اطلاعات دارویی اکسی بوتینین

اکسی بوتینین آنتاگونیست رقابتی استیل کولین در رسپتورهای موسکارینی پست گانگلیونی است که باعث کاهش اسپاسم و انقباض عضلات صاف مثانه می شود.

اوکسی بوتینین با  اثر آنتی اسپاسم مستقیم روی عضلات صاف و مهار اثر موسکارینی استیل کولین بر عضلات صاف مثانه عمل می کند (بدون تاثیر بر گیرنده های نیکوتینی عضلات اسکلتی) و نهایتا باعث ریلکس شدن عضلات مثانه می شود و جلوی تکرر ادرار را می گیرد.

اکسی بوتینین پس از تجویز خوراکی سریعا جذب شده و طی یک ساعت به حداکثر غلظت پلاسمایی خود می رسد. غذا ممکن است باعث تاخیر در جذب شود اما فراهمی زیستی را تا 25 درصد افزایش می دهد.

این دارو در مغز, ریه ها, کبد و کلیه توزیع می شود. شواهدی از ورود دارو به شیر وجود ندارد. اکسی بوتینین توسط آنزیم های سیتوکروم به متابولیت های فعال و غیرفعال متابولیزه شده و عمدتا در ادرار و به صورت متابولیت دفع می شود.

تکرر ادرار , بی اختیاری ادرار , مشکلات مجاری ادراری مرتبط با مثانه نوروژنیک

بزرگسالان

بی اختیاری ادراری: 5 میلی گرم خوراکی روزانه 2 تا 3 بار. حداکثر 5 میلی گرم تا 4 بار در روز

تکرر ادرار: 5 میلی گرم خوراکی روزانه 2 تا 3 بار. حداکثر 5 میلی گرم تا 4 بار در روز

مثانه نروژنیک : 5 میلی گرم خوراکی روزانه 2 تا 3 بار. حداکثر 5 میلی گرم تا 4 بار در روز

کودکان

بی اختیاری ادراری: 5 میلی گرم خوراکی روزانه 2 بار. حداکثر 5 میلی گرم تا 3 بار در روز

تکرر ادرار: 5 میلی گرم خوراکی روزانه 2 بار. حداکثر 5 میلی گرم تا 3 بار در روز

مثانه نروژنیک : 5 میلی گرم خوراکی روزانه 2 بار. حداکثر 5 میلی گرم تا 3 بار در روز

حساسیت مفرط به این دارو , ابتلا به احتباس ادراری و معدی و سایر بیماری های ناشی از کم بودن حرکات روده , گلوکوم زاویه بسته کنترل نشده , بیماران در ریسک گلوکوم

اسهال , یبوست , سردرد , رفلاکس معده , خشکی دهان , استفراغ , تاری دید , سرگیجه , خشکی چشم , بیخوابی , اختلالات هضم غذا , درد معده , رنیت , عفونت مجاری ادرار , گاستریت (ورم معده) , برگشت اسید , اختلالات ادراری , افزایش باقیمانده ادراری

اریترومایسین , تری هگزی فنیدیل , دوپامین , کلاریترومایسین , پتاسیم سیترات , پراملینتاید , سکرتین , پیلوکارپین خوراکی , هوپرزین آ , ایزواتارین , گلیکوپیرونیوم توسیلات , لورلاتینیب , بلونانسرین

آنتی اسیدها: باعث تخریب قرص آهسته رهش اکسی بوتینین و تغییر غلظت خونی آن می شوند.
آنتی کولینرژیک ها ( پروپانتیلن, هیوسین, دوپامین و دیسیکلومین و تری هگزی فنیدیل ) : افزابش دهنده شدت و تکررعوارض آنتی کولینرژیک دارو مانند خشکی دهان, یبوست و بی خوابی.
ضد قارچهای آزولی ( ایتراکونازول, کتوکونازول و میکونازول) : افزایش غلظت اکسی بوتینین بعلت تغییر متابولیسم آن.
بیس فسفونات ها ( آلندرونات ) : ایجاد اوزوفاژیت
آنتی بیوتیک های ماکرولید (اریترومایسین و کلاریترومایسین) : تغییر فارماکوکینتیک دارو و افزایش غلظت آن

در صورت مصرف داروی اکسی بوتینین در هوای گرم, احتمال گرمازدگی و شوک حرارتی به علت کاهش تعریق وجود دارد. اسهال ممکن است علامتی از انسداد نسبی روده باشد خصوصا در بیماران کلوستومی و ایلئوستومی. بنابراین تجویز دارو در این بیماران بایستی با احتیاط کامل انجام شود.

 احتمال احتباس ادراری در بیمارانی که مبتلا به انسداد جریان خروجی مثانه هستند وجود دارد. احتمال احتباس محتویات سیستم گوارش در صورت مشکلات انسدادی گوارشی نیز وجود دارد.

 در بیماران میاستنی گراویس ممکن است اکسی بوتینین باعث بدتر شدن علایم بیماری شود بنابراین مصرف دارو با احتیاط صورت گیرد.

استفاده از داروی اکسی بوتینین ممکن است تظاهرات بیماری های هایپرتیروئیدی ، بیماری احتقانی قلبی و نارسایی احتقانی قلبی ، آریتمی قلبی ، پرفشاری خون و هایپرتروفی پروستات را بدتر کند.

در صورت وجود هرکدام از موارد زیر قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت شود:

بارداری یا قصد بارداری, شیردهی, آلرژی به دارو, سابقه بیماری (گلوکوم, میاستنی گراویس, بیماری های کبدی, کلیوی, بزرگی پروستات, کولیت اولسراتیو, مشکلات گوارشی مثل رفلاکس یا کندی هضم).

بعلت احتمال تاری دید و خواب آلودگی بهتر است قبل از انجام کارهای دقیق از مصرف دارو اجتناب شود.

الکل و سایر ساپرس کننده های سیستم عصبی باعث بدتر شدن این عارضه می شود.

اکسی بوتینین بدون توجه به غذا با یک لیوان آب مصرف شود. در صورت فراموشی یک دوز دارو, سریعا مصرف شود و اگر تا دوز بعدی فاصله ای نمانده باشد از دوز فراموش شده صرف نظر شده و برنامه عادی مصرف دارو پیگیری شود. این دارو می تواند با یا بدون غذا مصرف شود.
وبسایت موسسه خدمات دارویی رضوی - بانک اطلاعات دارویی

گروه B ( در این گروه از داروها، مطالعات بر روی حیوانات باردار نشانگر این بود که دارو خطری بر روی جنین ندارد، اما مطالعات کافی روی زنان باردار برای میزان خطر روی جنین در سه ماهه اول بارداری انجام نشده است.)

تولترودین , سولیفناسین , فسوترودین , میرابگرون , داریفناسین , فلاووکسات , تروسپیوم