دفریپرون Deferiprone


دفریپرون یک داروی متصل شونده به آهن است که با اتصال به آهن اضافی موجود در خون (ناشی از تزریق خون یا تالاسمی) آن را از جریان خون خارج می کند.

مکانیسم اثر

دفریپرون با اتصال به یون فریک (آهن 3 ظرفیتی) و ایجاد یک کمپلکس پایدار یون آهن را چلات کرده و از جریان خون خارج می کند. این دارو تمایل زیادی برای اتصال به آهن با نسبت 3 به 1 (سه مولکول دفریپرون به یک اتم آهن) و تمایل کمتری برای اتصال به سایر یون ها مانند مس , آلومینیوم و زینک دارد.

فارماکودینامیک

ترکیبات چلات کننده آهن با تمایل بالا به یون آهن 3 ظرفیتی وصل شده و هر مولکول آهن توسط سه مولکول دفریپرون چلات می شود. چلات حاصله در ادرار دفع می شود. این دارو تمایل اندکی برای اتصال به سایر فلزات دارد.  

فارماکوکینتیک

جذب:

دفریپرون طی 5 تا 10 دقیقه پس از مصرف خوراکی، از دستگاه گوارش فوقانی جذب می شود.

غلظت پلاسمایی دارو معمولا یک ساعت بعد از مصرف تک دوز در حالت ناشتا و تا 2 ساعت پس از مصرف تک دوز با معده پر به حداکثر میزان خود می رسد.

حداکثر غلظت پلاسمایی آن 20 میکروگرم بر میلی لیتر است.

سطح زیر منحنی (AUC) آن 53 میکروگرم در ساعت بر میلی لیتر است.

توزیع:

اتصال پروتئینی دارو پائین و کمتر از 10 درصد می باشد.

حجم توزیع دارو 1.6 لیتر بر کیلوگرم در بیماران تالاسمی و 1 لیتر بر کیلوگرم در افراد سالم است.

متابولیسم:

دارو به طور گسترده و اکثرا توسط UGT 1A6 به 3-او-گلوکورونید که توانایی چلات آهن را ندارد متابولیزه می شود.

دفع:

نیمه عمر دارو 1.9 ساعت می باشد.

طی 24 ساعت بعد از مصرف خوراکی، 75 تا 90 درصد دارو در ادرار دفع می شود که عمدتا به صورت متابولیت است.

مقدار مصرف دفریپرون

  • آهن اضافی در تالاسمی و آهن اضافی ناشی از تزریق خون در بیماران تالاسمی:

ابتدا 25 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن 3 بار در روز ( 75 میلی گرم بر کیلوگرم در روز) مصرف شده و بسته به پاسخ دهی بیمار تا حداکثر دوز 33 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن 3 بار در روز افزایش می یابد (99 میلی گرم بر کیلوگرم در روز).

  • در صورت افت سرم فرتین خون به کمتر از 500 میکروگرم در لیتر موقتا دارو را قطع کنید.

تداخلات دارویی

داکاربازین , پنیسیلامین , دیکلوفناک , ریتوکسی ماب , والگانسیکلویر(والگانسیکلوویر) , لوامیزول , متوترکسات , هیدروکسی کلروکین , گان سیکلوویر , پروبنسید , لینزولید , کلروکین , فنیل بوتازون , سوکرالفیت , لوموستین , ملفالان , کاربامازپین , کلرامبوسیل , بیولکترا منیزیم , زیدوودین , تنی پوزاید , لنالیدوماید , تیوتپا , پازوپانیب , داساتینیب , رومیدپسین , ایبریتومومب تیوکستان , توسیتومومب , کارموستین , فلوکسوریدین , پرالاترکسات , فروس گلوکونات , بلیناتومومب , کلوفارابین , نلارابین , آهن , بنداموستین , افلیبرسپت , پمترکسد | پمترکسید , ابماسیکلیب , استری پنتول , ترابکتدین , روکاپاریب , دوولیزیب , تمسیرولیموس , دینوتوکسیمب , افاتوموماب , ادتات کلسیم دی سدیم , اپاداسیتینیب , فم تراستوزومب

آهن, مولتی ویتامین, مکمل های مینرال، آنتی اسیدها و داروهای حاوی آلومینیوم : اتصال دفرپیرون به کاتیون های چند ظرفیتی و کاهش اثربخشی دفرپیرون
دیکلوفناک، پروبنسید و سیلی مارین (خار مریم): کاهش گلوکورونیداسیون دفرپیرون و در نتیجه افزایش اثر آن
فنیل بوتازون : کاهش گلوکورونیداسیون دفرپیرون تا 78 درصد

هشدارها

  • آگرانولوسیتوز و نوتروپنی: دارو ممکن است باعث ایجاد آگرانولوسیتوز شود که می تواند منجر به عفونت های شدید و حتی کشنده شود. آگرانولوسیتوز ابتدا با نوتروپنی شروع می شود بنابراین تعداد نوتروفیل ها (ANC) باید مرتبا چک شود (قبل از شروع درمان و به صورت هفتگی طی درمان) .

 در صورت ایجاد عفونت، دارو باید قطع شده و اقدامات حمایتی انجام شود. بیمار بایستی بروز هر گونه علائمی که نشان دهنده عفونت باشد را به پزشک گزارش کند.

  • کاهش سطح زینک: در مصرف این دارو ممکن است کاهش سطح زینک پلاسما روی دهد بنابراین بیمار باید به صورت دوره ای بررسی شود و در صورت نیاز مکمل های زینک را دریافت کند.
  • سمیت کبدی: دفرپیرون ممکن است باعث افزایش سطح آنزیم کبدی ALT شود. بنابراین بیمار باید مرتبا از این نظر پایش شود.
  • افزایش حساسیت : مواردی از کهیر, ادم اطراف چشم ها, راش پوستی و ... گزارش شده است.
  • بی ضرری دارو در افراد زیر 18 سال اثبات شده نیست و تائیدیه FDA را ندارد.
  • در خصوص ورود دارو به شیر و مضرات آن اطلاعاتی در دسترس نیست.
  • سرم فریتین خون را هر 2 تا 3 ماه برای ارزیابی اثر دارو بر ذخایر آن بدن چک کنید.

نکات قابل توصیه

در صورت وجود هرکدام از موارد زیر قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت شود:

سابقه آلرژی به دارو یا ترکیبات آن و آلرژی به سایر داروها و مواد غذایی و علائمی که ایجاد شده است (راش پوستی, کهیر, خارش, اشکال در تنفس, سرفه, ادم صورت و زبان)

بیماری های کبدی

ضعف سیستم ایمنی

در صورتی که باردار هستید نباید از این دارو استفاده کنید چراکه ممکن است برای جنین مضر باشد.

بلافاصله بعد از بروز علائم عفونت مانند تب, لرز, درد بدن, علائم آنفولانزا, زخم های دهان و گلو مصرف دارو قطع شود و به پزشک مراجعه شود.

طی درمان با این دارو شیردهی نباید صورت گیرد.

دارو معمولا باید 3 بار در روز مصرف شود که اولین دوز در شروع روز, دومی در میانه روز و سومی شب هنگام است.

مصرف دارو بدون توجه به غذا صورت گیرد و در صورت تحریک معده با غذا مصرف شود.

در صورت تغییرات وزن با پزشک مشورت شود چراکه دوز دارو بر اساس وزن تنظیم می شود.

دفریپرون ممکن است باعث تغییر رنگ ادرار به قهوه ای مایل به قرمز شود که ضرری برای بدن ندارد.

در صورت درد در ناحیه بالایی شکم , تغییر رنگ مدفوع به رنگ رس, یا یرقان (زردی پوست و سفیدی چشم ها) با پزشک مشورت شود.

دفریپرون ممکن است باعث کاهش تعداد گلبول های سفید خون و در نتیجه افزایش احتمال بروز عفونت شود. بنابراین بایستی آزمایشات دوره ای که توسط پزشکتان درخواست می شود را انجام دهید.

دارو باید در دمای اتاق نگهداری شده و از گرما و رطوبت دور باشد.

مصرف دارو باید حداقل 4 ساعت با سایر داروها و مکمل های حاوی کاتیون های پلی والان (مانند آلومینیوم, آهن و زینک) فاصله داشته باشد.  

مصرف در بارداری

D ( در این گروه از داروها، مطالعات و نتایج حاصل از آن بیانگر وجود خطر برای جنین انسان است. زمانی که استفاده از دارو برای زنان باردار اجتناب ناپذیر است و خطرات احتمالی پذیرفته شده است، پزشک دارو را تجویز می کند. )

"داروهای معرفی شده و مشاوره دارویی به معنای تجویز نمی باشند. لطفا پیش از مصرف هر دارویی با پزشک مشورت کنید."

بنر مشاوره دارویی
 
برای دسترسی به کانال های شرکت خدمات دارویی رضوی بر روی پیام رسان مدنظر کلیک کنید:

🟣 اینستاگرام 🟡 لینکدین 🔵 تلگرام 🟠 ایتا 🟢 بله

نظر خود را درباره خدمات ما بگویید:

لینک نظرسنجی
 

پرسش از دکتر داروساز


سوالات کاربران
    • . | 1402/05/17

      این قرص رو کجا میشه تهیه کرد؟

      پاسخ خانم دکتر دنیایی:

      با سلام در داروخانه مرکزی امام موجود است و با نسخه متخصص و تاریخ روز قابل تحویل است


    • محمد اميرى | 1402/05/16

      سلامferriprox 500 قرص خارجيش در دسترس؟

      پاسخ خانم دکتر دنیایی:

      با سلام در داروخانه مرکزی امام برند ایرانی موجود است