Expectorant
اطلاعات دارویی اکسپکتورانت
اکسپکتورانت Expectorant
اکسپکتورانت (کلرفنیرامین/گایافنزین/سودوافدرین) ترکیبی از ضد احتقان، آنتی هیستامین و خلط آور است.
مکانیسم اثر
اکسپکتورانت با انقباض عروق خونی و کاهش ورم در مسیرهای بینی تنفس را تسهیل می کند.آنتی هیستامین با بلوک عمل هیستامین موجب کاهش علایمی نظیر چشمان پرآب و عطسه می شود و گایافنزین موجب شل شدن موکوس و ترشحات ریه سینه و اثربخشی سرفه کردن می شود.
فارماکودینامیک
کلرفنیرامین آنتاگونیست هیستامین H1 از دسته آلکیل آمین ها است.با هیستامین بر سر جایگاه گیرنده H1 در دستگاه گوارش، تنفس و عروق خونی رقابت می کند.تسکین موقت و موثری برای عطسه، چشمان خیس و دارای خارش، آب ریزش بینی حاصل از تب یونجه و سایر حساسیت ها فراهم می کند.
گایافنزین با کاهش چسبندگی و کشش سطحی موجب افزایش خلط و ترشحات برونش می شود.
سودوافدرین یک مقلد سمپاتیک است و موجب تسکین احتقان بینی و سینوس ها و کاهش گوش درد مربوط به راه های هوایی در بزرگسالان می شود.فارماکوکینتیک
- نیمه عمر: 1 ساعت
- شروع اثر: 30 دقیقه
- دوام اثر:4-6 ساعت
- متابولیسم:کبدی
- متابولیت:بی-(2-متوکسی فنوکسی) لاکتیک اسید
- دفع:ادراری
سودوافدرین
- نیمه عمر:3 ساعت در کودکان، 9-16 ساعت بزرگسالان
- شروع اثر:30 دقیقه(ضداحتقان)
- دوام اثر:3-8 ساعت
- زمان رسیدن به حداکثر غلظت پلاسمایی:1.97 ساعت
- غلظت:422 نانوگرم در میلی لیتر
- متابولیسم :کبد، ان دمتیلاسیون
- متابولیت:غیرفعال
- کلیرانس:7.3-7.6 میلی لیتر در دقیقه به ازای هر کیلوگرم وزن بدن
- دفع:ادرار(43-96%)
مقدار مصرف اکسپکتورانت
سرفه و احتقان بینی
بزرگسالان:10 میلی لیتر(30 میلی گرم سودوافدرین) تا 4 بار در روز
حداکثر 240 میلی گرم سودوافدرین یا 2.4 گرم از گایافنزین در روز
کودکان
بالای 3 سال:حداکثر هر 4 ساعت
حداکثر 4 میلی گرم سودوافدرین عیدروکلراید به ازای هر کیلوگرم وزن بدن یا 12 میلی گرم گایافنزین به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز
2-6 سال(11-21 کیلوگرم):2 میلی لیتر هر 4-6 ساعت.بیش از 4 دوز در 24 ساعت نشود.
موارد منع مصرف
فشارخون بالای شدید - مشکلات قلبی شدید
مصرف سدیم اکسی بیت یا فورازولیدون یا یک مهارکننده مونوآمینواکسیداز(MAOI)(مثلا فنلزین) در 14 روز اخیر
عوارض جانبی اکسپکتورانت
تداخلات دارویی
بتا بلوکرها (مثلا پروپرانولول)، مهار کننده های کاتکول اُ متیل ترانسفراز(تولکاپون)، مهارکننده های MAO (مثلا فنلزین) یا ضدافسردگی های سه حلقه ای(مثلا آمی تریپتیلین)
دروکسی دوپا - اتر - یوبیگوان ید 123 - یوهیمب -
هشدارها
بارداری، قصد بارداری یا شیردهی
مصرف هرگونه داروی بدون نسخه، فرآورده گیاهی یا مکمل خوراکی
حساسیت به داروها، غذاها یا سایر مواد
ضربان قلب آهسته، سریع یا نامنظم
سابقه مشکلات آدرنال(تومور)، مشکلات قلبی، فشارخون بالا، دیابت، مشکلات عروق خونی، سکته، گلوکوم، انسداد مثانه، معده یا روده، زخم معده، مشکل دفع ادرار، مشکلات پروستات نظیر بزرگی، تشنج، پرکاری تیروئیدنکات قابل توصیه
مصرف اکسپکتورانت با یا بدون غذا تفاوتی ندارد.
دوز فراموش شده را به محض یادآوری مصرف کنید.اگر نزدیک دوز بعدی است از آن صرف نظر کنید.از دوبرابر کردن دوز خودداری منید.
میتواند موجب سرگیجه، خواب آلودگی یا تاری دید شود.از رانندگی، کار با دستگاه یا سایر کارهای نیازمند هوشیاری تا زمانیکه اثر دارو بر شما مشخص نشده است خودداری کنید.
از مصرف همزمان داروهای کنترل کننده اشتها بدون مشورت با پزشک خودداری کنید.
از مصرف فرآورده های دیگر حاوی کلرفنیرامین یا سودوافدرین خودداری کنید.
بیش از دوز یا مدت زمان تجویز شده مصرف نکنید.
در صورت عدم بهبود علایم در عرض 5-7 روز یا بدتر شدن آن به پزشک خود مراجعه کنید.
این دارو موجب افزایش حساسیت به نور خورشید می شود.از مواجهه با خورشید، لامپ خورشیدی و اتاق برنزه کننده تا زمانی که اثر دارو بر شما مشخص نشده است خودداری کنید.در صورت بیرون رفتن برای مدت طولانیاز ضدآفتاب یا لباس های محافظ استفاده کنید.
چند روز قبل از انجام تست های پوستی حساسیت مصرف این دارو را قطع کنید زیرا موجب کاهش پاسخ پوستی می شود.
قبل از هر اقدام دندانپزشکی یا پزشکی، اورژانسی یا جراحی مصرف داروی اکسپکتورانت را به کادر درمانی خود اطلاع دهید.
در کودکان و سالمندان با احتیاط استفاده شود چون به اثرات این دارو حساس ترند.
برای مصرف این دارو در بارداری با پزشک خود برای بررسی منافع و مضار مصرف آن مشورت کنید.ترشح این دارو در شیر ناشناخته است.از شیردهی حین مصرف این دارو خودداری کنید.
پرسش از دکتر داروساز