اطلاعات دارویی رمی فنتانیل

مکانیسم دقیق عملکرد رمی فنتانیل مشخص نیست. این دارو احتمالا با اثر روی گیرنده های اپیوئیدی مو در قسمت های مختلف CNS و سایر بافت ها عمل کرده و باعث ایجاد حس بی دردی ( آنالژزی) , سرکوب تنفسی و خواب آلودگی می شود. فعالیت داروی رمی فنتانیل توسط داروهای آنتاگونیزه کننده گیرنده های اپیوئیدی مانند نالوکسان متوقف می شود.

رمیفنتانیل یک آگونیست اپیوئیدی با شروع اثر سریع و طول اثر بسیار کوتاه است که به سرعت به حداکثر اثر خود می رسد. به گیرنده های اپیوئیدی در سیستم اعصاب مرکزی و سایر بافت ها متصل شده و عملکرد خود را که شامل اثرات بی دردی, القای خواب آلودگی و تضعیف سیستم تنفسی می باشد اعمال می کند.

 اثرات دارویی و جانبی رمیفنتانیل وابسته به دوز است.

در خصوص جذب رمی فنتانیل اطلاعات زیادی در دسترس نیست.

حجم توزیع دارو 350 میلی لیتر بر کیلوگرم در نوزادان و 223 میلی لیتر بر کیلوگرم در بزرگسالان است.

اتصال پروتئینی دارو حدود 70 درصد است.

رمی فنتانیل توسط استرازهای پلاسما و بافت ها متابولیزه شده و عمدتا از راه ادرار دفع می شود. نیمه عمر دارو 1 تا 20 دقیقه می باشد.

ضد درد همراه با نیتریک اکساید, باربیتورات یا اکسیژن , القا و حفظ بی هوشی در اعمال جراحی عمومی

بزرگسالان

• القای بی هوشی :

0.5 تا 1 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در دقیقه به صورت داخل وریدی تا پس از لوله گذاری . در صورتی که لوله گذاری تراشه قبل از گذشت 8 دقیقه از شروع انفوزیون رمی فنتانیل انجام شود لازم است دوز اولیه با مقدار 1 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن نیز استفاده شود.

• نگهدارنده بی هوشی :

0.25 تا 0.5 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در دقیقه به صورت انفوزیون وریدی. گاهی نیاز است برای افزایش پاسخ به بی هوشی, هر 2 تا 5 دقیقه 0.5 تا1 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن رمی فنتانیل تزریق شود.

• بی دردی در شرایط هوشیاری بیمار:

1 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به صورت وریدی یکجا در ابتدا و در ادامه 0.05 تا 0.2 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در دقیقه به صورت انفوزیون مداوم وریدی.

• بی دردی سریع بعد از عمل جراحی:

0.025 تا 0.2 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در دقیقه به صورت انفوزیون مداوم وریدی.

کودکان

• نگهدارنده بی هوشی :
• تولد تا 2 ماهگی : 0.4 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در دقیقه به صورت انفوزیون مداوم وریدی همراه با نیتروس اکساید 70 درصد. و در ادامه دوز کمکی 1 میکروگرم به ازای هرکیلوگرم وزن بدن
• 1 تا 12 سال : 0.25 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در دقیقه به صورت انفوزیون مداوم وریدی همراه با هالوتان, سوفلوران یا ایزوفلوران و در ادامه دوز کمکی 1 میکروگرم به ازای هرکیلوگرم وزن بدن

حساسیت بیش از حد به آنالوگ های فنتانیل , به علت دارا بودن گلایسین برای مصرف اپی دورال یا اینتراتکال منع مصرف دارد

افسردگی , اضطراب , بی خوابی , یبوست , تهوع , استفراغ , تشنج , سرگیجه , توهم , خواب آلودگی , اختلالات بینایی , آریتمی , تغییرات فشار خون , آپنه , سرخوشی , کما , ضعف عصبی , تاکی کاردی , برادیکاردی , منگی , حرکات بی اختیار عضلات اسکلتی , تضعیف تنفسی بعد از جراحی

سیبوترامین , کلرال هیدراته , پالونوسترون , دولاسترون , تاپنتادول , اندانسترون , پاروکستین , ترازودون , فلووکسامین , گرانیسترون , ونلافاکسین , اس سیتالوپرام , نفازودون , تریپتوفان , پرومازین , استازولام , دکس فن فلورامین , دس ونلافاکسین , مولیندون , پاراآلدهاید , ات کلر وینول , بنزهیدروکدون/استامینوفن , لاسمیدیتان

• ضد افسردگی های SSRI (شامل سیتالوپرام, اس سیتالوپرام, فلوکستین, فلوواکسامین, پاروکستین, سرترالین) , SNRI (شامل ونلافاکسین و دولوکستین), ترازودون, ضد افسردگی های سه حلقه ای , نفازدون : افزایش خطر ایجاد سندرم سروتونین
• مهار کننده های عصبی عضلانی : تضعیف سفتی شدن عضلات در پی مصرف رمی فنتانیل
• شل کننده های عضلات مانند باکلوفن : افزایش ریسک هایپوتانسیون, خواب آلودگی عمیق، تضعیف تنفسی, کما و خطر مرگ
• بوسپیرون، مهارکنندگان MAO، لیتیوم، تریپتوفان، سوماتریپتان، دکسترومتورفان، ضد استفراغ های آنتاگونیست 5HT3 ( گرانیسترون و اندانسترون): افزایش خطر ایجاد سندرم سروتونین
• تضعیف کننده های سیستم اعصاب مرکزی (سایر اپیوئیدها, بی هوش کننده های عمومی, خواب آورها و الکل): افزایش اثرات آرام بخش دو دارو
• داروهای آنتی موسکارینی : افزایش اثرات آنتی موسکارینی و احتمال برادی کاردی
• ایزونیازید : بدتر شدن عوارض جانبی ایزونیازید

• افت فشار خون : به علت احتمال ایجاد افت فشار خون , باید در بیماران مبتلا به هایپوولمیا, اختلالات قلبی (شامل انفارکتوس میوکارد حاد) یا در مصرف همزمان با داروهای ایجاد کننده هایپوولمیا (شامل فنوتیازین ها یا بی هوش کننده های عمومی) با احتیاط مصرف شود. قبل از شروع درمان یا طی آن بیمار باید از نظر فشار خون تحت نظر باشد.
• حساسیت مفرط: رمی فنتانیل ممکن است باعث بروز واکنش های آنافیلاکتیک شود.
• تضعیف تنفسی: حتی در دوزهای معمول ممکن است تضعیف تنفسی جدی و تهدید کننده حیات ایجاد شود بنابراین بیمار باید کاملا تحت نظر باشد. افزایش سطح دی اکسید کربن ناشی از تضعیف تنفس ممکن است باعث تشدید اثرات خواب آور دارو شود.
• سوء مصرف: مصرف طولانی یا دوز بالای رمی فنتانیل احتمال وابستگی و ایجاد سوء مصرف و اعتیاد را در پی دارد.
• دارو باید توسط افراد با تجربه و آموزش دیده تزریق شود و از تزریق دارو در روندهای درمانی یا تشخیصی، بدون کنترل سطح هوشیاری خودداری شود. علاوه براین لوازم احیای قلبی تنفسی و لوله گذاری ریوی نیز باید در دسترس باشد.
• سندرم سروتونین ممکن است در بیماران دریافت کننده همزمان رمی فنتانیل با سایر داروهای سروتونرژیک (SSRIs,SNRIs , TCAs, تریپتان ها, آنتاگونیست های گیرنده 5HT3, میرتازاپین, ترازدون و ترامادول) یا مختل کننده متابولیسم سروتونین (مهار کننده های آنزیم MAO) ایجاد شود. این سندرم حتی در دوزهای معمول دارو هم ممکن است اتفاق بیفتد. تظاهرات سندرم سروتونین تغییر در حالات روحی (آژیتاسیون, توهم و کما), ناپایداری اتونوم (تاکیکاردی, ناپایداری فشارخون و هایپرترمی), عدم هماهنگی عصب عضله (هایپررفلکسی, سختی عضلات) و علائم گوارشی (تهوع, استفراغ و اسهال) می باشد.
• در صورت استفاده با سایر داروهای تضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی مانند ضد افسردگی ها, سایر اپیوئیدها, خواب آورها, بی هوش کننده های عمومی و ... ممکن است عوارض سداسیون و تضعیف CNS تشدید شود. در صورت نیاز به مصرف همزمان دو دارو باید تنظیم دوز مجدد صورت پذیرد.

در صورت وجود هرکدام از موارد زیر قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت شود:

• سابقه آلرژی به رمی فنتانیل یا ترکیبات آن و آلرژی به سایر داروها و مواد غذایی وعلائمی که ایجاد شده است ( راش پوستی, کهیر, خارش, اشکال در تنفس, سرفه, ادم صورت و زبان) , اختلالات ریوی و تنفسی مانند آسم, سختی تنفس, آپنه خواب, بالا بودن سطح دی اکسید کربن در خون, انسداد معده و روده .

در صورت مصرف هر کدام از داروهای زیر با پزشک مشورت شود:

• بوپرنورفین, پنتازوسین, ایزوکربوکسازید, فنلزین, ترانیل سیپرومین, سلژیلین, لینزولاید و متیلن بلو.
• داروی رمی فنتانیل باید فقط تحت نظر پزشک و در دوز تجویز شده مصرف شود. دوره درمان طبق نظر پزشک باشد و مصرف دارو طولانی تر نشود در غیر این صورت احتمال وابستگی وجود دارد.
• در مصرف طولانی مدت یا دوز بالای رمی فنتانیل قطع آن منجر به علائم سندرم محرومیت می شود. بنابراین با نظر پزشک و به صورت مرحله ای کاهش یابد.
• از رانندگی و انجام کارهای دقیق تا برگشت کامل هوشیاری بیمار خودداری شود.
• به علت احتمال سقوط در اثر افت فشار خون , نشست و برخاست به آرامی صورت گیرد.
• عوارض جانبی داروی رمی فنتانیل در افراد با سن 65 سال یا بیشتر تشدید می شود بنابراین ممکن است نیاز به تنظیم مجدد دوز باشد.
• این دارو در دوران بارداری یا شیردهی تنها با نظر پزشک و با سنجش منافع مصرف دارو در مقابل مضرات آن باید استفاده شود.

C ( داروهای گروه C فقط باید با تجویز پزشک مورد مصرف قرار بگیرد. خطرات ناشی از مصرف این گروه از داروها هنوز رد نشده است و یا اینکه مطالعات انسانی انجام نشده است و پزشک زمانی که احساس کند فواید مصرف این گروه از داروها از مضرات احتمالی آن بسیار بیشتر است و مصرف آن برای بیمار ضروری است تجویز انجام می‌دهد. )

آلفنتانیل , تاپنتادول , سوفنتانیل , بوتورفانول , نالبوفین