فیلگراستیم Filgrastim
فیگراستیم یک فاکتور محرک کلنی گرانولوسیت(G-CSF) است که با تکنولوژی DNA نوترکیب ساخته می شود. این دارو یک گلیکوپروتئین است که تمایز نوتروفیل ها از سلول های پیش ساز را تنظیم می کند و سبب تحریک رهش آن ها از ذخایر مغز استخوان می شود و همچنین نوتروفیل های در گردش را فعال می کند.
از فواید درمان با فیلگراستیم، پیشگیری از عفونت (که با نوتروپنی تب دار مشخص می شود)، کاهش احتمال بستری شدن در بیمارستان و کاهش استفاده از آنتی بیوتیک های وریدی می باشد. در بیمارانی که تحت شیمی درمانی هستند، فیلگراستیم باعث بازیابی سریع تر نوتروفیل و کاهش دوره نوتروپنی می شود.
پگ فیلگراستیم یا فیلگراستیم پگیله شده همان فیلگراستیم است که یک مولکول پلی اتیلن گلایکول به آن متصل شده است و این کار سبب افزایش بسیار زیاد وزن مولکول حاصل شده و بنابراین توسط کلیه فیلتر نمی شود و در نتیجه طول اثر آن افزایش می یابد.
مکانیسم اثر
فاکتورهای محرک کلنی گرانولوسیت، گلیکوپروتئین هایی هستند است که با اتصال به گیرنده های خاصی بر سطح سلول های خون ساز، سبب تحریک تولید و تمایز گرانولوسیت ها می شوند. این فاکتورتولید نوتروفیل در مغز استخوان را تنظیم و روی تکثیر و تمایز نوتروفیل ها به نوتروفیل بالغ موثر است.
فارماکودینامیک
فیلگراستیم با اثر بر سلول های خون ساز سبب تحریک تولید نوتروفیل ها می شود.
در بیماران مبتلا به سرطان پس از تجویز فیلگراستیم ، برای رسیدن به حداکثر تعداد نوتروفیل (ANC) ، تا 5 روز زمان نیاز است. سطح نوتروفیل پس از 21 روز به دنبال شیمی درمانی به حالت پایه خود بازمی گردد.
فارماکوکینتیک
- محاسبه فارماکوکینتیک در انسان نشان می دهد فیلگراستیم پس از تزریق زیر جلدی به سرعت جذب می شود.
- فراهمی زیستی مطلق آن پس از تزریق زیر پوستی دوزهای 375 میکروگرم و 750 میکروگرم به ترتیب 62 و 71 درصد است.
- حداکثر غلظت پلاسمایی دارو 4 تا 6 ساعت پس از تزریق ایجاد می شود.
- حجم توزیع آن 150میلی لیتر بر کیلوگرم است.
- نیمه عمر آن حدود 3.5 ساعت و سرعت پاک سازی اش از بدن 0.6 میلی لیتر بر دقیقه بر کیلوگرم می باشد.
- فیلگراستیم عمدتا توسط کلیه دفع می شود اما پگ فیلگراستیم به دلیل بزرگ بودن نمی تواند از فیلتر کلیه عبور کند و با یک مکانیسم خود تنظیمی به وسیله جذب توسط نوتروفیل ها حذف می شود. به همین دلیل در فاز نوتروپنی ناشی از شیمی درمانی، کلیرانس دارو بسیار کاهش می یابد و غلظت پگ فیلگراستیم در خون تا زمانی که نوتروفیل ها بازیابی شوند ثابت می ماند و با افزایش تعداد نوتروفیل ها کلیرانس آن نیز افزایش می یابد.
موارد مصرف فیلگراستیم
نوتروپنی , نوتروپنی مادرزادی , نوتروپنی progenitor cell محیطی , پیشگیری و درمان نوتروپنی ناشی از شیمی درمانی و پرتودرمانی , آنمی در سندروم میلو دیس پلاستیک , نوتروپنی در بیماران مبتلا به HIV دریافت کننده زیدوودین , نوتروپنی در HIV پیشرفته , نوتروپنی ناشی از هپاتیت سیمقدار مصرف فیلگراستیم
- فیلگراستیم
بزرگسالان
- نوتروپنی :
- نوتروپنی مادرزادی:
دوز اولیه: 6 میکروگرم بر کیلوگرم زیرجلدی دو بار در روز
دوز متوسط: 6 میکروگرم بر کیلوگرم زیرجلدی روزانه
حداکثر دوز: در موارد نادری بیماران ممکن است به دوزهای بالاتر از 100 میکروگرم بر کیلوگرم در روز نیاز داشته باشند.
- نوتروپنی ایدیوپاتیک یا دوره ای:
دوز اولیه: 5 میکروگرم بر کیلوگرم زیرجلدی یک بار در روز
دوز متوسط: در نوتروپنی دوره ای 2.1 میکروگرم بر کیلوگرم در روز و در نوتروپنی ایدیوپاتیک 1.2 میکروگرم بر کیلوگرم در روز
- نوتروپنی ناشی از پرتودرمانی:
- 10 میکروگرم بر کیلوگرم یک بار در روز زیرجلدی تا زمانی که ANC به بالاتر از 1000 در میلی متر مکعب خون برسد.
- نوتروپنی ناشی از شیمی درمانی:
5 میکروگرم بر کیلوگرم یک بار در روز به صورت زیرجلدی یا انفوزیون کوتاه داخل وریدی (طی 15 تا 30 دقیقه) یا انفوزیون پیوسته وریدی تا 2 هفته یا تا زمانی که ANC به 10000 در میلی متر مکعب برسد. دوز را می توان برای هر دوره شیمی درمانی 5 میکروگرم بر کیلوگرم افزایش داد تا مدت و میزان ANC به حد کافی برسد و اگر ANC به بیش از 10000 در میلی متر مکعب برسد باید دارو را قطع کرد.
- دارو را طی 24 ساعت قبل یا 24 ساعت پس از تجویز داروهای شیمی درمانی تزریق نکنید.
- پیوند مغز استخوان:
10 میکروگرم بر کیلوگرم در روز به صورت وریدی که نباید بیش از 24 ساعت طول بکشد.
- طی دوره بازیابی نوتروفیل، پاسخ نوتروفیل به درمان را به صورت روزانه بررسی کنید. اگر ANC در 3 روز متوالی به بیش از 1000 در میلی متر مکعب برسد دوز دارو را به 5 میکروگرم بر کیلوگرم در روز کاهش دهید. اگر ANC برای بیش از 3 روز متوالی در بالاتر از 1000 باقی ماند دارو را قطع کنید.
- اگر ANC به زیر 1000 کاهش یافت درمان را دوباره با دوز 5 میکروگرم بر کیلوگرم در روز شروع کنید و اگر در این مدت به زیر 1000 رسید دوز را به 10 میکروگرم بر کیلوگرم در روز افزایش دهید و سپس مراحل بالا را ادامه دهید.
- پیوند progenitor cell محیطی :
10 میکروگرم بر کیلوگرم در روز زیرجلدی برای حداقل 4 روز قبل از اولین لوکافرز (leukapheresis) و ادامه تا آخرین لوکافرز
- اطفال
نوتروپنی :
- نوتروپنی مادرزادی:
دوز اولیه: 6 میکروگرم بر کیلوگرم زیرجلدی دو بار در روز
دوز متوسط: 6 میکروگرم بر کیلوگرم زیرجلدی روزانه
- نوتروپنی ایدیوپاتیک یا دوره ای:
دوز اولیه: 5 میکروگرم بر کیلوگرم زیرجلدی یک بار در روز
دوز متوسط: در نوتروپنی دوره ای 2.1 میکروگرم بر کیلوگرم در روز و در نوتروپنی ایدیوپاتیک 1.2 میکروگرم بر کیلوگرم در روز
نوتروپنی ناشی از پرتودرمانی :
10 میکروگرم بر کیلوگرم یک بار در روز زیرجلدی تا زمانی که ANC به بالاتر از 1000 در میلی متر مکعب خون برسد.
نوتروپنی ناشی از شیمی درمانی :
5 میکروگرم بر کیلوگرم یک بار در روز به صورت زیرجلدی یا انفوزیون کوتاه داخل وریدی (طی 15 تا 30 دقیقه) یا انفوزیون پیوسته وریدی تا 2 هفته یا تا زمانی که ANC به 10000 در میلی متر مکعب برسد. دوز را می توان برای هر دوره شیمی درمانی 5 میکروگرم بر کیلوگرم افزایش داد تا مدت و میزان ANC به حد کافی برسد و اگر ANC به بیش از 10000 در میلی متر مکعب برسد باید دارو را قطع کرد.
- دارو را طی 24 ساعت قبل یا 24 ساعت پس از تجویز داروهای شیمی درمانی تزریق نکنید.
پیوند مغز استخوان :
10 میکروگرم بر کیلوگرم در روز به صورت وریدی که نباید بیش از 24 ساعت طول بکشد.
- طی دوره بازیابی نوتروفیل، پاسخ نوتروفیل به درمان را به صورت روزانه بررسی کنید. اگر ANC در 3 روز متوالی به بیش از 1000 در میلی متر مکعب برسد دوز دارو را به 5 میکروگرم بر کیلوگرم در روز کاهش دهید. اگر ANC برای بیش از 3 روز متوالی در بالاتر از 1000 باقی ماند دارو را قطع کنید. اگر ANC به زیر 1000 کاهش یافت درمان را دوباره با دوز 5 میکروگرم بر کیلوگرم در روز شروع کنید و اگر در این مدت به زیر 1000 رسید دوز را به 10 میکروگرم بر کیلوگرم در روز افزایش دهید و سپس مراحل بالا را ادامه دهید.
پیوند progenitor cell محیطی :
10 میکروگرم بر کیلوگرم در روز زیرجلدی برای حداقل 4 روز قبل از اولین لوکافرز (leukapheresis) و ادامه تا آخرین لوکافرز
- پگ فیلگراستیم
بزرگسالان
- نوتروپنی تب دار:
6 میلی گرم زیرجلدی یک بار در هر دوره شیمی درمانی که حداقل 24 ساعت پس از پایان شیمی درمانی تزریق می شود و تجویز آن باید حداقل 14 روز با دوره بعدی شیمی درمانی بعدی فاصله داشته باشد.
- نوتروپنی ناشی از شیمی درمانی:
6 میلی گرم زیرجلدی یک بار در هر دوره شیمی درمانی که حداقل 24 ساعت پس از پایان شیمی درمانی تزریق می شود و تجویز آن باید حداقل 14 روز با دوره بعدی شیمی درمانی بعدی فاصله داشته باشد.
- نوتروپنی ناشی از پرتودرمانی:
6 میلی گرم زیرجلدی یک بار در هفته به مدت دو هفته
اطفال
- نوتروپنی تب دار :
کمتر از 10 کیلوگرم: 0.1 میلی گرم بر کیلوگرم
10 تا 20 کیلوگرم: 1.5 میلی گرم
21 تا 30 کیلوگرم: 2.5 میلی گرم
31 تا 44 کیلوگرم: 4 میلی گرم
45 کیلوگرم و بالاتر: 6 میلی گرم
تجویز به صورت زیرجلدی یک بار در هر دوره شیمی درمانی که حداقل 24 ساعت پس از پایان شیمی درمانی تزریق می شود و تجویز آن باید حداقل 14 روز با دوره بعدی شیمی درمانی بعدی فاصله داشته باشد.
- نوتروپنی ناشی از شیمی درمانی :
کمتر از 10 کیلوگرم : 0.1 میلی گرم بر کیلوگرم
10 تا 20 کیلوگرم : 1.5 میلی گرم
21 تا 30 کیلوگرم : 2.5 میلی گرم
31 تا 44 کیلوگرم : 4 میلی گرم
45 کیلوگرم و بالاتر : 6 میلی گرم
تجویز به صورت زیرجلدی یک بار در هر دوره شیمی درمانی که حداقل 24 ساعت پس از پایان شیمی درمانی تزریق می شود و تجویز آن باید حداقل 14 روز با دوره بعدی شیمی درمانی بعدی فاصله داشته باشد.
- نوتروپنی ناشی از پرتودرمانی:
کمتر از 10 کیلوگرم : 0.1 میلی گرم بر کیلوگرم زیرجلدی یک بار در هفته به مدت دو هفته
10 تا 20 کیلوگرم : 1.5 میلی گرمزیرجلدی یک بار در هفته به مدت دو هفته
21 تا 30 کیلوگرم : 2.5 میلی گرم زیرجلدی یک بار در هفته به مدت دو هفته
31 تا 44 کیلوگرم : 4 میلی گرم زیرجلدی یک بار در هفته به مدت دو هفته
45 کیلوگرم و بالاتر : 6 میلی گرم زیر جلدی یک بار در هفته به مدت دو هفته
موارد منع مصرف
ازدیادحساسیت به این دارو و ترکیبات آنحساسیت به فراورده های مشتق شده از اشریشیا کولی در مورد برندهای Neupogen, Grastofil
عوارض جانبی فیلگراستیم
تب3 , خون دماغ , سرفه , تهوع , درد قفسه سینه , سرگیجه , استخوان درد , ترومبوسایتوپنی , راش , درد پشت , پتشی , خستگیرایج ترین عارضه جانبی فیلگراستیم درد استخوانی و تب می باشد
لیتیم می تواند سبب القای تولید و رهش فاکتورهای محرک کلونی شود. بنابراین در استفاده همزمان با فیلگراستیم می تواند سبب تقویت اثرات فیلگراستیم و در نتیجه لکوسیتوز شود که برای پیشگیری باید بیمار به دقت پایش شود.
هشدارها
واکنش حساسیتی:
احتمال واکنش های حساسیتی در کمتر از 1 در 4000 بیمار محتمل است . این واکنش ها اغلب به صورت پوستی (شامل راش ، کهیر و ورم صورت) و یا تنفسی (شامل خس خس سینه وکندی تنفس) و یا قلبی (شامل کاهش فشار خون و تاکیکاردی) می باشد.
در اغلب موارد پس از تجویز آنتی هیستامین، استرویید، برونکودیلاتور و یا اپی نفرین کاهش سریع علائم حساسیتی رخ می دهد.
مصرف در بارداری
C ( داروهای گروه C فقط باید با تجویز پزشک مورد مصرف قرار بگیرد. خطرات ناشی از مصرف این گروه از داروها هنوز رد نشده است و یا اینکه مطالعات انسانی انجام نشده است و پزشک زمانی که احساس کند فواید مصرف این گروه از داروها از مضرات احتمالی آن بسیار بیشتر است و مصرف آن برای بیمار ضروری است تجویز انجام میدهد. )جهت اطلاع از موجودی داروهای تک نسخه ای در موسسه خدمات دارویی رضوی، با واحد داروهای تک نسخه ای تماس بگیرید .
۰۵۱-۳۱۹۰۸ (داخلی ۱)
و یا شماره 09045416138
موسسه خدمات دارویی رضوی
بانک اطلاعات دارویی | جدیدترین اخبار دارویی | مشاوره دارویی
نوروزی | 1400/10/28
سلام آیا از آمپول فیلگراستیم ۳۰۰که هر بار باید ۱۰۰میکرو تزریق شود میتوان ۱۰۰تا۱۰۰تا باروش استریل جداکردوداخل سرنگ انسولین ریخت و تزریق زیرجلدی انجام داد
پاسخ خانم دکتر دنیایی:
با سلام خیر استفاده آن به این شکل صحیح نیست
میلانی | 1400/05/23
سلام. ۶میلیگرم بعد از ۲۴ ساعت از شیمی درمانی تزریق شد ولی تا روز پنجم تغییری wbc دیده نشد دوباره میشه در روز هشتم و نهم از دوز های پایین تر تزریق کرد تا wbc به حد نرمال برسه .ممنون
پاسخ خانم دکتر بیدار:
با سلام
با مشورت پزشک معالج می توانید استفاده کنید..
رقیه | 1400/03/19
آیا میشود پگ فیلگراستیم 48 ساعت پس از کموتراپی انجام گیرد؟
پاسخ خانم دکتر دنیایی:
با سلام بله مشکلی ندارد.
بابامحمدی | 1399/09/10
با سلام ایا میشود که یک امپول را چندین بار استفاده کرد؟!برای یک نوزاد لازم دارم میخام بدونم یه دونه بگیرم میشه برای سه روزش مصرف کنم؟خراب نمیشه؟
پاسخ خانم دکتر مشیری:
با سلام
خیر
به علت الودگی های میکروبی نباید چند بار استفاده شود.
Jamshidi.az | 1399/08/30
سلام برای کاهش درد های شدید که بعد از تزریق ایجاد میشه و با هیچ دارویی آروم نمی شه چکار کنیم؟
پاسخ اقای دکتر اشرفی:
وابسته به محل تزریق و داری تزریق شده اقدامات متفاوت مثل کمپرس آب گرم میتوان انجام داد
irajkoshki | 1399/06/13
سلام اگه سطح گلبول های سفید خونمون ۳۶۰۰باشه برا بالا بردنش یه دونه امپول بزنیم بسه؟؟ک به حالت نرمال برگرده اگه ببره بالا چند ساعت قبل ازمایش تزریق بشه خوبه ک ن پایین باشه ن زیاد ببره بالا
پاسخ خانم دکتر دنیایی:
با سلام شما باید به پزشک مراجعه کنید تا علت این مشکل بررسی شود و درصورت نیاز این دارو ررای شما تجویز خواهد شد
کشمیری | 1399/06/11
عضو بانک اهدا سلولهای بنیادی شدم و با یک نفر مچ شدگ و به من گفتن جهت اهدا سلولهای بنیادی باید تزریق بشه آیا به نظر شما بدن فرد اهدا کننده خودش دچار کمبود نمیشه؟ و با توجه به آلودگی و مسائل کرونا آیا نکته خاصی رو باید مدنظر قرار بدم؟ممنونم بابت راهنمایی هاتون
پاسخ خانم دکتر مشیری:
با سلام
با رعایت پروتکل ها مشکلی پیش نخواهد آمد.
قوانین و داروهای لازم جهت اینکار را پزشک معالج تعیین میکند.
شیما | 1399/04/26
سلام تب شدید و بدن درد بعد از تزریق این امپول طبیعی هست؟
پاسخ خانم دکتر بیدار:
با سلام
تب و بدن درد بیشتر مربوط به علت بیماری شما و کمبود گلبول های سفید خونمی باشد..
مریم | 1399/04/14
این دارو معمولا بعد از هر بار شیمی درمانی چندتا تجویز میشه ؟ و ایا باید هر روز زده بشه؟
پاسخ خانم دکتر علمدار:
بستگی به تجویز پزشک و شرایط بیمار داره . فرق میکنه
علیمحمدی | 1399/03/21
باسلام برای پیشگیری از عواض امپول چکار باید کرد وایا بعد از ۲۴ساعت شیمی درمانی میشه امپول را تزریق مرد
پاسخ خانم دکتر دنیایی:
باسلام عوارض جانبی معمول آن مثل درد را با مصرف مسکن می توان کمتر کرد، یکی از زمان های تجویز آن 24 ساعت بعد از شیمی درمانی است البته اصل بر تجویز پزشکتان است
مالک | 1399/02/31
این دارو را در چه ساعتی مصرف کنیم تاثیرش بیشتره
پاسخ اقای دکتر اشرفی:
با سلام ساعت خاصی برای تزریق آن توصیه نشده است
محمد | 1399/02/13
ممنون، اما خیلی وقت ها ممکنه ما ندونیم دارو چقدر بیرون مونده و چطور کلا نگهداری شده، سوال اینه که با زیاد بیرون موندن، اثرش کم میشه؟ عوارضش بیشتر میشه؟ یا خطرناک هستش؟
پاسخ خانم دکتر علمدار:
دو حالت وجود داره که فقط در آزمایشگاه میتونیم بررسی کنیم یا اینکه بی اثر میشه یا ایجاد عوارض بیشتر برای بیمار میکنه بنابراین بهتره از این دارو با این شرایط استفاده نشه
محمد | 1399/02/13
با سلام اگر بیرون یخچال بمونه، چقدر بعدش فاسد میشه؟ و چطور میشه فهمید دارو فاسد شده؟ عوارض داروی فاسد چیه؟ بعضی اوقات بعد از تزریق دردهای استخوانی بیشتره، یا مثلا بعضی وقتا بی حالی و گیجی بیشتره، ممکنه اینا بخاطر زیاد بیرون موندن آمپول باشه؟ ممنون
پاسخ خانم دکتر علمدار:
بستگی به دمای هوایی داره که در اون دما نگهداری شده . با هوایی که در حال حاضر هستش بعد از یک ساعت نباید استفاده بشه . نمیتونید متوجه بشید که دارو فاسد شده یا خیر .
فاطمه ملایی | 1399/02/10
سلام ببخشین این دارو اگه بیرون از یخچال بمونه فاسد میشه؟
پاسخ خانم دکتر علمدار:
بله