استامینوفن | پاراستامول Acetaminophen
استامینوفن (پاراستامول) یک داروی برطرف کننده درد و کاهنده تب می باشد. استامینوفن در موارد متعددی از جمله سردرد ، درد عضلانی ، التهاب آرتریت ، درد پشت ، دندان درد ، سرما خوردگی ها و تب ها بکار می رود .
مکانیسم اثر
استامینوفن باعث مهار درد می شود و فعالیت ضد تب دارد. در دوز مصرف یک گرم روزانه ،مهار کننده ضعیف و برگشت پذیر و غیر اختصاصی سیکلواکسیژناز می باشد.اثر مهاری سیکلواکسیژناز محدود است. باعث مهار عمل پلاکت ها نمی شود.
فارماکودینامیک
استامینوفن باعث مهار درد می شود و فعالیت ضد تب دارد. در دوز مصرف یک گرم روزانه ،مهار کننده ضعیف و برگشت پذیر و غیر اختصاصی سیکلواکسیژناز می باشد. اثر مهاری سیکلواکسیژناز محدود است. باعث مهار عمل پلاکت ها نمی شود.
فارماکوکینتیک
استامینوفن (پاراستامول) بعد از مصرف خوراکی به خوبی جذب می شود حداکثر غلظت پلاسمایی در عرض 10 تا 60 دقیقه ( در فرآورده های سریعالاثر) یا در عرض 60-120 دقیقه ( در فرآورده های آهسته رهش ) بدست می آید.
بدنبال تجویز مقعدی جذب کم و متغیر می باشد. غذا ممکن است جذب قرص های آهسته رهش را بتاخیر بیاندازد.
به سرعت در بافتهای بدن پخش می شود. از جفت عبور می کند و در شیر ترشح می شود.
اتصال به پروتئین پلاسما 25% است. به طور وسیعی در کبد متابولیزه می شود . عمدتا به وسیله کونژوگاسیون گلوکونوراید و سولفات متابولیزه می شود . و بصورت کونژوگه عمدتا از طریق ادرار دفع می شود.
نیمه عمر استامینوفن 1.25 تا 3 ساعت می باشد.
مقدار مصرف استامینوفن | پاراستامول
--کودکان: بر اساس وزن دوز محاسبه می شود.
**برای درد:
-خوراکی: در صورت لزوم هر 4-6 ساعت ( حداکثر 5 دفعه در 24 ساعت)
-مقعدی: در صورت لزوم هر 4-6 ساعت ( حداکثر 5 دفعه در 24 ساعت)
**برای کاهش تب :
- خوراکی: در صورت لزوم هر 4-6 ساعت ( حداکثر 5 دفعه در 24 ساعت)
- مقعدی : در صورت لزوم 325-650 mg هر 4 ساعت.
--بزرگسالان:
حداکثر دوز مصرف روزانه 4 گرم ( خوراکی یا مقعدی ) برای درمان درد ، حداکثر 10 روز بدون تجویز پزشک و برای درمان تب حداکثر 3 روز بدون تجویز پزشک استفاده شود.
موارد منع مصرف
ازدیادحساسیت به این دارو و ترکیبات آنعوارض جانبی استامینوفن | پاراستامول
تهوع , کاهش اشتها , استفراغ , بثورات جلدی , درد قسمت فوقانی معده , خارش , پانکراتیک حادتداخلات دارویی
آریپیپرازول , آمی تریپتیلین , ادفوویر , ایزونیازید , ایماتنیب , فنوباربیتال , فنی توئین , فنی توئین+فنوباربیتال , وارفارین , دسموپرسین , دیفن هیدرامین , دیگوکسین , ریسپریدون , سفالکسین , سیس پلاتین , سیکلوپنتولات , لاکتولوز , متی مازول , سفپیم , دی سولفیرام , زولمی تریپتان , پروبنسید , ونکومایسین , پیپرازین , تاموکسیفن , پلی اتیلن گلیکول , میپومرسن , اتینیل استرادیول , فنین دیون | فنیندیون , متی کلوتیازید , تلمیزارتان | تلمیسارتان , بلونانسرین , فلوربتاپیر F18هشدارها
1- دریافت تک دوز سمی یا چند دوز بیش از حد مجاز می تواند سمیت کبدی ایجاد کند.
2-واکنشهای پوستی جدی و در مواردی کشنده شامل سندروم استیون جانسون ، نکرولیز اپیدرمال سمی ، پوستولوزیس اگزاندماتوس گسترش یافته حاد بندرت گزارش شده است.
3-بندرت واکنشهای ازدیاد حساسیت گزارش شده است.
4- برخی از فرمولاسیون ها حاوی سولفیت ها می باشد که می تواند واکنشهای آلرژیک را سبب شود.
نکات قابل توصیه
1- احتمال وقوع آسیبهای جدی کبدی با مصرف دوز بیش از حد مجاز ، استفاده همزمان از چند فرآورده دارویی حاوی استامینوفن ، مصرف مقدار زیاد الکل وجود دارد.
2-در صورت مصرف بدون تجویز پزشک ، حتما بروشور دارو مطالعه شود.
3-در صورت مصرف بدون تجویز پزشک در کودکان ، باید دوز دارو بر اساس وزن کودک محاسبه شود و دقت شود که مقادیر بیشتر از دوز پیشنهادی مصرف نشود.
4- به بیماران توصیه شود که پاراستامول و APAP نامهای دیگر استامینوفن می باشند.
5-فنیل کتونوری: قرصهای جویدنی تایلنول حاوی آسپارتام می باشد که از طریق دستگاه گوارش به فنیل آلانین متابولیزه می شود.
جعفر | 1400/06/02
سلام من سرماخوردگی دارم از این دارو دارم استفاده میکنم هنوز خوب نشودم چکار کنم تا خوب بشم
پاسخ خانم دکتر مشیری:
با سلام
این روزها هرگونه علائم سرماخوردگی را کرونا تلقی کنید.به یک پزشک مراجعه نمایید.با یک استامینوفن قطعا حالتان خوب نخواهد شد.
محمد | 1400/05/20
خوردن چنتاش باعث مرگ میشه؟
پاسخ خانم دکتر دنیایی:
با سلام با توجه به عملکرد کبدی باید تعیین شود چون این دارو سمیت کبدی دارد