زیپراسیدون Ziprasidone


● زیپراسیدون یک داروی ضد روان پریشی غیر معمول است که در درمان اختلالات روانپزشکی مختلف از جمله اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی استفاده می شود.

● با نام‌های تجاری مختلف مانند Geodon به بازار عرضه می‌شود و با تعدیل فعالیت انتقال‌دهنده‌های عصبی، به‌ویژه دوپامین و سروتونین، در مغز کار می‌کند.

● زیپراسیدون به دلیل مشخصات منحصربفردش شناخته شده است، که در مدیریت علائم روان پریشی موثر است و در عین حال عوارض جانبی خاص مرتبط با داروهای ضد روان پریشی سنتی را به حداقل می رساند.

● این دارو به دلیل نقشی که در تثبیت خلق و خو و کاهش علائم اختلالات فکری دارد و به حضور قابل توجه آن در رژیم های درمانی روانپزشکی معاصر کمک می کند تجویز می شود.

 

مکانیسم اثر

● اثرات ضد روان پریشی زیپراسیدون از تضاد آن با گیرنده های دوپامین D2 و گیرنده های سروتونین 5-HT2A ناشی می شود.

● با تعدیل فعالیت این سیستم های انتقال دهنده عصبی، زیپراسیدون به بازیابی تعادل مواد شیمیایی در مغز کمک می کند و علائم مرتبط با اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی را کاهش می دهد.

● علاوه بر این، مشخصات دارویی منحصر به فرد آن با کاهش خطر عوارض جانبی خاص رایج در داروهای ضد روان پریشی سنتی همراه است.

 

فارماکودینامیک

● زیپراسیدون اثرات ضد روان پریشی خود را از طریق ترکیبی از دوپامین D2 و آنتاگونیسم گیرنده سروتونین 5-HT2A اعمال می کند.

● این فعالیت گیرنده دوگانه به اثربخشی آن در مدیریت علائم اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی کمک می کند.

فارماکوکینتیک

● جذب: زیپراسیدون پس از مصرف خوراکی به خوبی جذب می شود و حداکثر غلظت پلاسمایی آن در عرض 6 تا 8 ساعت اتفاق می افتد.

● متابولیسم: عمدتاً توسط کبد، عمدتاً از طریق سیستم آنزیمی سیتوکروم P450، به ویژه CYP3A4 متابولیزه می شود.

● دفع: نیمه عمر دفع تقریباً 7 ساعت است. متابولیت ها از طریق ادرار دفع می شوند.

 

موارد مصرف زیپراسیدون

● اسکیزوفرنی: مدیریت علائم مرتبط با اسکیزوفرنی.

● اختلال دوقطبی I: درمان دوره های شیدایی یا مختلط مرتبط با اختلال دوقطبی I، چه به صورت تک درمانی یا به عنوان درمان کمکی با لیتیوم یا والپروات.

 

مقدار مصرف زیپراسیدون

● اسکیزوفرنی (بزرگسالان): دوز شروع معمول 20 میلی گرم دو بار در روز همراه با غذا است. دوز ممکن است به دوز هدف 80 میلی گرم دو بار در روز افزایش یابد.

● اختلال دوقطبی I (قسمت های شیدایی یا مختلط): دوز شروع توصیه شده 40 میلی گرم دو بار در روز همراه با غذا و دوز هدف 80 میلی گرم دو بار در روز است.

موارد منع مصرف

● طولانی شدن QT: در افرادی که طولانی شدن QT شناخته شده یا داروهای دیگری مصرف می کنند که باعث طولانی شدن فاصله QT می شوند منع مصرف دارد.

● انفارکتوس اخیر میوکارد: از مصرف در بیماران مبتلا به سکته قلبی اخیر خودداری شود.

● اختلالات قلبی عروقی شدید: در افراد مبتلا به بیماری قلبی عروقی شناخته شده منع مصرف دارد.

 

عوارض جانبی زیپراسیدون

● هیپوتانسیون ارتواستاتیک: افت ناگهانی فشار خون که منجر به سرگیجه یا غش در هنگام ایستادن می شود.

● آرام بخش: خواب آلودگی یا خواب آلودگی.

● علائم خارج هرمی: اختلالات حرکتی مانند لرزش، سفتی و برادی‌کینزی.

● هایپرگلیسمی و دیابت شیرین: افزایش سطح قند خون گزارش شده است.

● افزایش وزن: برخی افراد ممکن است افزایش وزن را تجربه کنند.

● دیس لیپیدمی: تغییرات در سطح لیپیدها.

 

تداخلات دارویی

آمیودارون

● داروهای طولانی‌کننده QT: در صورت ترکیب با داروهای دیگری که فاصله QT را طولانی‌تر می‌کنند، خطر طولانی شدن QT افزایش می‌یابد.

● مهارکننده‌های CYP3A4: مصرف همزمان با مهارکننده‌های قوی CYP3A4 ممکن است سطح زیپراسیدون را افزایش دهد.

● عوامل افزایش دهنده QT: افزایش خطر طولانی شدن QT در صورت ترکیب با سایر داروهای شناخته شده برای طولانی کردن فاصله QT.

هشدارها

● طولانی شدن QT: زیپراسیدون ممکن است فاصله QT را طولانی کند و خطر آریتمی های جدی را افزایش دهد.

● سندرم بدخیم نورولپتیک (NMS): یک بیماری نادر اما بالقوه کشنده، NMS ممکن است رخ دهد که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.

 

نکات قابل توصیه

● شرایط قلبی عروقی: به دلیل احتمال طولانی شدن QT در بیماران مبتلا به بیماری های قلبی عروقی از قبل احتیاط می شود.

● بیماران مسن: افراد مسن مبتلا به روان پریشی مرتبط با زوال عقل که با داروهای ضد روان پریشی درمان می شوند ممکن است با افزایش خطر مرگ و میر مواجه شوند.

 

مصرف در بارداری

● باید با پزشک مشورت شود.

مصرف در شیردهی

● زیپراسیدون در شیر مادر ترشح می شود و مصرف آن در دوران شیردهی توصیه نمی شود. 

اشکال دارو زیپراسیدون

● کپسول: زیپراسیدون معمولاً به شکل کپسول خوراکی در مقادیر مختلف موجود است که معمولاً از 20 میلی گرم تا 80 میلی گرم متغیر است.

● تزریق: علاوه بر فرمولاسیون خوراکی، زیپراسیدون به صورت تزریق عضلانی برای تحریک حاد در اسکیزوفرنی موجود است.
"داروهای معرفی شده و مشاوره دارویی به معنای تجویز نمی باشند. لطفا پیش از مصرف هر دارویی با پزشک مشورت کنید."

بنر مشاوره دارویی
 
برای دسترسی به کانال های شرکت خدمات دارویی رضوی بر روی پیام رسان مدنظر کلیک کنید:

🟣 اینستاگرام 🟡 لینکدین 🔵 تلگرام 🟠 ایتا 🟢 بله

نظر خود را درباره خدمات ما بگویید:

لینک نظرسنجی
 

پرسش از دکتر داروساز


سوالات کاربران
    • ر_س | 1398/11/06

      با عرض سلام، تاثیر گذاری داروی زیپراسیدون پس از چند روز ظاهر میشود و حداکثر تاثیر گذاری آن پس از چه مدت نمود پیدا می کند؟

      پاسخ اقای دکتر میرحسینی:

      بستگی داره برای چ موردی استفاده بشه
      اثرات خواب اوریش خیلی سریع
      ولی برای مشکلات دیگه حداقل 3 هفته بعد