز و جمع شدن خون در مغز شده و باعث فشار زیاد بر مغز می‌شود. نتیجه سکته بسته به مکانیکه سکته رخ داده و میزانیکه مغز آسیب دیده متفاوت است. سکته‌های کوچک‌تر ممکن است باعث مشکلات کوچک‌تر از جمله ضعف در دست و یا پا شود درحالیکه سکته‌های بزرگتر می‌تواند باعث فلج شدن و یا مرگ شود. خیلی از افراد آسیب دیده توسط سکته مغزی دچار ضعف در بخشی از بدن، مشکلات تکلمی و یا انواع بی‌اختیاری از جمله بی‌اختیاری ادرار می‌شوند.
وقتی یک رگ خونی در مغز پاره شود و باعث خونریزی در مغز شود، این نوع سکته رخ می‌دهد که آن هم دلایل متعددی دارد
3- حمله ایسکمیک گذرا
در واقع یک سکتهی مغزی ناقص است که در اثر گرفتگی رگ خونی رخ می‌دهد. اگرچه حمله ایسکمی گذرا باعث آسیب دائمی مغز نمی‌شود، ولی باعث بروز علائم سکته مغزی می‌شود که چند دقیقه و یا حتی چند ساعت طول می‌کشند. شما به عنوان علامت سکتهی مغزی نباید از این حالت چشم پوشی کنید.
علت بروز سکته مغزی چیست
یکی از علل متداول سکته مغزی ضخیم و سخت شدن دیواره رگ های خونی است. پلاکت های ساخته شده از چربی، کلسیم، کلسترول و ... انعطاف رگ های خونی را از میان می برند. لخته خون ممکن است سبب مسدود شدن رگ خونی غیر قابل انعطاف و بروز سکته مغزی ایسکمیک شود. عامل اصلی سکته مغزی هموراژیک در اکثر موارد عدم درمان فشار خون بالا است که سبب انفجار رگ خونی ضعیف می شود. معمولاً این افراد علایم خبرکننده ای مانند سردرد و تشنج دارند که منجر به پاره شدن رگ های مغزی می شود.
یکی دیگر از دلایل بروز سکته های مغزی حرکت لخته خون از قلب یا عروق گردن است که وارد مغز می شود مبتلایان به رماتیسم قلبی یا بیماران قلبی که ریتم قلبشان دچار مشکل است و کسانی که دچار سکته های قلبی شده اند یا مشکل دریچه ای دارند مستعد ابتلا به سکته های مغزی هست .
مهم ترین علائم سکته مغزی عبارتند از:
- سردرد ناگهانی و شدید بدون دلیل که فورا بعد از آن فرد بیهوش می شود
- احساس بی حسی یا فلج ناگهانی در یک طرف صورت و دست یا پای یک طرف بدن
- کاهش ناگهانی بینایی، قدرت بدن، تعادل بدن (به سختی راه رفتن)، قوای حسی، صحبت کردن و یا فهم صحبت دیگران
- تاری ناگهانی دید به خصوص در یک چشم
- به هم خوردن تعادل بدن به طور ناگهانی که احتمالا باحالت تهوع، استفراغ کردن، تب، سکسکه و یا قورت دادن غذاها به سختی همراه است
درصورتیکه فکر می‌کنید شما یا یکی از اطرافیانتان دچار سکته مغزی شده‌اند، به این علایم و نشانه‌هایی که در ادامه بیان می‌کنیم دقت نمایید. با اطلاع بموقع از سکته مغزی می‌توان خطرات و عوارض سکته را کاهش داد. این علایم شامل:
- مشکل در راه رفتن. شما ممکن است تلوتلو خورده، سرگیجه ناگهانی داشته باشید و یا تعادلتان را از دست دهید
- مشکل در صحبت و ادراک. شما ممکن است دچار گیجی شوید. شما ممکن است موقع حرف زدن کلماتی را حذف کرده و یا در فهمیدن صحبت دیگران مشکل داشته باشید
- فلج شدن و یا بی‌حسی صورت، دست و یا پا. ممکن است بصورت ناگهانی در صورت، دستها و یا پاهای خود دچار بی‌حسی، ضعف و یا فلج شدن، نمایید. سعی کنید هردودست خود را بالای همزمان بالای سرتان ببرید،اگر یکی از دستها افتاد شما ممکن است دچار سکته شده باشید. همچنین ممکن است موقع خنده یک طرف از دهان شما دچار افتادگی شود
- مشکلات بینایی در یکی و یا هردو چشم. ممکن است بصورت ناگهانی دچار تاری و یا سیاهی دید شوید و یا دچار دوبینی گردید
- سردرد دردی ناگهانی و شدید در سر که ممکن است با استفراغ، سرگیجه و یا مشکلات هشیاری همراه باشد، ممکن است نشان‌دهنده سکته مغزی در شما باشد .
زمانیکه دچار یکی یا بیشتر از یکی از علایم سکته شدید، ولواینکه علایم از بین رفتند و یا کم بودند می‌بایست با اورژانس تماس بگیرید. هر دقیقه زمانیکه دچار سکته شده‌اید، مهم است پس منتظر از بین رفتن علایم نشوید. برای بیشترین بهره‌وری در درمان، شما باید تا سه ساعت بعد از ظاهر شدن اولین نشانه به بیمارستان مراجعه نمایید .
چه کسانی در خطر سکته مغزی می‌باشند؟
عواملی که بر سکته مغزی تاثیر می‌گذارند به دو دسته قابل تغییر و غیرقابل تغییر تقسیم می‌شوند، افرادیکه تعداد بیشتری از این عوامل را داشته باشند، ممکن است در خطر بیشتری برای ابتلا به سکته مغزی باشند .
عوامل قابل تغییر شامل:
- فشار خون بالا (hypertension)
- دیابت
- سیگار کشیدن و یا استشمام دود سیگار دیگران
- کلسترول بالای خون
- مصرف الکل
- چاقی و یا اضافه وزن
- فقدان فعالیت جسمی
- سابقه بیماری های قلبی
- استفاده از قرص‌های پیشگیری از بارداری یا هورمون درمانی با قرص های حاوی استروژن
- مردان طلاق گرفته در خطر بیشتری برای سکته مغزی می‌باشند .
عوامل غیرقابل تغییر شامل:
- سن خطر سکته با افزایش سن افزایش می‌یابد و افراد ۵۵ سال به بالا بیشتر از بقیه در خطر هستند
- نژادافراد آفریقایی-آمریکایی بیشتر از سایر افراد در خطر سکته مغزی می‌باشند
- جنسیت مردان بیشتر از زنان در خطر سکته مغزی می‌باشند. زنان معمولا در سنین بالاتری نسبت به مردان دچار سکته مغزی شده و خطر مرگ پس از سکته مغزی در آنها بیشتر است
- سابقه سابقه شخصی و یا خانوادگی سکته مغزی، سکته قلبی یا حمله ایسکمیک گذرا (TIA) خطر سکته مغزی را افزایش می‌دهد.
نشانه هایی ظاهری و عوارض بعد از سکته مغزی
- ضعف و کرختی صورت وبازوها یا پاها به خصوص در یک طرف بدن (همی پارزی)
- فلج صورت. بازو و پاها در همان طرف (همی پلژی)
- عدم تعادل و لنگ زدن (آتاکسی)
- اختلال در تکلم یا در درک کلام (دیس آرتری)
آزمون سکته مغزی(FAST):
آزمون سکته مغزی به شناسایی علایم و نشانه های این بیماری کمک می کند. این آزمون از جزئیات زیر تشکیل شده است
- – چهره. از فرد بخواهید لبخند بزند. آیا یک طرف صورت بی حس است؟
- – بازوها. از فرد بخواهید دست هایش را بالا ببرد. آیا یک دست پایین است؟
- – حرف زدن. از بخواهید یک جمله ساده را تکرار کند. آیا در به یاد آوردن و بیان کلمات با دشواری روبرو است؟
- زمان بسیار مهم است. اگر هر کدام از این علائم را دارید، باید فورا تحت درمان قرار بگیرید
تشخیص سکته ی مغزی
هرکس که علایم یا نشانه های سکته مغزی را داشته باشد، نیازمند توجه و مراقبت فوری پزشکی در یک بخش اورژانس یا در بیمارستان است. بیشتر کلینیک ها و مراکز پزشکی توانایی انجام آزمایشات لازم برای تشخیص سکته مغزی یا توانایی فراهم کردن درمان یا درمان های تخصصی مورد نیاز برای محدود کردن آسیب مغز را ندارند.
احساس درد قفسه سینه دارد. نوار قلب به پزشک کمک خواهد کرد که در صورت امکان هرچه سریع تر هرگونه مشکلات قلبی را تشخیص دهد و درمان کند. سایر آزمون های قلبی نیز ممکن است پیشنهاد شود مثل اکوکاردیوگرافی. این آزمون از امواج صوتی برای بررسی قلب و آئورت (شریان اصلی که کل بدن را تامین می کند) استفاده می کند. در بعضی افراد با سکته های مغزی آمبولیک، قلب یا شریان آئور پزشک ممکن است از چندین آزمایش برای مشخص کردن نوع و حتمی بودن سکته مغزی استفاده کند، این آزمایش ها شامل:
- بررسی علائم و نشانه‌های فعلی مشکل
- بررسی سابقه بیماری
- الکتروکاردیوگرام (ECG)
- اکوکاردیوگرام
- الکتروآنسفالوگرام (EEG)
- اسکن مافوق صوت شریان‌های گردن
- سی تی اسکن
- اسکن ام آر آی
- آزمایش خون
- عکس رادیولوژی سینه
درمان
سکته مغزی یک مشکل اورژانسی است که می‌بایست بلافاصله تحت درمان قرار گیرد. به این ترتیب انجام اقدامات سریع می‌تواند شانس زنده ماندن بیمار را افزایش داده و میزان ریکاوری مورد انتظار پس از درمان را افزایش دهد.
درمان اولیه
در این مرحله از داروهای خاص برای بیمار استفاده شده و ممکن است در برخی موارد نیاز به عمل جراحی وجود داشته باشد .
مصرف دارو
درمان ترومبولیتیک. در این حالت از داروهای مناسب برای تجزیه لخته‌های خون و ایجاد امکان جریان مجدد خون در رگهای دچار گرفتگی استفاده می‌شود.
داروی ضد انعقاد خون (مثل هپارین). این داروها می‌توانند به پیشگیری از بزرگتر شدن لخته‌های خونی و جلوگیری از تشکیل لخته‌های جدید کمک کنند.
داروهای ضد فشار خون. در موارد سکته هموراژیک از این داروها برای کاهش فشار خون فرد استفاده می‌شود.
علاوه بر این لازم است داروهای مناسب جهت کاهش ورم و التهاب ایجاد شده در مغز و نیز از بین بردن علت ایجاد سکته مغزی همچون ضربان نامناسب قلب برای بیمار تجویز شود.
عمل جراحی
گاهی اوقات لازم است از عمل جراحی برای ترمیم شریان‌های آسیب دیده یا پاره شده استفاده شود. در موارد مشاهده سکته هموراژیک، عمل جراحی می‌تواند شامل ترمیم برآمدگی ایجاد شده در رگ‌ها (AVM) باشد. هنگامی که سکته ایسکمیک در نتیجه مسدود شدن شریان یک رگ در ناحیه گردن ایجاد شده باشد، احتمالاً از عمل جراحی برای رفع انسداد ایجاد شده استفاده می‌شود. در اصطلاح به این درمان، جراحی اندآر ترکتومی کاروتید (carotid endarterectomy) گفته می‌شود.
فیزیوتراپی
از آنجایی که مغز نمی‌تواند سلول‌های جدیدی را جهت جایگزینی سلول‌های آسیب دیده تولید کند، بهبود بیمار به توانایی مغز در سازمان‌دهی سلول‌های سالم و جبران سلول‌های از دست رفته بستگی دارد، این توانایی را در اصطلاح نوروپلاستی‌سیتی گویند. فیزیوتراپی سکته مغزی با ارائه راهنمایی‌های کاربردی و تخصصی به یاری بیمار می‌آید. متخصصین فیزیوتراپی غالباً در تعامل با دیگر اعضاء گروه درمان سکته مغزی با ارائه ورزش های بعد از سکته مغزی نهایت تلاش خود را جهت رفع عوارض ناشی از سکته مغزی به کار می‌بندد.
متخصص فیزیوتراپی با در نظر گرفتن نیازهای بیمار در موارد زیر به بیمار کمک می‌کند:
- تهیه برنامه مراقبت از بیمار به منظور بهبود شرایط و پیشگیری از عارضه‌های طولانی کننده دوران بهبود
• ارائه توصیه‌هایی مفید در خصوص حالت اندامی صحیح در زمان نشستن یا دراز کشیدن و وقفه بین زمان‌های حرکت
• تعیین زمان مناسب برخاستن از بستر بیماری و شروع به راه رفتن کردن و در صورت لزوم تعیین وسایل و تجهیزات لازم برای حرکت کردن یا حمایت از بیمار
• تشویق بیمار به مشارکت فعال در جلسه‌های فیزیوتراپی جهت بازآموزی الگوی طبیعی حرکت
• ارائه درمان‌هایی برای تقویت اعضاء بدن و آموزش شیوه مجدداً حرکت دادن بدن با حداکثر استقلال ممکن
شماری از روش های درمانی در فیزیوتراپی سکته مغزی در ادامه شرح داده شده اند . از فیزیوتراپی برای درمان فلج مغزی نیز بهره گرفته می شود. فیزیوتراپی فلج مغزی به بیماران کمک می‌کند تا قدرت و توان حرکتی مناسب برای فعالیت در بهترین حالت ممکن در کلیه‌ی مراحل زندگی خود را بدست آورند.
تحریک مغناطیسی مغز (TMS):
تحریک مغناطیسی مغز یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین مدالیته های درمانی در فیزیوتراپی سکته مغزی است.
تحریک مغناطیسی مغز درمانی کاملاً ایمن و غیرتهاجمی برای توانبخشی پس از سکته مغزی به شمار می‌آید. در این روش با اعمال تحریک مغناطیسی بر شبکه‌ها و ساختارهای آسیب دیده بهبود چشمگیری در وضعیت بیمار ایجاد می‌شود. TMS عملی سرپایی است که نیاز به بستری شدن یا بیهوشی ندارد، بیمار به خوبی آن را تحمل می‌کند و معمولاً با هیچ اثر جانبی نیز روبه‌رو نمی‌شود.
بیمار در جلسه TMS روی صندلی مخصوص می‌نشیند. در نخستین جلسه اقدامات متعددی انجام می‌شود تا اطمینان حاصل گردد که سیم پیچ TMS به درستی روی سر بیمار قرار می‌گیرد.
سپس سیم پیچ تا ناحیه پیشین مغز بیمار رو به جلو آورده می‌شود و درمان آغاز می‌گردد. بیمار در طول درمان مجموعه‌ای از صداهای کلیک مانند می‌شنود و زیر سیم پیچ ضربه‌های کوچکی را احساس می‌کند.
این روش درمانی معمولاً در چند جلسه تقریباً ۴۰ دقیقه‌ای، هر هفته ۵ روز به مدت ۴ تا ۶ هفته انجام می‌شود. البته تعداد جلسه‌ها به پاسخ بیمار به درمان بستگی دارد.
یک سمت مغز پس از سکته مغزی بیش فعال می‌شود و بار بیش از اندازه بر مدارهای آن تحمیل می‌شود. توصیه می‌کنیم درمان TMS را امتحان کنید تا به احتمال زیاد بتوانید دیگر بار تعادل بین دو سمت مغز را به حالت طبیعی برگردانید. در ادامه ورزش های توانبخش برا ی درمان ضربه مغزی و سکته مغزی مفید است را توضیح خواهیم داد.
ورزش های توانبخشی
دامنه حرکتی غیرفعال : در این روش در عوض آن که بیمار به اراده خود بدن‌اش را حرکت دهد، نیرویی خارجی برای به حرکت درآوردن بخشی از بدن اعمال می‌شود. برای مثال بیمار با بازوی قوی بازوی ضعیف یا فلج را حرکت می‌دهد، متخصص یا پرستار دست یا پای آسیب دیده را حرکت می‌دهد یا بدن توسط دستگاهی به حرکت واداشته می‌شود. دامنه حرکتی غیرفعال به منعطف نگه داشتن مفصل‌ها و جلوگیری از گرفتگی مفصل کمک می‌کند. گرفتگی مفصل زمانی رخ می‌دهد که تغییرات ساختاری در بافت‌های نرم به وجود آید، برای نمونه حرکت در اثر گرفتگی یا کوتاه شدن عضله‌ها و تاندون‌ها محدود شود. تمرین‌های دامنه حرکتی غیرفعال را حتی در صورت فلج کامل انجام دهید، چرا که انقباض متلاشی شدن پوست، تحریک بافت، بروز درد، کاهش جریان خون را به دنبال دارد و حتی در صورت بازیابی عملکرد عضله مانع حرکت دست یا پا می‌شود.
دامنه حرکتی فعال کمکی (AAROM) : در این تمرین‌ها حرکت عضو ضعیف با کمک انجام شود. عضو ضعیف اگرچه حرکت می‌کند، اما نمی‌تواند به تنهایی تمام حرکت را انجام دهد. برای مثال بیمار دست را تا ارتفاع مشخصی، در حد توان خود، بلند می‌کند و متخصص به وی کمک می‌کند تا دست را بالاتر ببرد یا این که بیمار دست ضعیف را با دست قوی بالا می‌برد. با تمرین‌های دامنه حرکتی فعال کمکی می‌توان دست و یا پایی را تقویت کرد که هنوز دامنه حرکتی کامل خود را به دست نیاورده است.
تمرین‌های مقاومتی یا تقویتی : در توانبخشی سکته مغزی غالباً فعالیت‌هایی تقویتی مورد استفاده قرار می‌گیرد که حرکت دادن بخشی از بدن در برابر مقاومت را شامل می‌شود. این نوع تمرین‌ها به تدریج و مرحله به مرحله بار بیشتری را جهت تقویت عضله‌ها به آنها تحمیل می‌کند. وسایل مختلف متعددی مانند کش، دمبل، کش لوله‌ای تراباند، خمیر مخصوص و دستگاه‌های ورزشی وجود دارد که می‌توان برای تقویت عضلات از آنها استفاده کرد.
تمرین‌های کششی : بیمار غالباً پس از سکته مغزی با گرفتگی عضلانی یا شل شدن عضلات، افزایش تونوس عضلانی، مواجه می‌شود. انجام مداوم و منظم حرکت‌های کششی از گرفتگی مفصل و کوتاه شدن عضله‌ها جلوگیری می‌کند. کشش دستی گاهی اوقات کافی نیست و بیمار باید برای کشش بهتر عضله‌ها و مفصل سفت و گرفته آتل ببندد.
تمرین‌های تحمل وزن: بیماران غالباً با این دسته از تمرین‌های توانبخشی پس از سکته مغزی آشنا نیستند، اما در واقع این تمرین‌ها بسیار مهم هستند. انجام تمرین‌های تحمل وزن برای تقویت عضله‌های ضعیف و کاهش تونوس عضلانی افزایش یافته در اثر حمله مغزی مفید است و مانع تحلیل استخوان می‌شود. چنانچه بیمار پس از سکته مغزی بخواهد تمام وزن بدن را روی پای قوی‌تر بیاندازد، تراکم استخوان پای ضعیف‌تر به تدریج رو به کاهش می‌گذارد. پی‌آمد تحلیل رفتن یا شکننده شدن استخوان افزایش احتمال خطر شکستگی است. تمرین‌های تحمل وزن باید هم برای دست و هم پا انجام شود.
مطلب مرتبط : [توصیه‌هایی برای انجام آزمایش تراکم‌سنجی استخوان]
موبیلیزاسیون یا متحرک سازی کتف :سکته مغزی غالباً تأثیر نامطلوبی را بر عضله‌های متصل به کتف یا اسکاپولا به‌جا می‌گذارد. این عضله‌ها یا ضعیف می‌شوند یا تونوس عضلانی‌شان افزایش می‌یابد و شل می‌شوند. اگر استخوان کتف نتواند به خوبی حرکت کند، بیمار نمی‌تواند دست را بالای سر ببرد. با انجام تمرین‌های متحرک سازی، کتف به حرکت درمی‌آید یا حرکت آن تسهیل می‌گردد تا دامنه حرکتی شانه حفظ شود یا افزایش یابد و از بروز درد جلوگیری شود.
تمرین‌های تعادلی: قربانیان سکته مغزی غالباً تعادل مناسبی ندارند، به همین دلیل یکی از نخستین مواردی که بیمار باید در توانبخشی سکته مغزی فرابگیرد، توانایی حفظ تعادل در حالت نشسته است. تمرین‌های تعادلی در حالت نشسته بر تقویت عضله‌های مرکزی یا ساختمان عضلانی بدن متمرکز می‌شود؛ حال آن که تمرین‌های تعادلی در حالت ایستاده توانایی بیمار را در ثابت ایستادن و راه رفتن یا انجام فعالیت‌های روزانه بدون از دست دادن تعادل بهبود می‌بخشد. انجام این تمرین‌ها در جلوگیری از افتادن و زمین خوردن بسیار مؤثر است.
مهارت‌های حرکتی درشت : تمرین‌های هماهنگی مرتبط با مهارت‌های حرکتی درشت بر حرکت‌های هماهنگ عضله‌های بزرگ، یعنی مواردی چون راه رفتن، پرتاب کردن و حرکت دادن دست و پا به شیوه‌ای هماهنگ، متمرکز می‌شود.
مهارت‌های حرکتی ظریف : چابکی و فرزی دست برای برداشتن اشیاء، غذا خوردن، بستن دکمه، نوشتن و فعالیت‌های گوناگون دیگر ضروری است. تمرین‌های حرکتی ظریف به بیمار کمک می‌کند تا بتواند دستان خود را برای استفاده مناسب از اشیاء ظریف به شیوه‌ای بهتر به کار بگیرد.
حرکت درمانی بر اساس ایجاد محدودیت ـ این روش توانبخشی پس از سکته مغزی که گاهی اوقات درمان بر اساس کاربرد اجباری نیز نامیده می‌شود، محدود ساختن حرکت‌های سمت قوی بدن و به فعالیت واداشتن سمت ضعیف‌تر را شامل می‌شود.
پیشگیری
با در پیش گرفتن سبک زندگی سالم و رعایت مواردی چون رژیم غذایی سالم، مرتب ورزش کردن، افراط نکردن در نوشیدن مشروبات الکلی و عدم استعمال دخانیات می‌توان خطر سکته مغزی را تا حد قابل ملاحظه‌ای کاهش داد .
پایین آوردن میزان کلسترول و فشار خون با مصرف دارو نیز احتمال سکته مغزی را کاهش می‌دهد، ضمناً چنانچه ضربان قلب به دلیل ابتلا به عارضه‌ای به نام فیبریلاسیون دهلیزی نامنظم یا غیرطبیعی باشد، مصرف داروهای ضدانعقاد توصیه می‌شود.
چنانچه پیش از این دچار سکته مغزی یا حمله ایسکمی گذرا TIA شده‌اید، انجام توصیه‌های فوق اهمیتی دو چندان می‌یابد، چرا که شما بیش از دیگران در معرض خطر سکته مغزی قرار دارید.
وبسایت داروخانه امام رضا (ع) - بانک جامع اطلاعات دارویی
درج نظر