دگزامتازون Dexamethasone
دگزامتازون دارویی از دسته کورتیکو استروئید هاست. اشکال دارویی آن شامل قرص، شربت، اسپری و آمپول می باشد .
دگزامتازون یک کورتیکواستروئید است که از انتشار موادی که در بدن موجب التهاب می شود جلوگیری می کند . دگزامتازون برای درمان بسیاری از بیماری های مختلف مانند اختلالات آلرژیک، بیماری پوستی، کولیت اولسراتیو، آرتروز، لوپوس، پسوریازیس یا اختلالات تنفسی استفاده می شود.
مکانیسم اثر
کاهش التهاب توسط سرکوب مهاجرت لکوسیت های پلی مورفونوکلئار (PMN) و کاهش نفوذ پذیری مویرگ؛
تثبیت غشاهای سلولی و لیزوزومی، افزایش ساخت سورفکتانت، افزایش غلظت سرمی ویتامین A و مهار پروستاگلاندین و سایتوکاین های پیش التهابی، مهار تکثیرلنفوسیت ها از طریق نابودی مستقیم آن ها، مهار میتوز یا تقسیم سلولی، شکستن تجمع گرانولوسیت ها، بهبود جریان خون کوچک ریه
فارماکودینامیک
- دگزامتازون يك آدرنوكورتيكوئيد صناعي طولاني اثر با خاصيت مينرالوكورتيكوئيدي كم و فعاليت قوي ضدالتهابي است. قدرت اثر اين دارو 25 تا 30 برابر هيدروكورتيزون است.
- ملح استات داروی دگزامتازون به صورت سوسپانسيون است و نبايد تزريق وريدي شود. اين ملح به ويژه به عنوان يك داروي ضد التهابي براي تزريق داخل مفصلي، داخل پوستي و داخل ضايعه مفيد است.
- ملح سديم فسفات به ميزان زيادي محلول است و زمان شروع اثر آن سريع تر و طول دوره اثر كوتاه تر از ملح استات دارد. بيشترين مورد مصرف اين ملح ادم مغزي و شوك مقاوم به درمان است. همچنين، اين ملح دارو در موارد التهاب ، داخل مفصل، داخل ضايعه، يا بافت نرم به کار می رود.
فارماکوکینتیک
شروع اثر: بین چند دقیقه و چند ساعت؛ بستگی به مورد تجویز و راه مصرف
زمان رسیدن به حداکثر میزان سرمی دارو : 8 ساعت (عضلانی)؛ 1-2 ساعت( خوراکی)
متابولیسم : در کبد متابولیزه می شود.
نیمه عمر: 1.8-3.5 ساعت ( در صورت عملکرد طبیعی کلیه)
دفع: ادرار (عمدتا)، مدفوع (حداقل)
موارد مصرف دگزامتازون
تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی , ادم مغزی , به عنوان جایگزین در نارسايي غده فوق كليوي , درمان علامتي اختلالات التهابي و آلرژيك , سركوب كردن سيستم ايمني , هيپرپلازي مادرزادي غده فوق كليوي , بيماريهاي التهابي رماتيسمي , تشخيص سندرم كوشينگ و افسردگي ناشی از هورمون آندروژنمقدار مصرف دگزامتازون
- شرایط آلرژیک
کنترل شرایط آلرژیک شدید یا ناتوانی در پیشگیری از آسم، درماتیت آتوپیک، درماتیت تماسی، واکنش های حساسیت به دارو، رینیت آلرژیک سالانه یا فصلی
روز 1: 4-8 میلیگرم عضلانی
روزهای 2-3 : 3 میلی گرم در روز خوراکی هر 12 ساعت
روز 4 : روزانه 1.5 میلی گرم در روز، هر 12 ساعت
روز5-6 : 0.75 میلی گرم در روز خوراکی در یک دوز روزانه
8 تا 12 میلی گرم خوراکی یا وریدی به تنهایی و یا در ترکیب با سایر داروهای ضد التهاب قبل از شیمی درمانی، سپس 8 میلی گرم هر 24 ساعت (خوراکی یا وریدی) 1 تا 3 روز پس از شیمی درمانی (روزهای 2-4)
- التهاب
0.75-9 میلی گرم در روز خوراکی، عضلانی یا وریدی به صورت منقسم هر 6 تا 12 ساعت
درون مفصلی، بافت نرم: 0.2-6 میلی گرم در روز
30 میلی گرم (خوراکی) در روز برای 1 هفته؛ سپس 4-12 میلی گرم در روز به مدت 1 ماه
موارد منع مصرف
عفونت قارچی سیستمیک , ازدیاد حساسیت ثابت شده , مالاریا مغزیمصرف واکسن های زنده در بیماران که دوزهای سرکوب کننده دستگاه ایمنی از کورتیکواستروئیدها دریافت می کنند .
عوارض جانبی دگزامتازون
دیابت , پوکی استخوان , بی خوابی , آکنه , روان پریشی , سرگیجه , کهیر , آب مروارید , افزایش وزن , گلوکوم , بثورات پوستی , آریتمی , ادم ریوی , زخم گوارشی , میوپاتی , هیپوکالمی , برادیکاردی , سرکوب آدرنال , سوراخ کردن GI , عدم تحمل گلوکز , آلکالوز , بی نظمی قاعدگی , سرکوب محور غده هیپوفیز آدرنالتداخلات دارویی
واکسن پنوموکوک(پنوموواکس) , دفلازاکورت , ایتراکونازول , ریفامپین , سایمتیدین , سیرولیموس , سیزاپراید , سیلدنافیل | قرص سیلدنافیل , سیمواستاتین , لوواستاتین , کتوکونازول , کلاریترومایسین , دابیگاتران , کاربامازپین , ریفابوتین , پرازی کوانتل , رانولازین , ایندیناویر , تلیترومایسین , دسیرودین , میفه پریستون , فنین دیون | فنیندیون , آپیکسابان , آلدسلوکین , آکسیتینیب , نیوولوماب , کنتراسپتیو تری فازیک , واکسن هموفیلوس آنفلوانزا نوع بی , داساتینیب , ومورافنیب , کوپانلیسیب , بریگاتینیب , ایکسازومیب , جفیتینیب , ادوکسابان , ریلپیویرین , تولفنامیک اسید , آکالابروتینیب , یولی پریستال , دابرافنیب , گرپافلوکساسین , نینتدانیب , سوفوسبوویر و ولپاتاسویر , گلیسرول فنیل بوتیرات , تاسیملتئون , ابماسیکلیب , آپرمیلاست , کورتیکورلین , بداکیلین , سیمپرویر , پالبوسیکلیب , لوماکافتور / ایواکافتور , گلاسدگیب , واکسن حصبه (تیفوئید) , تریکلابندازول , اردافیتینیب , لورلاتینیب , الباسویر/گرازوپرویر , تمسیرولیموس , واکسن مننگوکوک کنژوگه , واکسن هپاتیت بی , واکسن هاری , آدنوویروس نوع 4 و 7 زنده خوراکی , آکسیکابتاگان سیلولوسل , تیساگنل سلوسل , دارولوتامید , تزاکافتور/ایواکافتور , لوپیناویر + ریتوناویر , رولاپیتانت , وکسلوتور , نتوپیتانت , کپماتینیبهشدارها
- استفاده طولاني مدت دگزامتازون در كودكان مي تواند منجر به مهار رشد شود.
- به دنبال مصرف اين دارو ممكن است آزمون هاي بررسي عملكرد هيپوتالاموس- هيپوفيز- غده فوق كليوي دچار اختلال شود.
- در افراد مسن و به خصوص خانم هاي يائسه، شانس ايجاد پوكي استخوان و افزايش فشار خون، بالا مي رود.
- در صورت نياز به جراحي يا درمان هاي اضطراري و نيز در افراد ديابتي بايد احتياط نمود.
- در افرادي كه همزمان با این دارو، داروهای تضعيف كننده سيستم ايمني نیز دريافت مي كنند باید از تزريق واكسن هاي حاوي ويروس هاي پرهيز شود.
نکات قابل توصیه
- براي به حداقل رساندن تحريك گوارشي شكل خوراكي دگزامتازون، بايد بعد از غذا مصرف شود.
از قطع ناگهاني مصرف دارو بعد از استفاده طولاني( بيش از 3 هفته) پرهيز گردد . - در طول دوره درمان، مصرف سديم (نمک) بايد محدود شده و مصرف مكمل هاي حاوي پتاسيم توصيه مي شود.
- معاينات چشم پزشكي در طول درمان دراز مدت، به طور مرتب بايد انجام گيرد.
برچسب ها
جهت اطلاع از موجودی داروهای تک نسخه ای در موسسه خدمات دارویی رضوی، با واحد داروهای تک نسخه ای تماس بگیرید .
۰۵۱-۳۱۹۰۸ (داخلی ۱)
و یا شماره 09045416138
موسسه خدمات دارویی رضوی
بانک اطلاعات دارویی | جدیدترین اخبار دارویی | مشاوره دارویی
سینا | 1400/10/25
با سلام و خسته نباشید خدمت شما ب علت گلودرد یک عدد بتامتازون و بعد یک هفته یک عدد دگزا تزریق کردم ایا فقط با این دو تزریق در یک سال درگیر عوارض شدید دگزا مثل چاقی صورت و دیابت و فشارخون میشوم؟
پاسخ خانم دکتر حسن پور:
با سلام خیر با این مقدار دچار عوارض طولانی مدت نمیشوید اما به هیچ عنوان این داروها نباید بدون تجویز پزشک مصرف شوند.
سعیده غفارزاده | 1400/09/27
سلام آمپول دگزامتازون در بخش جراحی آی وی مستقیم استفاده بشه یا در میکروست یا رقیق بشه ؟
پاسخ خانم دکتر حسن پور:
با سلام برای جلوگیری از عارضه خارش ناحیه پرینه در صورت تزریق وریدی مستقیم باید طی حداقل 1 دقیقه انجام شود. انفوزیون پس از رقیق سازی راه تزریقی بهتری است.
Mahdi | 1400/06/22
سلام من کرونا گرفتم . میشه دگزا را زد تو سروم دکترم به من گفته باید تو سروم بزنی . با یه سوزن استامنیفور طوری نیست
پاسخ خانم دکتر مشیری:
با سلام
در صورت تجویز توسط پزشک میتوان دارو را در سرم تزریق نمود.مشکلی نیست.
الین | 1400/06/14
سلام.من ۸ روز قبل از تزریق واکسن کرونا یه امپول دگزا و یه امپول کورتون دیگه تزریق کرده بودم میخواستم بدونم اقر کورتون تا چن روز تو بدن باقی میمونه گفتم یهویی اثر واکسنمو کم نکنه استرس گرفتم☹️
پاسخ خانم دکتر دنیایی:
با سلام برای آمپول دگزامتازون مشکلی وجود ندارد ولی اسم آمپول کورتون دیگرتان را باید قید کنید
رضا زمانی | 1400/06/10
سلام خانومم کرونای خفیف داشت دکتر رفتیم ۵ عدد دگزا دادن تزریق کرد الان بعد چند روز حالش خرابه اثر این دارو چند روزه تموم میشه چه چیزی مصرف کنیم اثر زودتر برطرف بشه
پاسخ خانم دکتر دنیایی:
با سلام مجدد به پزشک مراجعه کنید
یاسمن | 1400/06/10
سلام مصرف همزمان امپول دگزا و اسپری کونژستاپ تداخل دارویی به وجود میاورد؟
پاسخ خانم دکتر دنیایی:
با سلام خیر مشکلی ندارد
سمیه ملک پور | 1399/12/09
من همسرم قبل ازجراحی مغزسه دوره 5تایی امپول دگزا زد. وبعد از عمل 7تادونه دکتر تجویز کرده وتزریق کردند حالا دیگه ندادند قطع ناگهانی اشکال نداره. الان شدید ضعف ودرد دراستخوان ومفاصل دارند راهنمایی کنید
پاسخ خانم دکتر بیدار:
با سلام
در صورت ادامه درد و التهاب استخوان و مفاصل با نظر پزشک معالج می توانید باز هم دگزا استفاده کنید ولی عوارض مصرف زیاد آن را هم باید مد نظر داشت..
سمیرااقاخانی | 1399/08/03
سلام برادرم هرسال کهیر میزنه وعلتش مشحص نیست احتمالا فصلیه ولی اینبار که زده درست بعداز ۱۴روز از علائم کرونا زده هیدروکورتیزول تزریق شده منتها فقط روز اول خوب بود دوباره کهیر زده و اذیت میشه مثل سالهای پیش دگزا بزنن موردی نداره ؟باتوجه ب اینکه پردنیزولون ۵ هم میخورن
پاسخ خانم دکتر علمدار:
سلام باید علتش مشخص بشه و حتما با پزشک مشورت کنید شاید به علت داروهای مصرف شده باشه
محمدی | 1399/07/09
سلام من به مدت چهارساله روزانه یک عدد قرص دگزا مصرف میکردم بعد هفته ای دوتاش کردم الان یه هفته مصرفش نکردم استخون درد شدید گرفتم تورو خدا راهنماییم کنید
پاسخ خانم دکتر دنیایی:
با سلام حتما به متخصص غدد مراجعه کنید
آیدا | 1399/06/07
سلام...من ۲۰ روز پیش بینیمو عمل کردم ...دکترم ۵تا آمپول دگزامتازون برام تجویز کرد...الان کل صورتم جوش زده افتضاح ...چیکار باید بکنم تا خوب شه؟؟؟ به کبدم آسیب زده که باعث این همه جوش شده؟
پاسخ اقای دکتر اشرفی:
سلام جوش های مذکور مربوط به آسیب کبدی نیست و لیکن میتوان جهت رفع این جوشها زیر نظر پزشک دارو مصرف کرد
آیدا | 1399/06/07
سلام...من ۲۰ روز پیش بینیمو عمل کردم ...دکترم ۵تا آمپول دگزامتازون برام تجویز کرد...الان کل صورتم جوش زده افتضاح ...چیکار باید بکنم تا خوب شه؟؟؟ به کبدم آسیب زده که باعث این همه جوش شده؟
پاسخ اقای دکتر اشرفی:
سلام جوش های مذکور مربوط به آسیب کبدی نیست و لیکن میتوان جهت رفع این جوشها زیر نظر پزشک دارو مصرف کرد
رایان | 1399/04/31
با سلام. برای رفع التهاب در لب و صورت پسر سه ساله ام دگزا تزریق کردند .ایابایک بار مصرف عوارضی هم ایجاد میشود؟
پاسخ خانم دکتر مشیری:
با سلام
خیر،نگران نباشید.
یوسف | 1399/04/17
قرص دگزامتازون موجوده تو داروخونه وباعث چاقی میشع
پاسخ خانم دکتر مشیری:
با سلام
دگزامتازون یک کورتون میباشد که قط با نسخه پزشک تحویل میگردد.
این دارو کورتون میباشد و مصرف آن دارای عوارض زیادی میباشد.
به هیچ عنوان به عنوان چاق کننده استفاده نمیشود.
محسن شهبازی هستم | 1399/03/28
راننده تاکسی هستم به من گفتند کرونا خفیف گرفتم حالا آمپول دگزا چه طور مصرف کنم
پاسخ خانم دکتر دنیایی:
با سلام بدون تجویز پزشک استفاده نکنید
بانو | 1399/03/15
سلام.من ام اس پیشرونده ثانویه دارم.پزشکم 2 بتا ال ا برای 3روز تجویز کرده.تا اینجا همه چیز عادیه.اما من دیشب اشتباها ب جای ال ا دگزا تزریق کردم !! ب پزشکم دسترسی ندارم. شرایطم حاده. چه وقت میتونم ال ا رو بزنم؟؟
پاسخ خانم دکتر بیدار:
با سلام
مشکلی نیست..
دگزا و ال آ هر دو در یک دسته داروئی قرار دارند. در صورت برطرف نشدن علایم میتوانید ال آ را تزریق کنید..
م ن | 1399/03/10
سلام برای کنترل تورم بعد از جراحی دندان عقل میشه از قرص دگزامتازون استفاده کرد؟
پاسخ خانم دکتر علمدار:
سلام . بدون اجازه پزشک خیر
امیر | 1399/02/26
سلام از چه دارویی می توان جایگزین دگزامتازون برای کاهش ورم بعد از جراحی های دندانپزشکی استفاده کرد؟
پاسخ اقای دکتر میرحسینی:
برای کوتاه مدت مشکلی نداره دگزامتازون یا داروهای هم خانوادش
در کنارش میتونید از ایبوپروفن
ناپروکسن
و دیکلوفناک هم استفاده کنید