اطلاعات دارویی اتاکرینیک اسید

اتاکرینیک اسید از طریق تداخل با cAMP کلیوی و مهار پمپ سدیم پتاسیم ATPآز سبب مهار بازجذب سدیم، پتاسیم و کلر از قسمت بالارونده هنله می شود. به نظر می رسد اتاکرینیک اسید جذب فعال کلراید و احتمالا سدیم را مهار کرده (در قسمت قوس هنله) و سرعت انتقال را در لوله پروگزیمال تغییر می دهد.

 مجموعه این موارد باعث دفع سدیم, کلراید و آب و در نهایت دیورز می شود. لوپ دیورتیک ها ابتدا با کاهش حجم خون و مایع بین سلولی و در ادامه با کاهش برون ده قلبی باعث کاهش فشار خون می شوند.

اتاکرینیک اسید یک لوپ دیورتیک با ساختار مونو سولفامیل می باشد. محل اثر این دارو عمدتا در قوس هنله و اندکی در لوله های پروگزیمال و دیستال است.

خروجی ادرار معمولا وابسته به میزان ادم و مایع میان بافتی است. دفع مایعات و الکترولیت های بدن با اتاکرینیک اسید چندین برابر داروهای تیازیدی است چرا که این دارو سبب دفع مقادیر بیشتری از سدیمم می شود.

 اتاکرینیک اسید اثرات کمی روی فیلتراسیون گلومرولی و جریان خون کلیوی دارد.

• شروع اثر اتاکرینیک اسید پس از مصرف خوراکی حدود 30 دقیقه و بعد از مصرف وریدی حدود 5 دقیقه رخ می دهد.
• حداکثر اثر اتاکرینیک اسید پس از تزریق وریدی 15 دقیقه تا 3 ساعت بعد ایجاد می شود و در مصرف خوراکی 2 ساعت بعد.
• طول اثر دارو پس از مصرف خوراکی 4 تا 8 ساعت و پس از تزریق وریدی 2 تا 7 ساعت می باشد.
• در مورد حجم تورزیع دارو اطلاعات کافی در دسترس نیست.
• اتصال پروتئینی دارو بالا و بیش از 98 درصد است. متابولیسم دارو کبدی است.
• نیمه عمر دارو 2 تا 4 ساعت می باشد. 66 درصد دارو از مسیر ادراری دفع می شود.

کنترل ادم ناشی از نارسایی احتقانی قلبی، سیروز کبدی یا اختلال کلیوی (مانند سندروم نفروتیک) و لنف ادم , درمان کوتاه مدت کودکان بستری با نارسایی مادرزادی قلب یا سندرم نفروتیک , ایجاد دیورز سریع در ادم ریوی حاد یا زمانی که مصرف خوراکی دارو ممکن نیست

**بزرگسالان

• آسیت

خوراکی: 50 تا 200 میلی گرم در روز در یک یا دو دوز منقسم .

دارو باید از حداقل دوز شروع شده و در صورت نیاز به مقدار 25 تا 50 میلی گرم افزایش داده شود تا حداقل دوز موثر تعیین شود.

در صورتی که این دارو به یک رژیم حاوی دیورتیک افزوده شود لازم است افزایش دوز با مقدار 25 میلی گرم انجام شود.

وریدی :50 میلی گرم یا 0.5 تا 1 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به صورت تک دوز.

بسته به نیاز بیمار ممکن است دوز دیگری تجویز شود که باید در محل متفاوتی تزریق شود.  

• ادم

خوراکی: 50 تا 200 میلی گرم در روز در یک یا دو دوز منقسم .

دارو باید از حداقل دوز شروع شده و در صورت نیاز به مقدار 25 تا 50 میلی گرم افزایش داده شود تا حداقل دوز موثر تعیین شود.

در صورتی که این دارو به یک رژیم حاوی دیورتیک افزوده شود نیاز است افزایش دوز با مقدار 25 میلی گرم انجام شود.

وریدی :50 میلی گرم یا  0.5 تا 1 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به صورت تک دوز.

بسته به نیاز بیمار ممکن است دوز دیگری تجویز شود که باید در محل متفاوتی تزریق شود.

**کودکان

• ادم

زیر 1 سال : منع مصرف

1 سال و بزرگتر: ابتدا 25 میلی گرم خوراکی و در ادامه با افزایش دوز مرحله به مرحله هر بار 25 میلی گرم افزایش می یابد تا دوز موثر تعیین شود.

کودکان زیر یک سال , آنوری , ازدیاد حساسیت به این دارو یا ترکیبات موجود در آن , افت فشارخون و کاهش شدید مایعات بدن با کاهش سطح سدیم یا الکالوز متابولیک همراه با هایپوکالمیا , افزایش معنادار BUN و یا ایجاد الیگوری، عدم تعادل الکترولیت یا اسهال شدید و آبکی طی درمان

ناشنوایی , اسهال , سردرد , اختلال مغزی , تهوع , گیجی , استفراغ , تاری دید , سرگیجه , تب1 , بی اشتهایی , افزایش قند خون , اشکال در بلع , آگرانولوسیتوز , کرامپ عضلانی , راش پوستی , پانکراتیت حاد , افزایش اوره خون , وزوز گوش , ترومبوسایتوپنی , افزایش کراتینین سرم , هایپوکالمی , لرز , خونریزی گوارشی , بی حالی و رخوت , ترومبوفلبیت , نوتروپنی , درد در محل تزریق , یرقان , هایپوناترمی , آزوتومی , کاهش سطح کلر , تغییرات فسفر و بی کربنات , سطح سرمی غیر طبیعی کلسیم , لاکتات دهیدروژناز غیرطبیعی , تغییرات در سطح خونی دی اکسید کربن , واسکولیت , اختلال شکمی , تست غیر طبیعی آنزیم های کبدی

دروسپیرنون , اسپیرونولاکتون , استازولامید , دیگوکسین , پروبنسید , توبوکورارین , متازولامید , تریامترن , کانامایسین , توبرامایسین , دولاسترون , دوفتیلید , پارومومایسین , سفاماندول , ترپروستینیل , نتیل مایسین سولفات , کوسینتروپین , متیل آمینو لوولینات

• ضد انعقادهای خوراکی (وارفارین): احتمال تقویت اثر وارفارین به خاطر جابجایی وارفارین از جایگاه اتصال پروتئینی اش
• ضد فشار خون ها: افزایش ریسک بروز نارسایی کلیوی ناشی از کاهش جریان خون کلیوی
• گلیکوزیدهای قلبی (دیگوکسین): احتمال اختلالات الکترولیتی مانند کاهش پتاسیم و منیزیم, افزایش احتمال سمیت با دیگوکسین به علت کاهش سطح پتاسیم و احتمال آریتمی قلبی کشنده
• دیورتیک ها : تشدید اثرات هر دو دارو
• دیورتیک های ذخیره کننده پتاسیم ( آمیلوراید, اسپیرنولاکتون و تریامترن ): کم کردن احتمال هایپوکالمی
• داروهای کاهنده پتاسیم (گلوکوکورتیکوئیدها و آمفوتریسین بی): افزایش احتمال هایپوکالمی
• داروهای دفع کننده اسید اوریک (پروبنسید، سولفین پیرازون) : کاهش دفع ادراری و کاهش اثربخشی اتاکرینیک اسید
• مهارکنندگان کربنیک انیدراز (استازولامید، متازولامید ) : افزایش اثر این داروها
• لیتیوم : کاهش کلیرانس کلیوی لیتیوم و افزایش احتمال سیمت آن
• مسدود کننده های عصبی عضلانی غیردپلاریزان (آتراکوریوم و توبوکورارین ): احتمال طولانی شدن انسداد عصبی عضلانی به علت کاهش ذخایر پتاسیم یا کاهش ترشح داروهای بلاک کننده عصب عضله.
• داروهای نفروتوکسیک : افزایش احتمال سمیت کلیوی
• NSAIDs : کاهش اثرات دیورتیک ها و افزایش سمیت کلیوی
• الکل : تشدید اثرات مربوط به الکل
• ضد دیابت ها (انسولین و ترکیبات خوراکی) : احتمال خنثی کردن اثرات هایپوگلایسمیک این داروها در نتیجه ایجاد هایپوکالمی
• کورتیکواستروئیدها : افزایش ریسک خون ریزی گوارشی
• داروهای اتوتوکسیک (آمینوگلیکوزیدها و برخی سفالوسپورین ها): افزایش احتمال سمیت گوشی خصوصا در بیماران با اختلالات کلیوی و تزریق وریدی دارو

• مایعات , الکترولیت ها و اثرات قلبی عروقی: دوز دارو باید به درستی تنظیم شود چرا که دوز بالا, ومصرف مکرر یا درمان طولانی مدت منجر به از دست دادن آب و الکترولیت می شود و حجم خون کاهش یافته و کلاپس عروقی ایجاد می شود که احتمال ترومبوزیس و آمبولی را خصوصا در افراد مسن بالا می برد.
• سمیت گوشی : ایجاد سمیت گوشی در حیوانات با دوزهای بالا گزارش شده است. در مصرف وریدی دارو, خصوصا در دوزهای بالا یا سرعت تجویز بالا, در بیماران با اختلالات کلیوی یا بیمارانی که سایر داروهای سمی برای گوش را مصرف می کنند, باید به احتمال سمیت گوشی توجه شود .
• ترومبوسایتوپنی: با احتمال کمی ممکن است کاهش سطح پلاکت ها ایجاد شود بنابراین بیمار باید تحت کنترل باشد.
• واکنش های حساسیتی: بیمارانی که به سولفونامیدها آلرژی دارند ممکن است به اتاکرینیک اسید نیز حساسیت نشان دهند. بنابراین در این افراد با احتیاط مصرف شود. در مورد حساسیت به فوروزماید, به نظر می رسد حساسیت متقاطع با اتاکرینیک اسید وجود نداشته باشد.
• اثرات الکترولیتی : اثرات محتمل روی متابولیسم گلوکز باید کنترل شود چراکه دیورتیک ها ممکن است هایپرگلایسمی اندکی ایجاد کنند. علت این موضوع ممکن است دفع پتاسیم باشد که روی ترشح انسولین اثر منفی می گذارد.
• سیروز کبدی: در صورت ایجاد عدم تعادل اسید و باز و الکترولیت, احتمال ایجاد آنسفلوپاتی کبدی وجود دارد.
• سمیت کلیوی: عملکرد کلیه باید تحت پایش مداوم باشد و از ایجاد الیگوری, آزتومی, افزایش اوره و کراتینین جلوگیری شود.
• سایر اثرات: دیسکرازی های خونی, آسیب کبدی یا واکنش های ایدیوسنکراتیک به صورت موردی گزارش شده است. افزایش سطح اوره خون نیز ممکن است روی دهد که معمولا بدون علامت است.
• مصرف همزمان با سایر داروهای کاهنده فشارخون احتمال افت بیشتر فشارخون را ایجاد می کند.

در صورت وجود هرکدام از موارد زیر قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت شود:

• سابقه آلرژی به اتاکرینیک اسید یا اجزای فراورده و آلرژی به سایر داروها، در صورت وجود هرگونه مشکل سلامتی (اختلالات کبد یا کلیه), وجود اختلالات الکترولیتی (سدیم, پتاسیم یا فسفات), اختلال در دفع ادرار, مصرف داروهای سمی برای گوش یا کلیه, مصرف ایندومتاسین یا پروبنسید.
• به علت ترشح این دارو در شیر, بهتر است در زمان مصرف اتاکرینیک اسید از شیردهی به نوزاد اجتناب شود.
• به علت احتمال خواب آور بودن این دارو, طی مصرف دارو تا مشخص شدن اثرات آن از رانندگی و انجام کارهای دقیق اجتناب شود.
• به جهت کاهش دادن خطر سقوط در اثر افت فشارخون و سرگیجه, ایستادن و بالا رفتن از پله با احتیاط فراوان انجام شود.
• در صورت ابتلای بیمار به دیابت, قند خون باید با دقت بیشتری کنترل شود چراکه ممکن است اتاکرینیک اسید قند خون را افزایش دهد.
• فشار خون بیمار باید به طور منظم بررسی شود.
• آزمایشات دوره ای بررسی عملکرد خونی لازم است انجام شود.
• در صورت داشتن رژیم و مصرف غذاهای کم یا بی نمک با پزشک مطرح شود.
• گاهی ممکن است نیاز به مصرف پتاسیم بیشتر در رژیم غذایی باشد.
• در صورت مصرف لتیوم ممکن است نیاز به بررسی دقیق تر غلظت خونی آن باشد.
• در افراد با سن بیش از 65 سال ممکن است عوارض جانبی شدیدتر ایجاد شود.
• این دارو یک دفع کننده قوی آب و الکترولیت است که در صورت مصرف نابجا یا دوز بالا می تواند مشکلات جدی برای سلامت ایجاد کند. مصرف دارو تنها با دوز تجویزی پزشک انجام شود.
• برای مصرف دارو در دوران بارداری باید با توجه به ضرر و فایده دارو برای جنین عمل کرد.
• اتاکرینیک اسید باعث افزایش ترشح ادرار می شود. بنابراین از مصرف دارو در شب هنگام خودداری شود.
• دارو بعد از غذا مصرف شود و در صورت فراموشی یک دوز, بلافاصله بعد از یادآوری مصرف شود اما اگر تا دوز بعدی فاصله زیادی نیست از آن صرف نظر شده و دوز دارو دو برابر نشود.

گروه B ( در این گروه از داروها، مطالعات بر روی حیوانات باردار نشانگر این بود که دارو خطری بر روی جنین ندارد، اما مطالعات کافی روی زنان باردار برای میزان خطر روی جنین در سه ماهه اول بارداری انجام نشده است.)

فوروزماید , بومتانید , توراسماید