دانترولن Dantrolene
دانترولن (Dantrolene) به عنوان یک شل کننده ی عضلانی اسکلتی مستقیم عمل می کند و برای کمک به شل شدن عضلات خاصی در بدن استفاده می شود. این دارو اسپاسم، گرفتگی و سفتی عضلات ناشی از برخی مشکلات پزشکی مانند MS، فلج مغزی، سکته مغزی یا آسیب به ستون فقرات را تسکین می دهد. دانترولن این مشکلات را درمان نمی کند، اما کمک می کند که درمان های دیگر مانند فیزیوتراپی در بهبود وضعیت بیمار مفیدتر واقع شوند.
داروی دانترولن با اثر مستقیم بر روی عضلات سبب شل شدن آن می شود. دانترولن همچنین برای جلوگیری یا درمان هایپرترمی بدخیم که ممکن است در برخی از بیماران در طول یا بعد از جراحی یا بی هوشی رخ دهد استفاده می شود.مکانیسم اثر
دانترولن با عمل به عنوان یک آنتاگونیست گیرنده ریانودین باعث کاهش انقباض در عضله اسکلتی و کاهش غلظت کلسیم داخل سلولی می شود. گیرنده های ریانودین در آزاد شدن کلسیم از شبکه آندوپلاسمی صاف که یک مرحله مهم در انقباض عضلانی است نقش دارند.
فارماکودینامیک
دانترولن به عنوان یک شل کننده ی عضلانی اسکلتی مستقیم عمل می کند. این دارو در حال حاضر تنها درمان خاص و موثر برای هایپرترمی بدخیم می باشد.
فارماکوکینتیک
فراهمی زیستی دانترولن 70% می باشد. غلظت پلاسمایی داروی دانترولن پس از 5 ساعت به حداکثر خود که 100 تا 600 نانوگرم در میلی لیتر است می رسد.
طول اثر دانترولن 3 ساعت یا بیشتر است. نیمه عمر بیولوژیکی بعد از تجویز داخل وریدی بین 4 تا 8 ساعت متغیر است و در شرایط آزمایشگاهی برای 100 میلی گرم خوراکی 8.7 ساعت می باشد.
متابولیسم داروی دانترولن کبدی است و دو متابولیت اصلی به نام 5-هیدروکسی دانترولن و استیل آمینو دانترولن دارد. دفع دانترولن به میزان 25 درصد در ادرار و 45 تا 50 درصد در مدفوع می باشد.موارد مصرف دانترولن
هایپرترمی بدخیم , سندرم نورولپتیک بدخیم , اسپاسم مزمنموارد مصرف تایید نشده توسط FDA : سندرم بدخیم نورولپتیک
مقدار مصرف دانترولن
-- بزرگسالان
- هیپرترمی بدخیم:
پیش از عمل جراحی برای جلوگیری و یا کاهش علائم بالینی و آزمایشگاهی هیپرترمی بدخیم در افرادی که به نظر می رسد به بروز این وضعیت مستعد هستند:
وریدی: 2.5 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت وریدی. شروع حدود 75 دقیقه قبل از بی هوشی با انفوزیون در طی حدود 1 ساعت.
خوراکی: 4 تا 8 میلی گرم بر کیلوگرم در روز به صورت خوراکی در سه یا چهار دوز منقسم برای 1 یا 2 روز قبل از جراحی، آخرین دوز حدود 3-4 ساعت قبل از عمل جراحی با مصرف حداقل آب.
پس از عمل برای جلوگیری یا کاهش عود علائم هیپرترمی بدخیم هنگامی که استفاده خوراکی ممکن نیست:
دوز باید نسبت به شرایط فرد تعیین شود، شروع با 1 میلی گرم بر کیلوگرم یا بیشتر
- اسپاسم مزمن:
ابتدا 25 میلی گرم خوراکی یک بار در روز به مدت 7 روز، سپس 25 میلی گرم سه بار در روز به مدت 7 روز، سپس 50 میلی گرم سه بار در روز به مدت 7 روز، سپس 100 میلی گرم سه بار در روز.
--کودکان
- هیپرترمی بدخیم:
پیش از عمل جراحی برای جلوگیری و یا کاهش علائم بالینی و آزمایشگاهی هیپرترمی بدخیم در افرادی که به نظر می رسد به بروز این وضعیت مستعد هستند:
وریدی: 2.5 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت وریدی. شروع حدود 75 دقیقه قبل از بی هوشی با انفوزیون در طی حدود 1 ساعت.
خوراکی: 4 تا 8 میلی گرم بر کیلوگرم در روز به صورت خوراکی در سه یا چهار دوز منقسم برای 1 یا 2 روز قبل از جراحی، آخرین دوز حدود 3-4 ساعت قبل از عمل جراحی با مصرف حداقل آب.
پس از عمل برای جلوگیری یا کاهش عود علائم هیپرترمی بدخیم هنگامی که استفاده خوراکی ممکن نیست:
دوز باید نسبت به شرایط فرد تعیین شود، شروع با 1 میلی گرم بر کیلوگرم یا بیشتر
- اسپاسم مزمن:
0.5 میلی گرم بر کیلوگرم خوراکی یک بار در روز به مدت 7 روز، سپس
0.5 میلی گرم بر کیلوگرم سه بار در روز به مدت 7 روز، سپس
1 میلی گرم بر کیلوگرم سه بار در روز به مدت 7 روز، سپس
2 میلی گرم بر کیلوگرم سه بار در روز.عوارض جانبی دانترولن
بی خوابی , اسهال , یبوست , سردرد , تهوع , گیجی , استفراغ , سرگیجه , ضعف , تعریق , خواب آلودگی , خستگی , درد معده , اختلالات بینایی , اختلال در راه رفتن , عدم تعادل و هماهنگی , اختلالات گفتاری , ادرار بیش از حد معمولتداخلات دارویی
سدیم اکسی بات , تاپنتادول , بازدوکسیفن + استروژن کنژوگه , نیزولدیپین , نیکاردیپین , اکسی مورفون , ات کلر وینول , بنزهیدروکدون/استامینوفن , لواملودیپیناستروژن ها، لفلونوماید، تریفلونوماید: افزایش ریسک سمیت کبدی در مصرف همزمان
هشدارها
- دانترولن ممكن است سبب بروز مشكلات كبدی شود که گاهی اوقات این مشکلات کبدی مرگ بار بوده است. میزان بروز هپاتیت علامت دار در دوزهای زیر 400 میلی گرم در روز، کمتر از بروز آن در دوزهای 400 تا 800 میلی گرم در روز است. اکثر گزارشات مربوط به ماه سوم تا دوازدهم مصرف بوده است ولی ممکن است در هر زمانی رخ دهد. خطر این عارضه در زنان و افراد بالای 35 سال بیشتر است.
- طی مصرف داروی دانترولن پایش عملکرد کبد به دقت انجام گیرد.
- در صورتی که مصرف دارو طی 45 روزسبب بهبود اسپاسم نشد مصرف آن را قطع کنید.
- در صورت استفاده از دانترولن در بیماران مبتلا به اختلال عملکرد ریوی، به ویژه افرادی که دارای بیماری انسدادی ریوی هستند و در بیماران مبتلا به اختلال عملکرد قلبی (بیماری میوكارد) با احتیاط مصرف شود.
- تجویز داروی دانترولن در اسپاسم بیماران مبتلا به ALS توصیه نمی شود.
نکات قابل توصیه
- دانترولن ممکن است سبب گیجی و خواب آلودگی شود. در هنگام مصرف دارو از رانندگی و کارهایی که نیاز به هوشیاری بالایی دارد خودداری شود.
- داروی دانترولن ممکن است حساسیت پوست شما به نور را افزایش دهد بنابراین در هنگام قرار گرفتن در معرض نور خورشید باید پوشش مناسب داشته باشید و از ضد آفتاب استفاده کنید. (روش صحیح استفاده از کرم ضد آفتاب)
پرسش از دکتر داروساز