اطلاعات دارویی تاکرولیموس

مکانیسم اثر

تاکرولیموس یک مهار کننده کلسی نورین ماکرولیدی است. فعال شدن گیرنده سلول های T سبب افزایش غلظت کلسیم داخل سلول می شود. این افزایش غلظت سبب فعال شدن کلسی نورین از طریق کالمودین می شود.
کلسی نورین سپس با دفسفریله کردن فاکتور هسته ای سلول های T فعال (NF-AT) فعالیت ژن کد کننده اینترلوکین 2 و سایر سایتوکاین ها را افزایش می دهد. تاکرولیموس با مهار کلسی نورین از دفسفریله شدن NF-AT پیشگیری می کند.

فارماکودینامیک

تاکرولیموس با اثر بر لنفوسیتهای T منجر به سرکوب سیستم ایمنی شده و در موارد پیوند عضو ، از رد پیوند جلوگیری می کند. از همین خاصیت تضعیف کنندگی سیستم ایمنی در موارد اگزماهای شدید مقاوم به درمان به صورت موضعی استفاده می شود.

فارماکوکینتیک

جذب : جذب خوراکی دارو از دستگاه گوارش متغیر است و غلظت پلاسمایی دارو پس از 0.5 تا 6 ساعت به حداکثر خود می رسد.
نیمه عمر جذب در پیوند کبد حدود 5 ساعت و 20 دقیقه می‌باشد فراهمی‌زیستی مطلق دارو 17% در پیوند کلیه بزرگسالان و 22% در پیوند کبد بزرگسالان می‌باشد. غذا مخصوصا غذای چرب، فراهمی‌زیستی و جذب دارو را کاهش می‌دهد. فراهمی زیستی دارو در فرم موضعی بسیار ناچیز است.
توزیع : دارو به پروتئین‌ها (عمدتاً آلبومین و گلیکوپروتئین آلفا یک اسید) متصل می‌گردد و اتصال بالایی به اریتروسیت‌ها دارد.
اتصال پروتئینی آن بین 99%- 75% می‌باشد.
متابولیسم : به‌طور گسترده در کبد و دیواره روده و توسط آنزیمCYP3A4 متابولیزه می‌گردد و متابولیت های آن غیر فعال هستند.
دفع : تاکرولیموس عمدتا به صورت متابولیت در مدفوع دفع می شود و کمتر از 1% آنبه صورتتغییر نیافته در ادرار ترشح می‌گردد.

موارد مصرف تاکرولیموس

پیشگیری از رد پیوند کبد یا کلیه , درمان اگزمای آتوپیک متوسط تا شدید به صورت موضعی

مقدار مصرف تاکرولیموس

• پیشگیری از پس زدن عضو در پیوند آلوژنیک کبد، کلیه و قلب :
بزرگسالان: برای بیمارانی که توانایی دریافت دارو از طریق خوراکی ندارند، در پیوند کبد و کلیه0.03- 0.05mg/kg/day و در پیوند قلب 0.01mg/kg/day به صورت انفوزیون وریدی تزریق می‌گردد (حداقل 6 ساعت بعد از پیوند). بهتر است دارو هر چه سریع تر به فرم خوراکی تعویض گردد (اولین دوز خوراکی 12-8 ساعت پس از قطع انفوزیون). در پیوند کلیه، دوز خوراکی ظرف 24 ساعت پس از پیوند و برقراری عملکرد کلیوی داده می‌شود.
دوز خوراکی توصیه شده اولیه در پیوند کبد0.1-0.15mg/kg روزانه در دو دوز منقسم، در پیوند کلیه0.2mg/kg روزانه در دو دوز منقسم، در پیوند قلب0.075mg/kg روزانه در دو دوز منقسم می‌باشد.
میزان دارو بر اساس پاسخ فرد تنظیم می‌گردد.
کودکان (فقط در پیوند کبد):
ابتدا با0.03-0.05mg/kg روزانه وریدی آغاز می‌شود و سپس با فواصلی مانند بزرگسالان 0.2-0.15 mg/kg/dayخوراکی ادامه یابد.
تنظیم دوز: در بیماران با نارسایی کبد یا کلیه حداقل میزان مؤثر (چه به صورت خوراکی و چه وریدی) برای بیمار تجویز گردد.
• اگزمای آتوپیک :
در مورد درمان اگزمای آتوپیک که درمان های رایج ، غیر مؤثر یا غیر مناسب بوده اند تاکرولیموس به صورت پماد 03/0یا 1/0 درصد و 2 بار در روز مصرف می گردد و درمان می بایست تا یک هفته بعد از رفع علائم و نشانه های بیماری ادامه یابد.

موارد منع مصرف

حساسیت به این دارو , تومور بدخیم

عوارض جانبی تاکرولیموس

تهوع , سردرد2 , اسهال , افزایش فشارخون , ترومبوسیتوپنی , پاراستزی , آنمی , لکوپنی , لکوسیتوز , ترمور , اختلال عملکرد کلیوی , اختلال الکترولیت های سرم , هایپرکالمی

تداخلات دارویی

اریترومایسین , پامیدرونات , واکسن پنوموکوک(پنوموواکس) , آمفوتریسین بی , بروموکرپتین , دیلتیازم , ریفامپین , سایمتیدین , سیس پلاتین , فنوباربیتال , فنی توئین , متوکلوپرامید , کاربامازپین , کلاریترومایسین , اتینیل استرادیول , تیموگلوبولین , دانوروبیسین , رویال ژل , سیکلوسپورین , متیل پردنیزولون , وین کریستین , متیلن بلو , آناگریلید , ریفابوتین , ساکویی ناویر | ساکیناویر , پنتامیدین , افاویرنز , میتوتان , کانامایسین , مزوریدازین , ایندیناویر , اسپارفلوکساسین , تورمیفن , وندتانیب , افاتینیب , دولاسترون , میفه پریستون , مگلومین کامپاند , مفلوکین , دوفتیلید , گولیمومب , بپریدیل , واکسن هموفیلوس آنفلوانزا نوع بی , آسکلوفناک , بریگاتینیب , تریامترن , ایباندرونات , سولینداک , کارموستین , فلوکسوریدین , فوسکارنت , ادوکسابان , بتریکسابان , بلیناتومومب , اکساپروزین , پارکوکسیب , رامیپریل , فنوپروفن , فوزینوپریل , نابومتون , کریزوتینیب , دابرافنیب , نتیل مایسین سولفات , گرپافلوکساسین , هالوفانترین , کاناگلیفلوزین , آلفاسپت , باسی لیکسی مب , کاناکینومب , دکس لانسوپرازول , ریوسیگوآت , گلیسرول فنیل بوتیرات , دیاتریزوات (آمیدوتریزوئیک اسید) , گالیم نیترات , ونتوکلاکس , بداکیلین , یوتالامات , لوماکافتور / ایواکافتور , ترولیندومایسین , واکسن حصبه (تیفوئید) , تمسیرولیموس , واکسن مننگوکوک کنژوگه , واکسن هپاتیت بی , واکسن هاری , ریلوناسپت , اوریکما لانگیفولیا- تونگات الی , اوستکینومب , آدنوویروس نوع 4 و 7 زنده خوراکی , گادوفوسوست , آیوکساگلات , بالسالازید , اولسالازین , والدکوکسیب , اپاداسیتینیب , امبی تاسویر/پاریتاپرویر/ریتوناویر , سیلتوکسی مب , سلینکسور , برنتوکسی مب , فیداکسومیسین , سکوکینوماب , باسیلوس کوآگولان و اینولین , آنیدولافونژین , گلوکوبای (آکاربوز) , آولومب , افالیزومب

آمینوگلیکوزیدها - CCBها - آزول ها - PPI ها - سرکوب‌کننده های سیستم ایمنی - واکسن‌های حاوی ویروس زنده

هشدارها

• تاکرولیموس ممکن است سبب افزایش وقفه QT شود که این مورد باید در کسانی که به صورت مادرزادی دچار افزایش این وقفه زمانی در عملکرد قلبی هستند و در افرادی که از سایر داروهای دارای عارضه افزایش زمان QT استفاده می کنند مورد ملاحظه و احتیاط قرار گیرد.
• در بیمارانی که حساسیت به ماکرولیدها دارند نباید تجویز شود.
• باید از تجویز واکسن های زنده همزمان با مصرف این دارو پرهیز شود.
• در بیماران مبتلا به اختلالات کبدی و کلیوی باید دوزاژ دارو را کاهش داد و با احتیاط استفاده شود.
• غلظت پلاسمایی تاکرولیموس باید در همه بیماران در فواصل معین اندازه گیری شود.

نکات قابل توصیه

- جهت جذب مناسب ، دارو با شکم خالی مصرف شود.
- از مصرف گریپ فروت و نوشیدنی های حاوی آن در زمان مصرف تاکرولیموس خودداری شود.
- این دارو ممکن است بدن شما را در مقابل عفونت ها ضعیف کند بنابراین دست های خود را مرتب با آب و صابون بشویید و از ماسک استفاده کنید.

مصرف در بارداری

C ( داروهای گروه C فقط باید با تجویز پزشک مورد مصرف قرار بگیرد. خطرات ناشی از مصرف این گروه از داروها هنوز رد نشده است و یا اینکه مطالعات انسانی انجام نشده است و پزشک زمانی که احساس کند فواید مصرف این گروه از داروها از مضرات احتمالی آن بسیار بیشتر است و مصرف آن برای بیمار ضروری است تجویز انجام می‌دهد. )

دارو های مشابه

پیمکرولیموس , سیکلوسپورین