مقاومت آنتی بیوتیکی
تجویز بیش از حد و نامناسب آنتی بیوتیک ها در سراسر جهان منجر به بروز مسائلی در مورد مقاومت آنتی بیوتیک ها شده است. موضوع مقاومت آنتی بیوتیکی ممکن است برای بسیاری از بیماران گیج کننده باشد. بنابراین گفته می شود که شما نمی توانید از یک آنتی بیوتیک برای درمان عفونت ویروسی خود استفاده کنید زیرا آنتی بیوتیک ها در این مورد بی تاثیر هستند و ممکن است مصرف آن منجر به "مقاومت آنتی بیوتیکی" شود. اما چرا آنتی بیوتیک ها عفونت های ویروسی را درمان نمی کنند، و چگونه مصرف بیش از حد از آنتی بیوتیک منجر به "مقاومت آنتی بیوتیکی" می شود؟
به عبارت ساده، آنتی بیوتیک ها نمی توانند ویروس ها را از بین ببرند، زیرا ویروس ها دارای ساختاری متفاوت هستند و به شیوه ای متفاوت نسبت به باکتری ها تکثیر می یابند. آنتی بیوتیک ها با هدف قرار دادن سیستم های رشد باکتری ها (نه ویروس ها) برای از بین بردن کامل یا مهار رشد باکتری های خاص به کار می روند. با مطالعه در مورد ساختار ویروس ها، مشخص می گردد که یک آنتی بیوتیک نمی تواند موجب از بین بردن یک ویروس با یک ساختار تکثیر کاملا متفاوت شود.
نمونه هایی از بیماری هایی که توسط ویروس ها ایجاد می شود:
- بیشترگلودرد ها
- بیشتر سرفه ها، سرماخوردگی ها و آبریزش بینی
- سینوزیت حاد
- برونشیت حاد
- برخی از عفونت های چشم یا گوش
- ویروس سنسیتیال تنفسی (RSV)
- آنفولانزا
بیماری های ویروسی به داروهای خاص نیاز ندارند و "خود محدود شونده" هستند، به این معنی که سیستم ایمنی بدن در برابر این بیماری ها مؤثر خواهد بود. هرچند، روند بهبود ممکن است طولانی باشد. به عنوان مثال سرفه و سرما خوردگی می تواند از 7 تا 10 روز طول بکشد. درصورت ابتلا به بیماری ویروسی، باید با استراحت، نوشیدن مقدار زیاد مایعات و درمان علائم بیماری مانند تب و یا درد، با استفاده از دوزهای مناسب داروهای ضد تب و تسکین دهنده درد مانند استامینوفن یا ایبوپروفن و یا بر اساس راهنمایی پزشک خود، بیماری را درمان نمایید. اگر برای شما تشخیص یک بیماری ویروسی مثل سرفه، سرماخوردگی یا گلودرد گذاشته شد و علائم شما در عرض 10 روز برطرف نشد، با پزشک خود تماس بگیرید.
در برخی از عفونت های ویروسی مانند آنفلوانزا، تبخال (هرپس زوستر) یا آبله مرغان (واریسلا) پزشک ممکن است تصمیم بگیرد برای کاهش طول دوره بیماری و کمک به پیشگیری از عوارض آن، داروهای ضد ویروس تجویز نماید. برای تاثیر بهتر و بیشتر داروهای ضد ویروس باید در اوایل بیماری - معمولا در 24 تا 48 ساعت اولیه- این داروها مصرف شوند. گاهی اوقات، در عفونت های پیچیده یا طولانی مدت ویروسی، باکتری ها نیز ممکن است حمله کنند و باعث عفونت ثانویه باکتریایی شوند. در این موارد، ممکن است در صورت نیاز به انهدام باکتری های مهاجم خاص، آنتی بیوتیک نیز توسط پزشک تجویز شود اما این آنتی بیوتیک اثر ضد ویروس ندارد.
ویروس ها ساختاری متفاوت با باکتری دارند. ویروس ها داخل سلول انسان زندگی می کنند و تکثیر می یابند و در خارج از سلول انسانی توانایی زندگی ندارند. آن ها برای تکثیر، مواد ژنتیکی خود را به DNA سلول انسانی وارد می کنند. آنتی بیوتیک ها نمی توانند ویروس ها را از بین ببرند، زیرا باکتری ها و ویروس ها مکانیسم ها و ابزار متفاوتی برای زنده ماندن و تکثیر دارند. آنتی بیوتیک به هیچ عنوان "هدف" حمله به یک ویروس را ندارد. اما، داروهای ضد ویروسی و واکسن ها مخصوص ویروس ها هستند. واکسن ها با تحریک سیستم ایمنی بدن موجب تولید آنتی بادی می شوند که این آنتی بادی "ویروس" را تشخیص می دهد و قبل از اینکه بتواند ایجاد بیماری کند آن را غیرفعال می کند. بهترین راه برای جلوگیری از ابتلا به آنفولانزا، زونا و آبله مرغان، واکسن می باشد.
مصرف آنتی بیوتیک ها در بیماری های ویروسی:
- عفونت را درمان نمی کند
- به شما كمك نخواهد كرد تا احساس بهتری طی درمان داشته باشید.
- موجب پیشگیری از ابتلای سایر افراد به بیماری ویروسی شما نمی شود.
بسیاری از عفونت های باکتریایی نیاز به یک آنتی بیوتیک دارند. با این حال، نوع آنتی بیوتیک بر اساس نوع عفونت متفاوت است. آنتی بیوتیک یا مانع از رشد باکتری ها می شود (باکتری استاتیک) و یا باکتری ها را کاملا از بین می برد (باکتریوسید).
به عنوان مثال، آموکسی سیلین (یکی از انواع پنی سیلین ها) می تواند برای درمان گلو درد، به کار رود اما برای برخی از عفونت های شایع پنومونی و یا عفونت مثانه مفید نخواهد بود. این یکی از دلایلی مهمی است که نباید آنتی بیوتیک ها را با شخص دیگری به اشتراک بگذارید. در برخی مواقع با وجود احساس نسبی خوب، ممکن است باکتری های مسبب عفونت شما به آنتی بیوتیک تجویزی حساس نباشند، بنابراین در واقع باکتری ها از بین نمی روند و عفونت بدتر می شود. علاوه بر این، فردی که آنتی بیوتیک خود را با او به اشتراک می گذارید ممکن است بدون هیچ ضرورتی عوارض جانبی دارو را تجربه کند.
نمونه هایی از بیماری های ناشی از باکتری:
- گلودرد استرپتوکوکی
- پنومونی باکتریایی
- سیاه سرفه
- بسیاری از عفونت های پوستی
- برخی از عفونت های گوش یا چشم
- برخی از عفونت های سینوسی، اما معمولا علت آن ویروسی است
- مننژیت باکتریایی
- بیماری سل
- عفونت های دستگاه ادراری
آنتی بیوتیک ها با دخالت در ساخت دیواره سلولی باکتری ها و جلوگیری از تکثیر آن ها به فعالیت می پردازند. به دلیل این که، داروهای آنتی بیوتیک برای مدت زمان طولانی به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته اند، بسیاری از باکتری ها در برابر آنتی بیوتیک هایی که علیه آن ها ساخته شده اند، سازگاری یافته اند و این امر موجب کاهش تاثیر این داروها شده است. باکتری ها با تقویت دیواره سلولی خود، تولید آنزیم هایی که آنتی بیوتیک را غیرفعال می کنند و حتی با کمک سایر باکتری های هم خانواده خود که توانایی کمتری برای مقاومت در برابر آنتی بیوتیک دارند، به مبارزه علیه آنتی بیوتیک ها می پردازند و یاد می گیرند که چگونه از سد آنتی بیوتیک بگذرند .
این یک دلیل مهم برای مصرف کامل آنتی بیوتیک تجویز شده می باشد، حتی اگر صد در صد احساس بهبودی داشته باشید. اگر تمام داروهایتان را مصرف نکنید، ممکن است مقاومت آنتی بیوتیکی رخ دهد. باکتری مقاوم در برابر آنتی بیوتیک قوی تر و سخت تر می شود. در سناریوی بدتر از مقاومت آنتی بیوتیکی، ممکن است هیچ آنتی بیوتیکی وجود نداشته باشد که برای عفونت مقاوم به آنتی بیوتیک موثر باشد، این امر ممکن است موجب بستری شدن در بیمارستان و بروز عفونت تهدید کننده زندگی گردد. طبق گزارش CDC، هر سال حداقل 2 میلیون نفر در ایالات متحده آلوده به باکتری هایی می شوند که به آنتی بیوتیک ها مقاوم هستند و حداقل 23،000 نفر هر ساله مستقیما به دلیل این عفونت ها می میرند.
با رعایت برنامه ی توصیه شده واکسیناسیون مطابق با پیشنهاد CDC می توان از بسیاری از عفونت ها پیشگیری کرد، بنابراین برنامه واکسیناسیون خود و فرزندانتان را همواره به روزرسانی نمایید.
اطلاعات بیشتر در مورد واکسن های مهم را می توانید از پزشک و داروساز خود کسب نمایید.
وبسایت داروخانه امام رضا (ع) - بانک اطلاعات دارویی ، اخبار و مقالات پزشکی
درج نظر