● سردرد می‌تواند به عنوان نشانه‌ای از یک بیماری دیگر مانند عفونت یا به عنوان بخشی از یک اختلال سردرد رخ دهد. اختلالات سردرد ممکن است علائم دیگری از جمله حساسیت به نور یا صدا و تغییرات بصری ایجاد کند.
● سردرد بسیار شایع است و تقریباً توسط همه افراد احساس می‌شود.
● کارشناسان تخمین زدند که 50 تا 75 درصد از بزرگسالان در سال 2020 سردرد را در شرایط مختلف احساس کردند. اغلب سردردها کوتاه مدت و خفیف هستند، اما برخی از آنها می‌توانند ناتوان کننده باشند و زندگی روزمره‌تان را مختل کنند.
● انواع مختلفی از سردرد وجود دارند که توسط عوامل مختلفی مانند محیط، دارویی که مصرف می‌کنیم و دلایل دیگر ایجاد می‌شوند. گزینه‌های درمانی متفاوتی برای کمک به مدیریت درد در دسترس هستند.
● در ادامه اطلاعات بیشتری درمورد سردرد و انواع آن ارائه کرده‌ایم.
علل شایع سردرد
● اختلالات سردرد بسیار دردناک هستند که با احساس ناراحتی در سر، گردن و شانه‌ها همراه هستند. سردرد به دلیل یک علت اولیه یا ثانویه رخ می‌دهد.
اولیه
● سردردهای اولیه، مانند سردردهای میگرنی یا تنشی، از شایع‌ترین سردردهایی هستند که افراد را به دنبال درمان سوق می‌دهند و هر ساله حدود 3 میلیارد نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
● این نوع سردرد علامت هیچ نوع بیماری نیست، بلکه به خودی خود یک بیماری است. یک سردرد "اولیه" و نگرانی اصلی است.
● اغلب استرس و اختلال در الگوی خواب باعث این سردردها می‌شوند.
ثانویه
● سردرد ثانویه به عنوان نشانه‌ای از یک اختلال سلامتی دیگر ظاهر می‌شود. انواع مختلف بیماری‌ها و اختلالات می‌توانند باعث سردرد شوند، از جمله:
- ○ عفونت
- ○ مصرف بیش از حد دارو
- ○ فشار خون بالا
- ○ شرایط سلامت روان
- ○ ضربه یا ضربه به سر
- ○ سکته
- ○ تومور
- ○ اختلالات عصبی
- ○ احتقان سینوس
انواع سردرد
سردرد تنشی (TTH)
● سردرد تنشی (TTH) شایع‌ترین اختلال سردرد اولیه است. TTH همچنین ممکن است به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی افراد مبتلا تأثیر بگذارد.
● TTH باعث ایجاد سردردی می‌شود که ممکن است در هر دو طرف و جلو و پشت جمجمه ایجاد شود. به عبارت دیگر، کل سر شما ممکن است احساس درد کند.
● افراد مبتلا به TTH ممکن است به راحتی دوره‌های سردرد را نادیده بگیرند زیرا درد خفیف تا متوسط است، با فعالیت بدنی روزانه تشدید نمی‌شود و باعث ناتوانی نمی‌شود.
● با این حال، در صورت عدم درمان، TTH ممکن است به یک مشکل مزمن (طولانی مدت) تبدیل شود که منجر به عوارض زیر شود، مانند:
- ○ اختلال خواب
- ○ اختلالات عضلات و مفاصل فک
- ○ اضطراب
- ○ افسردگی
سردرد خوشه‌ای
● سردرد خوشه‌ای نادر است و کمتر از 1 درصد جمعیت را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
● این سردرد اغلب در طول روز اتفاق می‌افتد. علائم آن مختصر است؛ اما ممکن است بسیار شدید باشد. درد معمولاً در اطراف یک چشم متمرکز می‌شود و منجر به ریزش اشک و قرمزی می‌شود. علاوه بر این، بینی ممکن است در همان سمت صورت آبریزش داشته باشد یا دچار گرفتگی شود و پلک نیز افتادگی داشته باشد.
سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو (MOH)
● استفاده طولانی مدت و بیش از حد از دارو برای درمان سردرد می‌تواند باعث سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو (MOH) شود. این وضعیت به عنوان یک اختلال سردرد ثانویه در نظر گرفته می‌شود. MOH همچنین گاهی اوقات به عنوان "سردرد برگشتی" یا "سردرد ترک دارو" توصیف می‌شود.
● MOH معمولاً با اپیزودهای میگرنی مزمن یا سردردهای تنشی رخ می‌دهد. یکی از ویژگی‌های MOH مصرف حداقل 10 روز مسکن در ماه به مدت بیش از 3 ماه است.
● یک بررسی در سال 2022 نشان داد که MOH به عنوان عاملی در افرادی که ناتوانی ناشی از میگرن مزمن را تجربه می‌کنند، است، زیرا داروهایی که برای درمان سردردهای میگرنی خود مصرف می‌کنید منجر به سردردهای بیشتری می‌شود.
سردرد جدید مداوم روزانه (NDPH)
● سردرد دائمی روزانه جدید (NDPH) یک سردرد با شروع ناگهانی است که در عرض 24 ساعت هم متوقف نمی‌شود و تقریباً هر روز تکرار می‌شود. اگرچه به اندازه سایر انواع سردرد رایج نیست، اما ممکن است علائم ناتوان‌کننده‌ای ایجاد کند و کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهد.
● تنها حدود 0.03 تا 0.1 درصد جمعیت عمومی NDPH را تجربه می‌کنند، اما درد آن با علت ناشناخته‌ای ثابت است. معمولاً در افرادی که سابقه سردرد قبلی یا قابل توجهی ندارند ایجاد می‌شود.
سردرد ورزشی
● نوعی سردرد اولیه، سردرد ناشی از فعالیت یا ورزش زمانی اتفاق می‌افتد که در فعالیت‌های شدید یا ورزش شرکت می‌کنید. بر اساس یک بررسی در سال 2020، کسانی که تشخیص سردرد ورزشی داشتند، درد ضربان‌دار را در هر دو طرف سر تجربه می‌کنند. معمولاً حالت تهوع یا استفراغ وجود ندارد، اما درد ممکن است ضربان‌دار باشد.
سردرد همی کرانیا (Hemicrania Continua)
● همی کرانیا یک سردرد مزمن و مداوم است که همیشه در یک طرف صورت و سر ایجاد می‌شود. علاوه بر این، افراد مبتلا به این عارضه ممکن است دوره‌هایی از درد شدید را به جای درد ثابتی که قبلاً احساس کرده‌اند، تجربه کنند و این حالت باعث می‌شود که یک سردرد ناتوان‌کننده باشد.
● برای مطابقت با معیارهای معتبر برای این سردرد، باید:
- ○ سردرد روزانه یا مداوم یک طرفه با شدت متوسط داشته باشید
- ○ سردردهای کوتاه مدت و سوراخ کننده بیشتری را تجربه کنید
- ○ آن را برای بیش از 3 ماه بدون تغییر سمت یا دوره‌های بدون درد احساس کنید
- ○ به درمان با داروی ایندومتاسین پاسخ دهد
سردردهای بارداری
● سردرد در بارداری شایع است.
● یک بررسی در سال 2021 تخمین زده است که 10 تا 17 درصد از افراد باردار سردردهای اولیه یا میگرن را تجربه می‌کنند.
● در دوران بارداری، ممکن است استرس و تغییرات هورمونی قابل توجهی را تجربه کنید که منجر به سردرد می‌شود.
● برخی از داروها می‌توانند برای مادر یا جنین مضر باشند. استفاده از داروهای بدون دارو مانند کیسه یخ یا مصرف داروهایی که در دوران بارداری بی‌خطر هستند توصیه می‌شود. برای مثال، پزشک ممکن است قبل از تجویز دارو برای مدیریت علائمتان، درمان‌های جایگزین را پیشنهاد کند.
سردردهای میگرنی
● میگرن یک اختلال سردرد اولیه است که عود کننده و اغلب مادام‌العمر است. معمولاً درد فقط در یک ناحیه سر شدید و ضربان‌دار است.
● سایر علائم سردرد میگرنی عبارتند از:
- ○ حالت تهوع
- ○ استفراغ
- ○ حساسیت به نور
- ○ حساسیت صدا
● این نوع سردرد در زنان با نسبت 2 به 1 در مقایسه با مردان شایع‌تر است که ممکن است به هورمون‌های زنانه نسبت داده شود.
● بررسی سال 2018 نشان می‌دهد که میگرن در زنان می‌تواند تحت تأثیر نوسانات هورمونی باشد، مانند موارد زیر:
- ○ چرخه قاعدگی
- ○ بارداری
- ○ یائسگی
- ○ استفاده از داروهای ضد بارداری خوراکی
- ○ کسانی که تحت درمان هورمونی هستند
● علت سردردهای میگرنی ممکن است ترکیبی از عوامل باشد، اما محققان معتقدند که ممکن است به دلیل تغییر در فعالیت مسیرهای عصبی مغز و مواد شیمیایی باشد.
مراحل سردردهای میگرنی
● سردردهای میگرنی را می‌توان پیش بینی کرد؛ زیرا برخی از آنها با هاله شروع می‌شوند. هاله یک اختلال بینایی است که می‌تواند به صورت زیر ظاهر شود:
- ○ چراغ چشمک زن
- ○ خطوط زیگزاگ
- ○ از دست دادن موقت بینایی درست قبل از سردرد
● پیش سردردهای میگرنی گاهی اوقات پیش از سردرد وجود دارند و برخی از دوره‌های میگرنی ممکن است قبل یا در حین سردرد دارای هاله باشند.
● در ادامه مراحل سردردهای میگرنی آورده شده است:
○ مرحله مقدماتی. ممکن است 3 روز قبل از سردرد میگرنی رخ دهد و علائمی مانند خستگی، تغییرات خلقی و حساسیت عضلات را تجربه کنید.
○ هاله. تقریباً یک سوم حملات میگرنی شامل هاله‌ای است که ممکن است فقط چند دقیقه طول بکشد و به تدریج ایجاد شود.
○ سردرد. درد ضربان‌دار یا سایر علائم مرتبط ممکن است در این مرحله رخ دهد.
اپیزود میگرن
● میگرن نوعی اختلال سردرد است. برخی از افراد این نوع سردرد را مانند یک حمله میگرنی توصیف می‌کنند. میگرن به صورت زیر طبقه بندی می‌شود:
- ○ سردرد متوسط تا شدید
- ○ یک طرفه
- ○ ضربان‌دار
- ○ با فعالیت بدنی معمول تشدید می‌شود
- ○ از چندین ساعت تا 2 الی 3 روز طول می‌کشد
● حملات میگرن می‌تواند از یک بار در هفته تا یک بار در سال رخ دهد.
● در کودکان، میگرن (با یا بدون سردرد) می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- ○ تحریک پذیری
- ○ ناراحتی شکمی
- ○ خستگی
- ○ استفراغ
- ○ اسهال
محرک‌های سردرد و میگرن
● میگرن و انواع دیگر سردردها می‌توانند توسط عواملی مانند رژیم غذایی، فعالیت و عوامل محیطی ایجاد شوند. محرک‌های رایج عبارتند از:
- ● فعالیت
- ○ ورزش
- ○ خم شدن بیش از
- ○ بالا بردن سربار
- ○ عدم تحرک بدنی
- ○ جت لگ
- ● الکل
- ○ شراب
- ○ آبجو
- ○ مشروب درصد بالا
- ○ نوشیدن بیش از حد
- ● آلرژی یا سینوس‌ها
- ○ گرده
- ○ آلودگی
- ○ حساسیت فصلی
- ○ عطسه کردن
- ○ تجمع مخاط
- ● شنوایی
- ○ موسیقی با صدای بلند
- ○ آکوستیک
- ○ سر و صدای محیطی
- ● هیجانی
- ○ عصبانیت
- ○ اضطراب
- ○ ترس
- ○ غمگینی
- ○ افسردگی
- ● غذا خوردن
- ○ کافئین
- ○ غذاهای خاص
- ○ کم آبی بدن
- ○ نوشیدنی با الکل کم
- ○ نخوردن یک رژیم غذایی مغذی
- ○ حذف وعده‌های غذایی
- ○ گرسنگی
- ● هورمون‌ها
- ● داروها
- ● ضربه
- ● تغییر در عادات خواب
- ● بو
- ● استرس
- ● محیط
- ● حرکت وسیله نقلیه
- ● دیداری
- ○ نور روشن یا چشمک زن
- ○ صفحه کامپیوتر
- ○ تابش خیره کننده
- ○ چراغ فلورسنت
- ○ قرارگیری در معرض نور خورشید
چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟
● اگر سه بار یا بیشتر در ماه علائم سردرد را تجربه می‌کنید، ممکن است زمان مراجعه به پزشک فرا رسیده باشد.
● همچنین، اگر سردرد بر کیفیت زندگی‌تان تأثیر می‌گذارد یا باعث مشکلات اضافی مانند استرس، افسردگی یا سایر نگرانی‌ها می‌شود، به دنبال درمان پیشگیرانه باشید.
● همچنین در صورت داشتن سردرد جدید یا نوع دیگری از سردرد، باید با پزشک خود صحبت کنید.
آزمایش و تشخیص سردرد
● تجزیه و تحلیل سابقه پزشکی. پزشک سؤالات مفصلی در مورد سردردهایتان می‌پرسد، مانند زمان شروع، دفعات اپیزودها، ویژگی‌های درد، عوامل محرک یا بدتر، علائم اورا (هاله) و سابقه مصرف داروهای پیشگیرانه.
● مقایسه علائم با طبقه بندی بین‌المللی اختلالات سردرد (ICHD-3). پزشک از ICHD-3 برای بررسی معیارها و تشخیص صحیح سردرد استفاده می‌کند، زیرا انواع مختلفی از سردرد با علائم مشترک مشابه وجود دارند.
● تعیین اینکه آیا هاله دارید یا خیر. اگر قبل از سردرد خود هاله را تجربه می‌کنید، ممکن است نشانه‌ای از تجربه سردردهای میگرنی باشد.
● پزشک از شما می‌خواهد یک پرسش‌نامه میگرن را تکمیل کنید. پزشکان ممکن است از شما بخواهند که یک پرسش‌نامه استاندارد در مورد علائم و سابقه پزشکی خود را تکمیل کنید که می‌تواند بینش بیشتری به شما بدهد.
● تصویربرداری پزشکی برای رد علل دیگر. اگر نگران سردردهای ثانویه هستید، پزشک ممکن است آزمایش‌های تصویربرداری از مغز مانند سی تی اسکن یا اسکن ام آر آی را تجویز کند تا مطمئن شود شرایطی مانند سکته مغزی یا تومور علت آن نیست.
● انجام معاینه چشم. از آنجایی که خستگی چشم می‌تواند باعث سردرد شود، یک معاینه معمول چشم ممکن است هرگونه بینایی یا نگرانی دیگری را که در صورت وجود سردرد نقش داشته باشد، آشکار کند. در نظر داشته باشید که مشکلاتی مانند تورم ناشی از تومور مغزی یا التهاب نیز می‌توانند باعث ایجاد تغییراتی شوند که در طول معاینه چشم قابل تشخیص است.
● آزمایش خون. برای رد سایر علل بالقوه سردرد، آزمایش خون به پزشک نشان می‌دهد که آیا نگرانی دیگری مانند عفونت وجود دارد یا خیر.
● ضربه زدن به ستون فقرات. در برخی موارد، شرایط مغزی مانند التهاب و خونریزی ممکن است باعث سردرد شوند. ضربه زدن به ستون فقرات (همچنین به عنوان سوراخ کمری شناخته می‌شود) شامل استفاده از یک سوزن بلند برای بیرون کشیدن مایع مغزی نخاعی از ستون فقرات است تا مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.
سردرد COVID-19 چیست؟
● مروری در سال 2021 سردرد و رابطه آن با COVID-19 را تجزیه و تحلیل کرد. سایر مطالعات اخیر را که شیوع این علامت را تخمین می‌زند مورد بحث قرار داد و دریافت که سردرد در 10 تا 20 درصد موارد COVID-19 وجود دارد.
● اگرچه هنوز چیزهای زیادی برای یادگیری در مورد اثرات کرونا وجود دارد، محققان معتقدند این ویروس ممکن است باعث التهاب در مغز و منجر به سردرد شود. با این حال، برای اطمینان بیشتر به تحقیقات بیشتری نیاز است.
درمان سردرد
● درمان بر اساس نوع سردرد متفاوت است.
● پزشک ممکن است درمان‌های مختلفی را برای سردردهای اولیه توصیه کند. اول از همه، به دنبال درمان علت اصلی سردرد هستند.
● اگر یک دارو کافی نباشد، چندین دارو برای مدیریت علائم در دسترس هستند. شامل:
● درمان‌های حاد. درمان‌های حاد برای کمک به درمان سردرد و علائم آن پس از شروع استفاده می‌شود. شامل:
-
- ○ داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)
- ○ اسپری‌های بینی
● درمان‌های پیشگیرانه. درمان‌های پیشگیرانه به طور منظم انجام می‌شوند تا به محدود کردن تعداد دفعات بروز سردرد و شدت علائم کمک کنند. شامل:
- ○ داروهای ضدتشنج
- ○ داروهای ضد افسردگی
- ○ داروهای تزریقی، مانند Emgality
- ○ داروهای ضد روان‌پریشی
- ○ مسدود کننده‌های کانال کلسیم
● علاوه بر دارو، درمان‌های جایگزین نیز برای سردرد وجود دارد.
● به عنوان مثال، محرک‌های غیرتهاجمی عصب واگ دستگاه‌های دستی هستند که تحریک الکتریکی خفیف را از طریق پوست به عصب واگ شما منتقل می‌کنند. این می‌تواند به تسکین سردرد کمک کند.
● سایر درمان‌های جایگزین عبارتند از:
- ○ گرما درمانی
- ○ تغییر رژیم غذایی
- ○ طب سوزنی
- ○ ماساژ
- ○ اکسیژن درمانی
- ○ کافئین
سردردهای میگرنی
● هنگام درمان اختلال سردرد میگرنی، پزشک قصد دارد علائم را تسکین دهد و در عین حال از حملات میگرنی نیز جلوگیری کند.
● برخی از داروهای رایج برای سردردهای میگرنی مداوم عبارتند از:
- ○ سوماتریپتان (Imitrex)
- ○ لاسمیدیتان (Reyvow)
- ○ اوبروژپانت (Ubrelvy)
● روش‌های جراحی و تزریق نیز گزینه‌هایی برای درمان سردرد یا میگرن هستند. پزشکان ممکن است از این روش‌ها و تزریق‌های تهاجمی زمانی استفاده کنند که داروها یا سایر درمان‌های جایگزین ناموفق باشند.
● این رویه‌ها عبارتند از:
- ○ بلوک‌های عصبی
- ○ تزریق نقاط محرک
- ○ سم بوتولینوم نوع A (بوتاکس)
● درمان‌های جایگزین برای سردرد یا میگرن عبارتند از:
- ○ مکمل‌هایی مانند منیزیم و ریبوفلاوین (ویتامین B2)
- ○ ریلکس کردن
- ○ بیوفیدبک
- ○ درمان شناختی رفتاری
- ○ ذهن آگاهی و مدیتیشن
- ○ هیپنوتیزم
- ○ یوگا
- ○ طب سوزنی
- ○ ورزش هوازی
- ○ رژیم غذایی
پیشگیری از سردرد
● برای پیشگیری بهترین کار این است که محرک‌های خود را شناسایی و از آنها اجتناب کنید.
● به عنوان مثال، زمانی که به جای یک فنجان قهوه، دو فنجان قهوه می‌نوشید، متوجه می‌شوید که سردردتان کمی بدتر شده. در این مورد، سعی کنید از فنجان دوم اجتناب کنید و به دنبال راه‌های جایگزین برای افزایش انرژی خود باشید.
● همچنین، اگر سردردتان بدتر می‌شود یا زندگی روزمره‌تان را به طور جدی تحت تأثیر قرار می‌دهد، ممکن است وقت آن رسیده باشد که با پزشک صحبت کنید. پزشک می‌تواند علت سردرد یا نوع سردرد شما را شناسایی کرده و آن را به طور مناسب درمان کند.
● اگر اختلالات سردرد را به طور مداوم دارید، نباید آنها را نادیده بگیرید. در عوض، بهتر است به بدن خود گوش دهید و در صورت نیاز به دنبال کمک باشید.
درج نظر