کتامین Ketamine


کتامین یک ماده بی هوش کننده غیر باربیتوراتی است که برای القای بی هوشی و حفظ آن کاربرد دارد. کتامین یک داروی بی هوشی عمومی سریع اثر است که یک حالت بی هوشی با بی دردی عمیق, رفلکس های طبیعی حلقی, تون عضلات اسکلتی نرمال یا اندکی تقویت شده, تحریک قلبی عروقی و تنفسی و گهگاه تضعیف خفیف و گذاری تنفسی ایجاد می کند.

مکانیسم اثر

کتامین یک آنتاگونیست غیر رقابتی گیرنده NMDA است که گلوتامات را مهار می کند. دوز کم آن (کمتر از مقدار لازم برای بی هوشی) باعث ایجاد بی دردی شده و حس مرکزی درد و تحمل به اپیوئیدها را تنظیم می کند. کتامین رفلکس های پلی سیناپتیک نخاع را مهار می کند.

فارماکودینامیک

کتامین یک داروی بی هوشی عمومی سریع اثر است که یک حالت بی هوشی با بی دردی عمیق, رفلکس های طبیعی حلقی, تون عضلات اسکلتی نرمال یا اندکی تقویت شده, تحریک قلبی عروقی و تنفسی و گهگاه تضعیف خفیف و گذاری تنفسی ایجاد می کند.

فارماکوکینتیک

در مصرف وریدی شروع اثر بی هوش کنندگی داروی کتامین طی 30 ثانیه, بی دردی 10 دقیقه و در مصرف عضلانی خواب آوری بعد از 3 تا 4 دقیقه صورت می گیرد. در مصرف خوراکی اثرات بی دردی طی 30 دقیقه اتفاق می افتد.

زمان رسیدن به حداکثر غلظت پلاسمایی 5 تا 30 دقیقه بعد از تزریق عضلانی و 10 تا 14 دقیقه بعد از مصرف داخل بینی می باشد.

 اتصال پروتئینی کتامین حدود 27 درصد است. توزیع داروی کتامین در تمامی بافت ها از جمله مغز سریعا انجام می شود و زمان هوشیاری از دارو سریع است.

 نیمه عمر حذف دارو در فاز اول 10 تا 15 دقیقه و در فاز دوم 2.5 ساعت است. حدود 91 درصد دارو در ادرار و 3 درصد در مدفوع ترشح می شود.

موارد مصرف کتامین

القای بی هوشی در جراحی , کمک به بی هوشی

القای بی هوشی در جراحی بدون نیاز به شل شدن عضلات اسکلتی
کمک به بی هوشی به صورت همراه با سایر داروهای بی هوشی

مقدار مصرف کتامین

بزرگسالان

  • القای بی هوشی

- تزریق وریدی : 1 تا 4.5 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن وریدی به صورت آهسته طی 60 ثانیه یا 1 تا 2 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن انفوزیون وریدی با سرعت 0.5 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در دقیقه (2 میلی گرم دارو به ازای هرکیلوگرم وزن بدن طی 30 ثانیه، حدود 5 تا 10 دقیقه بی هوشی ایجاد می کند)

- دوز نگهدارنده بسته به پاسخ بیمار و میزان نیاز به ادامه بی هوشی معمولا 50 درصد دوز وریدی به صورت PRN می باشد.

- عضلانی : 6.5 تا 13  میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن ( 12 تا 25 دقیقه بی هوشی می دهد.)

کودکان 16 ساله و بزرگتر : مانند دوز بزرگسالان

*نکته : در مصرف دوزهای بالاتر برگشت از بی هوشی بیشتر طول خواهد کشید.

*به علت اثر سریع دارو در تزریق وریدی, بیمار باید در پوزیشن مناسب قرارگرفته باشد تا از سقوط به علت بی هوشی جلوگیری شود.

عوارض جانبی کتامین

تهوع , افزایش تعداد ضربان قلب , استفراغ , تشنج , افزایش فشارخون , بی اشتهایی , دوبینی , آریتمی , اسپاسم حنجره , آپنه , افزایش فشار داخل چشم , نیستاگموس , تضعیف تنفسی , افزایش اشک , افزایش تون عضلات اسکلتی

قلبی عروقی : افزایش فشارخون, افزایش ضربان قلب,(کاهش فشارخون و کاهش ضربان قلب نیز گزارش شده است.)، آریتمی.
تنفسی: به علت تحریک مداوم تنفس تزریق با سرعت بالا باعث تضعیف تنفس و آپنه و اسپاسم حنجره می شود.

تداخلات دارویی

ممانتین , تیروتروپین آلفا , پروبنسید , سدیم اکسی بات , لیوتیرونین , راساژیلین (رازاگیلین) , دوکساپرام , لورلاتینیب , بنزهیدروکدون/استامینوفن , کانابیدیول

مهارکنندگان آنزیم MAO: افت فشار خون یا افزایش فشار خون
اپیوئیدها: افزایش اثرات تضعیف کنندگی سیستم عصبی مرکزی

هشدارها

  • عملکرد قلبی باید به طور پیوسته در بیمارانی که سابقه فشارخون بالا یا اختلالات قلبی دارند بررسی شود.
  • در زمان ریکاوری از بی هوشی ممکن است گیجی و منگی وجود داشته باشد.
  • تضعیف تنفسی ممکن است با دوز بالا یا سرعت تزریق سریع کتامین ایجاد شود که در این مواقع ونتیلاسیون حمایتی نیاز است.
  • به دلیل فعال بودن رفلکس های حلقی در بی هوشی با کتامین، نباید از آن به تنهایی در جراحی یا عمل های تشخیصی فارنکس یا مجاری برونشیال استفاده شود و در صورت استفاده باید تا حد امکان از تحریک مکانیکی حلق اجتناب شود. در این موارد همزمان با در نظر داشتن دقیق تنفس، می توان از شل کننده های عضلانی استفاده کرد.
  • طی تزریق کتامین باید تجهیزات احیا در دسترس باشند.
  • با کاهش تحریکات تماسی و کلامی بیماران طی ریکاوری, وقوع واکنش های اورژانسی ممکن است کاهش یابد. البته این مساله شامل بررسی علائم حیاتی نمی شود.
  • در مصرف وریدی, دوز داروی کتامین باید طی یک دوره حداقل 60 ثانیه ای تزریق شود. سرعت بیشتر ممکن است باعث افزایش فشارخون, تضعیف تنفس یا آپنه شود.
  • در طی اعمال جراحی که در مسیر اعصاب درد احشایی انجام می شود کتامین باید همراه با یک دارویی که می تواند باعث کاهش دردهای احشایی گردد استفاده شود.
  • کتامین باید در بیماران الکلی با احتیاط مصرف شود.
  • داروی کتامین ممکن است باعث افزایش فشار مایع مغزی نخاعی شود. بنابراین در بیماران مبتلا به فشار بالای مغزی باید با احتیاط فراوان استفاده شود.
  • با قطع این دارو ممکن است اختلالات روانی ایجاد شود . این اختلالات طیف وسیعی از حالت رویا گونه خوشایند , توهم , تغییر در فعالیت یا اختلال در تفکر منطقی را در بر می گیرد. بیشتر این موارد تا 2 ساعت بعد از قطع دارو از بین می رود اما گاهی تا 24 ساعت بعد از آن نیز ادامه دارد.
  • مصرف داروی کتامین در کودکان و زنان شیرده باید با احتیاط و با در نظرگرفتن منافع و مضرات آن صورت گیرد.

نکات قابل توصیه

در صورت وجود هرکدام از موارد زیر قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت شود:

  • سابقه آلرژی به کتامین یا ترکیبات آن و آلرژی به سایر داروها و مواد غذایی، وجود هر کدام از اختلالات آنوریسم, درد قفسه سینه, فشارخون بالا, فشار مغزی بالا, بیماری های اعصاب و روان, پرکاری تیروئید یا ضعف قلب.
  • از رانندگی و انجام کارهای دقیق تا یک روز کامل بعد از مصرف کتامین و تا زمان کاهش اثرات آن بر سیستم اعصاب مرکزی خودداری شود.
  • از مصرف الکل یا فراورده هایی که باعث کاهش هوشیاری می شود خودداری شود.
  • در صورتی که بیمار 65 سال یا بیشتر سن دارد این دارو باید با احتیاط مصرف شود چرا که ممکن است عوارض جانبی در این گروه سنی افزایش یابد.

مصرف در بارداری

C ( داروهای گروه C فقط باید با تجویز پزشک مورد مصرف قرار بگیرد. خطرات ناشی از مصرف این گروه از داروها هنوز رد نشده است و یا اینکه مطالعات انسانی انجام نشده است و پزشک زمانی که احساس کند فواید مصرف این گروه از داروها از مضرات احتمالی آن بسیار بیشتر است و مصرف آن برای بیمار ضروری است تجویز انجام می‌دهد. )

"داروهای معرفی شده و مشاوره دارویی به معنای تجویز نمی باشند. لطفا پیش از مصرف هر دارویی با پزشک مشورت کنید."

بنر مشاوره دارویی
 
برای دسترسی به کانال های شرکت خدمات دارویی رضوی بر روی پیام رسان مدنظر کلیک کنید:

🟣 اینستاگرام 🟡 لینکدین 🔵 تلگرام 🟠 ایتا 🟢 بله

نظر خود را درباره خدمات ما بگویید:

لینک نظرسنجی
 

پرسش از دکتر داروساز


سوالات کاربران
    • محمد | 1403/01/17

      سلام وقت بخیر کتامین برای بیهوش کردن تا ۱۰ دقیقه یا ۱۵ دقیقه ،چه مقدار باید مصرف بشه ؟ به صورت مصرفی حل کردن در اب یا شربت یا ابمیوه یا .... چقدر باید پودرش رو بریزیم حل کنیم ؟ اینکه این دارو بیمارستانی هستش رو میدونم ، ولی جهت اطلاع پرسیدم ازتون

      پاسخ دکتر طهورا رضائی:

      سلام به شرایط فیزیکی بیمار بستگی دارد و مقدار مصرف توسط متخصص بیهوشی محاسبه می شود.


    • علی | 1403/01/15

      سلام وقت بخیر داروی خوراکی بیهوش کننده کم خطر و کوتاه مدت چه دارویی پیشنهاد میکنید؟؟

      پاسخ خانم دکتر دنیایی:

      با سلام تمام این داروها مصارف بیمارستانی دارند


    • محمد | 1402/05/23

      چطوری میشه کتامین تهیه کرد؟؟

      پاسخ خانم دکتر دنیایی:

      با سلام این دارو بیمارستانی است امکان تهیه آن از داروخانه ها وجود ندارد


    • امین ازاد | 1402/03/06

      باسلام ایا کتامین مایع برای بیهوشی سگ وحشی به دلیل اینکه امکان نزدیک شدن به حیوان نیست بصورت خوراکی ممکن است

      پاسخ خانم دکتر دنیایی:

      با سلام حتما با دامپزشک مشورت کنید


    • کریم | 1402/03/03

      سلام صرفاً برا دونستن میخوام بپرسم. اگه فردی کتامین بریزه رو پارچه رو صورتم فشار بده بیهوش میشم ؟ اگه بیهوش میشم حداقل چقدر طول میکشد تا بیهوش شم

      پاسخ دکتر داروساز:

      جواب سوال شما به موارد مختلفی بستگی دارد و نمی توان جواب قطعی و مشخصی داد.


    • Mhmd | 1402/01/29

      سلام داروی بیهوشی یا ضد افسردگی بدون نسخه پزشک چی معرفی میکنید

      پاسخ خانم دکتر دنیایی:

      با سلام خیر تمام این دارو ها بعد از تجویز پزشک قابل استفاده هستند


    • حسن | 1402/01/27

      آیا روانپزشک می تواند این دارو را برای افسردگی تجویز کند خودم قبلا از طریق تزریقی برای افسردگی مورد معالجه قرار گرفته ام

      پاسخ خانم دکتر دنیایی:

      با سلام بسته به نظر متخصص هر دارویی ممکن است برای شما تجویز شود


    • علی فراهانی | 1402/01/11

      سلام وقتتون بخیر میخواستم بدونم برای بیهوش کردن یک فرد ۸۰ کیلویی چند قرص کتامین لازمه و داروی استنشاقی بیهوشی چه دارویی هست

      پاسخ خانم دکتر دنیایی:

      با سلام این دارو بیمارستانی است


    • حسین | 1402/01/10

      سلام دکتر من این دارو را چگونه واز کجای مشهد تهیه کنم

      پاسخ خانم دکتر دنیایی:

      با سلام این دارو بیمارستانی است و فروش آن در داروخانه مجاز نیست


    • Rahimullah | 1401/01/08

      سلام قرص کتامین برای چندساعت فردروبیهوش نگه میداره

      پاسخ خانم دکتر دنیایی:

      با سلام کتامین شکل دارویی قرص ندارد


    • خالد | 1400/03/05

      آیاکتامین10درصد دامپزشکی و انسانی باهم فرق دارند؟

      پاسخ خانم دکتر دنیایی:

      با سلام بله میزان ماده موثره آن ها متفاوت است


    • شایان | 1400/01/11

      روش خرید پودر کتامین به چه صورت میباشد من امروز میخواستم خرید انجام بدم در کرج

      پاسخ خانم دکتر دنیایی:

      با سلام این دارو فقط با نسخه قابل تحویل است


    • علی | 1399/09/02

      سلام دستمال اغشته ب کتامین ایا میتونه فرد را بیهوش کنه . اگ میتونه چند سی سی باید ریخت رو دستمال ؟

      پاسخ اقای دکتر اشرفی:

      سلام  مصرف کتامین جهت بیهوشی بصورت تزریقی میباشد


    • علی | 1399/08/29

      سلام برای بیهوش کردن یک فرد هفتاد تا هشتاد کیلویی چند سی سی کتامین لازمه ؟

      پاسخ خانم دکتر بیدار:

       با سلام
      دوز مورد نیاز برای بیهوشی:

      • 1-4.5 mg/kg slow IV once


    • امیر | 1399/01/18

      سلام میزان مجاز مصرف خوراکی کتامین برای یک فرد ۷۰ کیلویی جهت رفع افسردگی چقدر است

      پاسخ خانم دکتر مشیری:

      با سلام
      این دارو ضد افسردگی نمیباشد.
      کتامین یک ماده بی هوش کننده غیر باربیتوراتی است که برای القای بی هوشی و حفظ آن کاربرد دارد.