سندروم پای بی قرار چیست و چه علائمی دارد؟

● سندرم پای بی قرار یا RLS یک اختلال عصبی است. RLS با نام بیماری Willis-Ekbom یا RLS/WED نیز شناخته می شود.

● RLS باعث ایجاد احساسات ناخوشایند در پاها، همراه با میل شدید به حرکت دادن آنها می شود. برای اکثر مردم، این میل زمانی شدیدتر است که آرام هستید یا سعی می کنید بخوابید.

● جدی ترین نگرانی برای افراد مبتلا به RLS این است که با خواب تداخل دارد و باعث خواب آلودگی و خستگی در طول روز می شود. RLS و محرومیت از خواب می تواند شما را در معرض خطر سایر مشکلات سلامتی از جمله افسردگی در صورت عدم درمان قرار دهد.

● این بیماری می تواند در هر سنی رخ دهد، اگرچه معمولا در میانسالی یا بعد از آن شدیدتر است. زنان دو برابر مردان به RLS مبتلا می شوند.

● حداقل 80 درصد از افراد مبتلا به RLS یک بیماری مرتبط به نام حرکت دوره ای اندام خواب (PLMS) دارند. PLMS باعث انقباض یا تکان دادن پاها در هنگام خواب می شود. می تواند هر 15 تا 40 ثانیه یکبار اتفاق بیفتد و تمام شب ادامه یابد. PLMS همچنین می تواند منجر به کم خوابی شود.

● RLS یک بیماری مادام العمر بدون درمان است، اما دارو می تواند به مدیریت علائم کمک کند.

علائم سندروم پای بی قرار

● بارزترین علامت RLS، میل شدید به حرکت دادن پاهای خود است، به خصوص زمانی که یک جا نشسته اید یا در رختخواب دراز کشیده اید. همچنین ممکن است احساسات غیرعادی مانند سوزن سوزن شدن، خزیدن یا کشیدن در پاهای خود احساس کنید. حرکت ممکن است این احساسات را تسکین دهد.

● اگر RLS خفیف دارید، علائم ممکن است هر شب رخ ندهد و ممکن است این حرکات را به بی قراری، عصبی بودن یا استرس نسبت دهید.

● نادیده گرفتن RLS شدید چالش برانگیز است. این حالت می تواند ساده ترین فعالیت ها، مانند رفتن به سینما را سخت کند. سفر طولانی با هواپیما نیز می تواند دشوار باشد.

● افراد مبتلا به RLS احتمالاً در به خواب رفتن یا خواب ماندن مشکل دارند زیرا علائم در شب بدتر می شوند. خواب آلودگی، خستگی و کم خوابی در طول روز می تواند به سلامت جسمی و روانی شما آسیب برساند.

● علائم معمولاً هر دو طرف بدن را تحت تأثیر قرار می دهند، اما برخی افراد فقط در یک طرف آن را دارند. در موارد خفیف، علائم ممکن است ظاهر شوند و از بین بروند. RLS همچنین می تواند سایر قسمت های بدن، از جمله بازوها و سر شما را نیز تحت تاثیر قرار دهد. برای اکثر افراد مبتلا به RLS، علائم با افزایش سن بدتر می شود.

● افراد مبتلا به RLS اغلب از حرکت به عنوان راهی برای تسکین علائم استفاده می کنند. ممکن است به معنای کوبیدن پا روی زمین یا پرت کردن و چرخاندن در رختخواب باشد. این بیماری حتی می تواند خواب شریک زندگی تان را مختل کند.

علت سندرم پای بیقرار چیست؟

● بیشتر اوقات، علت RLS مشخص نیست. ممکن است یک استعداد ژنتیکی و یک محرک محیطی وجود داشته باشد.

● بیش از 40 درصد از افراد مبتلا به RLS دارای سابقه خانوادگی این بیماری هستند. در واقع، پنج نوع ژن مرتبط با RLS وجود دارد. علائم معمولاً قبل از 40 سالگی شروع می شوند.

● ممکن است ارتباطی بین RLS و سطوح پایین آهن در مغز وجود داشته باشد، حتی زمانی که آزمایش خون نشان می دهد که سطح آهن تان طبیعی است.

● RLS ممکن است با اختلال در مسیرهای دوپامین در مغز مرتبط باشد. بیماری پارکینسون نیز با دوپامین مرتبط است. این اتفاق ممکن است توضیح دهد که چرا بسیاری از افراد مبتلا به پارکینسون RLS نیز دارند. برخی از داروهای مشابه برای درمان هر دو بیماری استفاده می شود. تحقیقات در مورد این نظریه ها و سایر نظریه ها ادامه دارد.

● این امکان وجود دارد که برخی از مواد مانند کافئین یا الکل باعث تحریک یا تشدید علائم شوند. سایر علل بالقوه شامل:

○ آلرژی
○ حالت تهوع
○ افسردگی
○ روان پریشی

● RLS اولیه به یک بیماری زمینه ای مرتبط نیست. اما RLS در واقع می تواند شاخه ای از یک مشکل سلامتی دیگر مانند نوروپاتی، دیابت یا نارسایی کلیه باشد. در این صورت، درمان بیماری اصلی ممکن است مشکلات RLS را حل کند.

عوامل خطر برای سندرم پای بیقرار

● موارد خاصی وجود دارند که ممکن است شما را در رده خطر بالاتری برای RLS قرار دهد. اما مشخص نیست که آیا هر یک از این عوامل واقعاً باعث ایجاد RLS می شوند یا خیر.

● بعضی از آنها شامل:

○ جنسیت: زنان دو برابر مردان احتمال ابتلا به RLS را دارند.
○ سن: اگرچه در هر سنی می توانید به RLS مبتلا شوید، اما شایع تر است و بعد از میانسالی شدیدتر می شود.
○ سابقه خانوادگی: اگر سایر اعضای خانواده شما به RLS مبتلا باشند، احتمال ابتلا به RLS در شما بیشتر است.
○ بارداری: برخی از زنان در طول بارداری، به ویژه در سه ماهه آخر، دچار RLS می شوند. این مشکل معمولاً ظرف چند هفته پس از زایمان برطرف می شود.
○ بیماری های مزمن: شرایطی مانند نوروپاتی محیطی، دیابت و نارسایی کلیه ممکن است منجر به RLS شود. اغلب درمان این بیماری ها علائم RLS را تسکین می دهد.
○ داروها: داروهای ضد تهوع، ضد روان پریشی، ضد افسردگی و آنتی هیستامین ممکن است علائم RLS را تحریک یا تشدید کنند.

● داشتن RLS می تواند بر سلامت کلی و کیفیت زندگی تان تأثیر بگذارد. اگر مبتلا به RLS و محرومیت مزمن از خواب هستید، ممکن است در معرض خطر بیشتری باشید:

○ بیماری قلبی
○ سکته
○ دیابت
○ بیماری کلیوی
○ افسردگی
○ مرگ زودهنگام

تشخیص سندرم پای بیقرار

● هیچ آزمایشی وجود ندارد که بتواند RLS را تأیید یا رد کند. بخش بزرگی از تشخیص بر اساس توصیف شما از علائم خواهد بود.

● برای رسیدن به تشخیص RLS، تمام موارد زیر باید وجود داشته باشند:

○ میل شدید به حرکت که معمولاً با احساسات عجیب و غریب همراه است.
○ علائم در شب بدتر می شود و در اوایل روز خفیف اند یا وجود ندارد.
○ علائم حسی زمانی ایجاد می شود که شما سعی می کنید آرام شوید یا بخوابید.
○ علائم حسی هنگام حرکت کاهش می یابد.

● حتی اگر همه معیارها برآورده شوند، احتمالاً همچنان به معاینه فیزیکی نیاز خواهید داشت. پزشک می خواهد سایر دلایل عصبی علائم تان را بررسی کند.

● حتماً اطلاعاتی در مورد هر گونه دارو و مکمل های بدون نسخه و بانسخه ای که مصرف می کنید ارائه دهید. و در صورت داشتن هر گونه بیماری مزمن شناخته شده به پزشک خود اطلاع دهید.

● پزشک آزمایش خون، کمبود آهن و سایر ناهنجاری ها را بررسی می کند. اگر نشانه ای وجود داشته باشد که چیزی غیر از RLS باشد، ممکن است به یک متخصص خواب، متخصص مغز و اعصاب یا متخصص دیگر ارجاع داده شوید.

● ممکن است تشخیص RLS در کودکانی که قادر به توصیف علائم خود نیستند دشوارتر باشد.

درمان های خانگی برای سندرم پای بیقرار

● درمان‌های خانگی، اگرچه بعید است که علائم را کاملاً از بین ببرند، اما ممکن است به کاهش آنها کمک کنند. ممکن است برای یافتن درمان های مناسب تر، به آزمون و خطا نیاز داشته باشید.

● مواردی که می توانید امتحان کنید:

○ مصرف کافئین، الکل و تنباکو را کاهش یا حذف کنید.
○ یک برنامه خواب منظم، با ساعت خواب و بیدار شدن یکسان در هر روز هفته داشته باشید.
○ هر روز کمی ورزش کنید، مانند پیاده روی یا شنا.
○ در شب عضلات پای خود را ماساژ دهید یا بکشید.
○ قبل از خواب دوش آب گرم بگیرید.
○ در صورت بروز علائم از پد گرم کننده یا کیسه یخ استفاده کنید.
○ یوگا یا مدیتیشن کنید.

● هنگام برنامه ریزی برای کارهایی که نیاز به نشستن طولانی مدت دارند، مانند سفر با ماشین یا هواپیما، سعی کنید در اولین ساعات روز برایشان برنامه ریزی کنید.

● اگر کمبود آهن یا سایر مواد مغذی را دارید، از پزشک یا متخصص تغذیه بپرسید که چگونه رژیم غذایی خود را بهتر کنید. قبل از افزودن مکمل های غذایی با پزشک صحبت کنید. اگر کمبود ندارید، مصرف برخی مکمل‌ها مضر است.

داروهای سندرم پای بیقرار

● دارو RLS را درمان نمی کند، اما می تواند به مدیریت علائم کمک کند. برخی از گزینه ها عبارتند از:

داروهای افزایش دهنده دوپامین (عوامل دوپامینرژیک)

● این داروها به کاهش حرکت پاها کمک می کنند.

● داروهای این گروه عبارتند از:

● عوارض جانبی ممکن است شامل سبکی سر خفیف و حالت تهوع باشد. این داروها می توانند با گذشت زمان کمتر اثر کنند. در برخی افراد، آنها می توانند باعث اختلالات کنترل تکانه خواب در طول روز و بدتر شدن علائم RLS شوند.

داروهای خواب و شل کننده های عضلانی (بنزودیازپین ها)

● این داروها به طور کامل علائم را از بین نمی‌برند، اما می‌توانند به آرامش و خواب بهتر کمک کنند.

● داروهای این گروه عبارتند از:

● عوارض جانبی شامل خواب آلودگی در طول روز است.

مواد مخدر (افیون ها)

● این داروها می توانند درد و احساسات عجیب و غریب را کاهش دهند و به آرامش شما کمک کنند.

● داروهای این گروه عبارتند از:

○ کدئین
○ اکسی کدون
○ هیدروکودون و استامینوفن ترکیبی
○ ترکیبی از اکسی کدون و استامینوفن

● عوارض جانبی ممکن است شامل سرگیجه و حالت تهوع باشد. اگر آپنه خواب دارید نباید از این محصولات استفاده کنید. این داروها قوی و اعتیاد آور هستند.

داروهای ضد تشنج

● این داروها به کاهش اختلالات حسی کمک می کنند:

○ گاباپنتین
○ گاباپنتین اناکاربیل
○ پرگابالین

● عوارض جانبی ممکن است شامل سرگیجه و خستگی باشند.

● قبل از اینکه داروی مناسب را پیدا کنید ممکن است چندین بار تلاش کنید. با تغییر علائم، پزشک دارو و دوز را تنظیم می کند.

سندرم پای بیقرار در کودکان

● کودکان می توانند مانند بزرگسالان مبتلا به RLS احساس سوزن سوزن شدن و حس نیاز به کشیدن پاهای خود را تجربه کنند. اما ممکن است برای آنها سخت باشد که آن را توصیف کنند.

● کودکان مبتلا به RLS نیز میل شدیدی برای حرکت دادن پاهای خود دارند. احتمال بروز علائم در طول روز نسبت به بزرگسالان بیشتر است.

● RLS می تواند با خواب تداخل داشته باشد که می تواند بر هر جنبه ای از زندگی تأثیر بگذارد. کودک مبتلا به RLS ممکن است بی توجه، تحریک پذیر یا بی قرار به نظر برسد. آنها ممکن است برچسب شلوغ یا بیش فعال بخورند. تشخیص و درمان RLS می تواند به رفع این مشکلات و بهبود عملکردشان در مدرسه کمک کند.

● برای تشخیص RLS در کودکان تا سن 12 سالگی، معیارهای بزرگسالان باید رعایت شود:

○ میل شدید به حرکت که معمولاً با احساسات عجیب و غریب همراه است
○ علائم در شب بدتر می شود
○ علائم زمانی ایجاد می شوند که سعی می کنید آرام شوید یا بخوابید
○ علائم هنگام حرکت کاهش می یابند

● علاوه بر این، کودک باید بتواند احساسش را نسبت به پاهایش با کلمات خود توصیف کند.

● در غیر این صورت، دو مورد از این موارد باید درست باشد:

○ کودک دارای یک اختلال خواب بالینی است.
○ یکی از والدین یا خواهر یا برادر بیولوژیکی مبتلا به RLS بودند.

● هر گونه کمبود غذایی باید برطرف شود. کودکان مبتلا به RLS باید از کافئین اجتناب کنند و عادات خوبی را قبل از خواب ایجاد کنند.

● در صورت لزوم، داروهایی که بر دوپامین، بنزودیازپین‌ها و داروهای ضد تشنج تأثیر می‌گذارند، تجویز می‌شوند.

توصیه های غذایی برای افراد مبتلا به سندرم پای بی قرار

● هیچ دستورالعمل غذایی خاصی برای افراد مبتلا به RLS وجود ندارد. اما ایده خوبی است که رژیم غذایی خود را مرور کنید تا مطمئن شوید که ویتامین ها و مواد مغذی ضروری را به اندازه کافی دریافت می کنید. سعی کنید غذاهای فرآوری شده پر کالری را با ارزش غذایی کم یا بدون ارزش غذایی کاهش دهید.

● برخی از افراد مبتلا به علائم RLS کمبود ویتامین ها و مواد معدنی خاصی دارند. اگر اینطور است، می توانید تغییراتی در رژیم غذایی خود ایجاد کنید یا از مکمل های غذایی استفاده کنید. همه چیز به آنچه نتایج آزمایش شما نشان می دهد بستگی دارد.

● اگر کمبود آهن دارید، سعی کنید بیشتر غذاهای غنی از آهن را به رژیم غذایی خود اضافه کنید:

○ سبزیجات برگ سبز تیره
○ نخود فرنگی
○ میوه خشک شده
○ لوبیا
○ گوشت قرمز
○ مرغ و غذاهای دریایی
○ غذاهای غنی شده با آهن مانند برخی از غلات، پاستا و نان

● ویتامین C به بدن کمک می کند آهن را جذب کند، بنابراین غذاهای غنی از آهن را با این منابع ویتامین C مصرف کنید:

○ آب مرکبات
○ گریپ فروت، پرتقال، نارنگی، توت فرنگی، کیوی، خربزه
○ گوجه فرنگی، فلفل
○ کلم بروکلی، سبزیجات برگ دار

● کافئین مشکل ساز است. می تواند علائم RLS را در برخی افراد ایجاد کند، اما در واقع به برخی دیگر ممکن است کمک می کند.

● الکل می تواند RLS را بدتر کند، به علاوه می تواند چرخه خواب را مختل کند. سعی کنید از آن اجتناب کنید، به خصوص در عصر.

سندرم پای بیقرار و خواب

● این احساسات عجیب در پاهای شما می توانند ناراحت کننده یا دردناک باشند و این علائم می توانند خوابیدن و به خواب ماندن را تقریبا غیرممکن کنند.

● کم خوابی و خستگی برای سلامتی و تندرستی خطرناک اند.

● علاوه بر همکاری با پزشک برای یافتن آرامش، چند کار وجود دارد که می توانید برای بهبود خواب آرام خود انجام دهید:

○ تشک و بالش خود را بررسی کنید. اگر قدیمی و ناهموار هستند، ممکن است زمان تعویض آنها فرا رسیده باشد. همچنین ارزش سرمایه گذاری روی ملحفه، پتو و لباس خواب راحت را دارد.
○ مطمئن شوید که پرده ها نور بیرون را مسدود می کنند.
○ تمام وسایل دیجیتال از جمله ساعت را از تخت خود دور کنید.
○ به هم ریختگی اتاق خواب را حذف کنید.
○ دمای اتاق خواب خود را در قسمت خنک نگه دارید تا بیش از حد گرم نشود.
○ یک برنامه خواب داشته باشید. سعی کنید هر شب در ساعت مشخصی به رختخواب بروید و هر روز صبح در ساعت مشخصی از خواب بیدار شوید، حتی آخر هفته ها. این کار به پشتیبانی از ریتم طبیعی خواب کمک می کند.
○ حداقل یک ساعت قبل از خواب استفاده از وسایل الکترونیکی را متوقف کنید.
○ درست قبل از خواب، پاهای خود را ماساژ دهید یا حمام یا دوش آب گرم بگیرید.
○ سعی کنید با یک بالش بین پاهای خود بخوابید. ممکن است به جلوگیری از فشرده شدن اعصاب و تحریک علائم کمک کند.

سندرم پای بیقرار و بارداری

● علائم RLS می تواند برای اولین بار در دوران بارداری ظاهر شود، معمولاً در سه ماهه آخر. داده ها نشان می دهد که زنان باردار ممکن است دو یا سه برابر بیشتر در معرض خطر ابتلا به RLS باشند.

● دلایل این امر به خوبی درک نشده است. برخی از احتمالات عبارتند از کمبود ویتامین یا مواد معدنی، تغییرات هورمونی، یا فشار عصبی.

● بارداری همچنین می تواند باعث گرفتگی عضلات پا و مشکل در خواب شود. تشخیص این علائم از RLS دشوار است. اگر باردار هستید و علائم RLS را دارید، با پزشک خود صحبت کنید. ممکن است لازم باشد برای کمبود آهن یا سایر موارد مورد آزمایش قرار بگیرید.

● همچنین می توانید برخی از این تکنیک های مراقبت در منزل را امتحان کنید:

○ از نشستن طولانی مدت به خصوص در سمت عصر خودداری کنید.
○ سعی کنید هر روز کمی ورزش کنید، حتی اگر فقط یک پیاده روی بعد از ظهر باشد.
○ قبل از خواب پاهای خود را ماساژ دهید یا تمرینات کششی پا را انجام دهید.
○ سعی کنید از کمپرس گرم یا سرد بر روی پاهای خود استفاده کنید.
○ به یک برنامه خواب منظم پایبند باشید.
○ از مصرف آنتی هیستامین، کافئین، سیگار و الکل خودداری کنید.
○ مطمئن شوید که تمام مواد مغذی مورد نیاز خود را از رژیم غذایی یا ویتامین های دوران بارداری دریافت می کنید.

● برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان RLS برای استفاده در دوران بارداری بی خطر نیستند.

● RLS در بارداری معمولاً ظرف چند هفته پس از زایمان خود به خود از بین می رود. اگر اینطور نشد، در مورد درمان های دیگر به پزشک مراجعه کنید. در صورت شیردهی حتماً به پزشک ذکر کنید.

بازوی بی قرار، بدن بی قرار و سایر شرایط مرتبط

● به این سندرم «پای بیقرار» می گویند، اما می تواند بازوها، تنه یا سر شما را نیز تحت تأثیر قرار دهد. معمولاً هر دو طرف بدن درگیر است، اما برخی افراد فقط در یک طرف آن را دارند. با وجود این تفاوت ها، این همان اختلال است.

● حدود 80 درصد از افراد مبتلا به RLS دارای حرکت دوره ای اندام خواب (PLMS) هستند. این حالت باعث انقباض یا تکان دادن غیرارادی پا در طول خواب می شود که می تواند تمام شب ادامه داشته باشد.

● نوروپاتی محیطی، دیابت و نارسایی کلیه باعث علائمی مانند RLS می شوند. درمان بیماری زمینه ای اغلب کمک می کند.

● بسیاری از افراد مبتلا به بیماری پارکینسون نیز دارای RLS هستند. اما اکثر افرادی که RLS دارند به پارکینسون مبتلا نمی شوند. داروهای مشابه می توانند علائم هر دو بیماری را بهبود بخشند.

● برای افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس (MS) اختلالات خواب، از جمله پاها، اندام ها و بدن بی قرار غیر معمول نیست. آنها همچنین مستعد اسپاسم و گرفتگی عضلات هستند. داروهایی که برای مبارزه با خستگی مرتبط با بیماری‌های مزمن استفاده می‌شوند نیز می‌توانند باعث این امر شوند. تنظیم دارو و درمان های خانگی ممکن است کمک کنند.

● زنان باردار بیشتر در معرض خطر ابتلا به RLS هستند. معمولاً پس از تولد نوزاد خود به خود برطرف می شود.

● هر کسی ممکن است گاه به گاه دچار گرفتگی عضلات پا یا احساسات عجیبی شود که می آیند و می روند. هنگامی که علائم با خواب تداخل می کنند، برای تشخیص و درمان مناسب به پزشک مراجعه کنید. حتماً هرگونه بیماری زمینه ای را ذکر کنید.

حقایق و آمار در مورد سندرم پای بیقرار

● در میان افراد مبتلا به RLS ،35 درصدشان علائم قبل از 20 سالگی داشتند. از هر 10 نفر یک نفر علائم را در سن 10 سالگی گزارش می کند. علائم با افزایش سن بدتر می شوند.

● میزان بروز در زنان دو برابر مردان است. زنان باردار ممکن است دو یا سه برابر بیشتر از جمعیت عادی در معرض خطر باشند.

● این بیماری در مردم اروپای شمالی بیشتر از سایر قومیت ها رایج است.

● برخی از آنتی هیستامین ها، ضد تهوع، داروهای ضد افسردگی یا داروهای ضد روان پریشی می توانند علائم RLS را تحریک یا بدتر کنند.

● حدود 80 درصد از افراد مبتلا به RLS همچنین دارای اختلالی به نام حرکت دوره ای اندام خواب (PLMS) هستند. PLMS شامل تکان دادن یا تکان دادن غیرارادی پا در هر 15 تا 40 ثانیه در طول خواب است. اکثر افراد مبتلا به PLMS RLS ندارند.

● بیشتر اوقات، علت RLS مشخص نیست. اما بیش از 40 درصد افراد مبتلا به RLS دارای سابقه خانوادگی این بیماری هستند. هنگامی که در خانواده وجود دارد، علائم معمولاً قبل از 40 سالگی شروع می شود.

● پنج نوع ژن مرتبط با RLS وجود دارد. تغییر در ژن BTBD9 مرتبط با خطر بالاتر RLS در حدود 75 درصد از افراد مبتلا به RLS وجود دارد. همچنین در حدود 65 درصد از افراد بدون RLS یافت می شود.

● هیچ درمانی برای RLS وجود ندارد. اما دارو و اصلاح شیوه زندگی می تواند به مدیریت علائم کمک کند.