دکس متیل فنیدات Dexmethylphenidate


دکس متیل فنیدات یک محرک خفیف سیستم عصبی مرکزی است. این دارو بر ماده شیمیایی در مغز اثر می گذارد که بیش فعالی و کنترل ضربه را تحت تأثیر قرار می دهند.این دارو برای درمان اختلال بیش فعالی کمبود توجه (ADHD) استفاده می شود.

مکانیسم اثر

دکس متیل فنیدات فعال تر از متیل فنیدیت و d-threo-enantiomer راسمیک آن است. این ماده محرک CNS است. بازجذب نوراپی نفرین و دوپامین را مهار می کند و باعث آزاد شدن آنها به فضای خارج از نورون می شود.

فارماکوکینتیک

جذب

Immediate release: سریع؛ Extended release: Bimodal (با 2 پیک غلظت 4 ساعت فاصله از هم)

متابولیسم

از طریق de-esterification به متابولیت غیر فعال (d-α-phenyl-piperidine acetate (d-ritalinic acid

زمان رسیدن به پیک اثر

Immediate release: 1 تا 1.5 ساعت؛ بعد از یک وعده غذایی پرچرب: 2.9 ساعت

Extended release: اوج اول: 1.5 ساعت (محدوده: 1 تا 4 ساعت)؛ اوج دوم: 6.5 ساعت (محدوده: 4.5 تا 7 ساعت)

توزیع

Vd: 2.65 ± 1.11 L/kg

نیمه عمر حذف

Immediate release: کودکان: 2 تا 3 ساعت؛ بزرگسالان: 3 ساعت

دفع

ادرار (90٪، در درجه اول به عنوان متابولیت غیرفعال)

موارد مصرف دکس متیل فنیدات

1-برای درمان اختلال بیش فعالی نقص توجه (ADHD)

2-برای معالجه اختلال کمبود توجه بیش فعالی (ADHD) در کودکان دارای سن 6 سال یا بالاتر

مقدار مصرف دکس متیل فنیدات

دوز معمول بزرگسالان برای اختلال نقص توجه

Immediate-Release:

برای بیماران جدید به متیل فنیدیت یا سایر محرکهای غیر از متیل فنیدیت:

دوز اولیه: 2.5 میلی گرم خوراکی دو بار در روز، حداقل 4 ساعت فاصله

برای بیماران که در حال حاضر روی متیل فنیدیت هستند:

دوز اولیه: نیمی از کل دوز روزانه متیل فنیدیت؛ دوز را تقسیم کرده و به صورت خوراکی دو بار در روز حداقل با فاصله 4 ساعت از هم

دوز به میزان 2/5 تا 5 میلی گرم در هفته با توجه به نیازها و پاسخ ها تنظیم شود.

حداکثر دوز: 20 میلی گرم در روز (10 میلی گرم دو بار در روز)

Extended Release (XR):

برای بیماران جدید به متیل فنیدیت یا سایر محرکهای غیر از متیل فنیدیت:

دوز اولیه: 10 میلی گرم خوراکی یک بار در روز

برای بیماران که در حال حاضر روی متیل فنیدیت هستند:

دوز اولیه: نیمی از کل دوز روزانه متیل فنیدیت خوراکی یک بار در روز

برای بیماران که در حال حاضر روی دکس متیل فنیدیت Extended Release هستند:

دوز اولیه: همان مقدار دکس متیل فنیدات IR روزانه به صورت خوراکی یک بار در روز

دوز به میزان 10 میلی گرم در هفته با توجه به نیازها و پاسخ ها تنظیم شود.

-بیشترین مقدار: 40 میلی گرم در روز

دوز معمولی کودکان برای اختلال نقص توجه

سن 6 سال یا بالاتر:

Immediate-Release:

برای بیماران جدید به متیل فنیدیت یا سایر محرکهای غیر از متیل فنیدیت:

دوز اولیه: 2.5 میلی گرم خوراکی دو بار در روز، حداقل 4 ساعت فاصله

برای بیماران که در حال حاضر روی متیل فنیدیت هستند:

دوز اولیه: نیمی از کل دوز روزانه متیل فنیدیت؛ دوز را تقسیم کرده و به صورت خوراکی دو بار در روز حداقل با فاصله 4 ساعت از هم

دوز به میزان 2/5 تا 5 میلی گرم در هفته با توجه به نیازها و پاسخ ها تنظیم شود.

حداکثر دوز: 20 میلی گرم در روز

Extended Release (XR)

برای بیماران جدید به متیل فنیدیت یا سایر محرکهای غیر از متیل فنیدیت:

دوز اولیه: 5 میلی گرم خوراکی یک بار در روز

برای بیماران که در حال حاضر روی متیل فنیدیت هستند:

دوز اولیه: نیمی از کل دوز روزانه متیل فنیدیت خوراکی یک بار در روز

برای بیماران که در حال حاضر روی دکس متیل فنیدیت Extended Release هستند:

دوز اولیه: همان مقدار دکس متیل فنیدیت IR روزانه به صورت خوراکی یک بار در روز

دوز به میزان 5 میلی گرم در هفته با توجه به نیازها و پاسخ ها تنظیم شود.

حداکثر دوز: 30 میلی گرم در روز

موارد منع مصرف

- اضطراب، تنش و آشفتگی مشخص و بارز

-حساسیت به این دارو یا سایر اجزای محصول

-گلوکوما

-تیک حرکتی یا سابقه خانوادگی یا تشخیص سندرم Tourette

-مصرف همزمان یا اخیر (در مدت 14 روز) از مهارکننده های مونوآمین اکسیداز

-در بیماران جوانتر از 6 سال ایمنی و اثربخشی اثبات نشده است.

عوارض جانبی دکس متیل فنیدات

> 10٪:

سیستم عصبی مرکزی: سردرد (بزرگسالان: 26٪ تا 39٪؛ كودكان و نوجوانان: 25٪)، بی خوابی (كودكان و نوجوانان: 5٪ تا 17٪)،  jitteriness (بزرگسالان: 12٪)، اضطراب (5٪ تا 11٪ )

دستگاه گوارش: کاهش اشتها (کودکان و نوجوانان: 30٪)، xerostomia (بزرگسالان: 7٪ تا 20٪)، درد شکم (کودکان و نوجوانان: 15٪)

1٪ تا 10٪:

سیستم عصبی مرکزی: سرگیجه (بزرگسالان: 6٪) ، تحریک پذیری (کودکان و نوجوانان: 2٪ تا 5٪)، افسردگی (کودکان و نوجوانان: 3٪)، ناتوانی عاطفی (کودکان و نوجوانان: 3٪)

پوستی: خارش (کودکان و نوجوانان: 3٪)

دستگاه گوارش: حالت تهوع (كودكان و بزرگسالان: 9٪)، سوءهاضمه (5٪ تا 9٪)، استفراغ (كودكان و نوجوانان: 2٪ تا 9٪)، بی اشتهایی (كودكان و نوجوانان: 5٪ تا 7٪)

تنفسی: درد Pharyngolaryngeal (بزرگسالان: 4٪ تا 7٪)، احتقان بینی (کودکان و نوجوانان: 5٪)

سایر: تب (کودکان و نوجوانان: 5٪)

تداخلات دارویی

سافینامید , آیوپامیدول , پریمیدون , گوانیتیدین , فوس فنی توئین , تدیزولید , ایوبنگوان (131I) , سولریامفتول , دوکساپرام , رامیپریل , کاریپرازین , بنزهیدروکدون/استامینوفن , دروکسی دوپا

Acebrophylline, Amifampridine, Antacids, Antihypertensive Agents,Cannabinoid-Containing Products,Cocaine (Topical), Doxofylline, Esketamine, Histamine H2 Receptor Antagonists, Inhalational Anesthetics, Iobenguane Radiopharmaceutical Products, Ioflupane I 123, Iohexol, Iomeprol, Monoamine Oxidase Inhibitors, Proton Pump Inhibitors, Serotonergic Agents (High Risk), Solriamfetol, Sympathomimetics,Antagonists (eg, warfarin)

هشدارها

1-دکس متیل فنیدات ممکن است باعث ایجاد عادت شود. هرگز این دارو را با شخص دیگری به ویژه با کسی که سوء مصرف مواد مخدر یا اعتیاد دارد به اشتراک نگذارید. داروها را در مکانی نگه دارید که دیگران نتوانند به آن مراجعه کنند. فروش یا دادن این دارو خلاف قانون است.

2-علائم مصرف بیش از حد ممکن است شامل بی قراری، لرزش، لرزش عضلات، تنفس سریع، گیجی، توهم، پانیک، درد عضلانی یا ضعف و ادرار با رنگ تیره باشد. این علائم ممکن است با افسردگی و خستگی همراه باشد. علائم دیگر شامل حالت تهوع، استفراغ، اسهال، درد معده، ضربان قلب ناهموار، احساس سبك سر، غش، تشنج (تشنج) یا كما است.

3-از مصرف این دارو در عصر خودداری کنید زیرا این امر ممکن است باعث مشکلات خواب (بی خوابی) شود.

نکات قابل توصیه

1-در صورت ابتلا به گلوكوم، تیك یا سندرم Tourette یا اضطراب شدید، تنش یا بی قراری نباید از این دارو استفاده کنید.

2-دکس متیل فنیدیت ممکن است باعث ایجاد عادت شود و یک دارویی است که مورد سوء استفاده قرار می گیرد. اگر در مصرف مواد مخدر یا مشروبات الکلی مشکل داشتید، به پزشک خود اطلاع دهید.

3-مواد محرک باعث ایجاد سکته مغزی، حمله قلبی و مرگ ناگهانی در افراد با فشار خون بالا، بیماری قلبی یا نقص قلبی شده است.

4-اگر در 14 روز گذشته از مهار کننده MAO مانند ایزوکربوکسازید، لینزولید، تزریق متیلن بلو، فنلزین، راساژلین، سلژیلین یا ترانیل سیپرومین استفاده کرده اید، از این دارو استفاده نشود.

5-Dexmethylphenidate ممکن است باعث سایکوز جدید یا بدتر شدن آن (افکار یا رفتار غیرمعمول) شود، به خصوص اگر سابقه افسردگی، بیماری روانی یا اختلال دوقطبی دارید.

6-ممکن است شما در گردش خون مشکلاتی داشته باشید که می تواند باعث بی حسی، درد یا تغییر رنگ در انگشتان دست یا انگشتان پا شود.

7-در صورت داشتن موارد زیر فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:

علائم مشکلات قلبی - درد قفسه سینه، احساس سبکی سر یا کوتاهی نفس

علائم روان پریشی - پارانویا، پرخاشگری، مشکلات جدید رفتاری، دیدن یا شنیدن چیزهای که واقعی نیست.

علائم مشکلات گردش خون - زخم های غیر قابل توضیح در انگشتان دست یا انگشتان پا.

8-ممکن است دگس متیل فنیدیت را با یا بدون غذا مصرف کنید. قرص معمولی را دو بار در روز و حداقل با فاصله 4 ساعت از هم مصرف شود.کپسول extended-release یکبار در روز و صبح مصرف کنید.

شرایط نگه داری

در دمای 20 تا 25 درجه سانتیگراد نگه داری شود. گشت و گذار مجاز از 15 تا 30 درجه سانتیگراد می باشد. دور از نور و رطوبت نگهداری شود.

مصرف در بارداری

تاکنون به اثبات نرسیده است.

ممکن است خطرات مربوط به جنین مرتبط با استفاده از محرکهای CNS در دوران بارداری وجود داشته باشد.

مصرف در شیردهی

هیچ گزارشی از عوارض جانبی در نوزاد شیرخوار و عوارضی در تولید شیر وجود ندارد.

"داروهای معرفی شده و مشاوره دارویی به معنای تجویز نمی باشند. لطفا پیش از مصرف هر دارویی با پزشک مشورت کنید."

بنر مشاوره دارویی
 
برای دسترسی به کانال های شرکت خدمات دارویی رضوی بر روی پیام رسان مدنظر کلیک کنید:

🟣 اینستاگرام 🟡 لینکدین 🔵 تلگرام 🟠 ایتا 🟢 بله

نظر خود را درباره خدمات ما بگویید:

لینک نظرسنجی
 

پرسش از دکتر داروساز


سوالات کاربران
    • محمد علیزاده | 1399/11/06

      سلام وقت بخیر آقای دکتر و خسته نباشید یه سوال داشتم نمیدونم این دارو فک کنم به همین هم مربوط میشه من تقریبا 35 روزه داروی میتل فنیدات ساندوز مصرف میکنم البته با تجویز پزشک و اینکه کلا هیچ اشتهایی ندارم و هیچی نمیتونم بخورم و اینکه این دارو واقعا تاثیر خوبی داشته تا الان خداروشکر و این دارو میتل فنیدیت ساندوز رو دکتر گفته 2 دوره مصرف کنم یعنی تا چند روز دیگ !!! سوال من اینکه آیا دارویی هست که بخوام بخورم و اشتها باز بشه یا اینکه چاق کننده باشه؟ خیلی لاغر شدم بدشت لطفا اگر دارویی در این رابطه میدونید یا اینکه سرکوب نکنه اشتها رو معرفی فرمایید با تشکر

      پاسخ خانم دکتر مشیری:

      با سلام
      شربت های افزاینده اشتهای گیاهی را میتوانید استفاده نمایید.