داساتینیب Dasatinib


از داساتینیب در بزرگسالان و کودکان برای درمان نوعی سرطان خون به نام لوسمی میلوژنوس مزمن کروموزوم فیلادلفیای مثبت (CML) استفاده می شود و همچنین در درمان لوسمی لنفوبلاستیک حاد (ALL) کروموزوم فیلادلفیای مثبت در بزرگسالان استفاده می شود.

مکانیسم اثر

داساتینیب یک مهارکننده تیروزین کیناز BCR-ABL است که  با اتصال مجزا به ABL-کیناز فعال و غیرفعال، بیشتر جهش های BCR-ABL مقاوم به ایماتینیب را مورد هدف قرار می دهد (به جز جهش T315I و F317V). مهار کیناز تکثیر سلولهای لوسمی را متوقف می کند. همچنین خانواده SRC (از جمله SRC ، LKC ، YES ، FYN) و c-KIT ، EPHA2 و گیرنده فاکتور رشد مشتق از پلاکت (PDGFRβ) را مهار می کند.

فارماکوکینتیک

زمان پیک پلاسمائی: 0.5 تا 6 ساعت
غلظت پیک پلاسمایی : 82.2 نانوگرم در میلی لیتر (با دوز100 میلی گرم روزانه)
AUC
: 397 نانوگرم/ میلی لیتر درساعت (با دوز100 میلی گرم روزانه)
وعده غذایی پرچرب میانگین AUC را به دنبال یک دوز 100 میلی گرم 14٪ افزایش داد
 پروتئین بایندینگ: 96٪ (داساتینیب)؛ 93٪ (متابولیت فعال)
حجم توزیع : 2505 لیتر
متابولیسم: عمدتا توسط CYP3A4 متابولیزه می شود
آنزیم های مهار شده: CYP3A4 (ضعیف)
Dasatinib یک سوبسترای P-gp است
نیمه عمر: 3 تا 5 ساعت
کلیرانس: 363.8 لیتر در ساعت
دفع: مدفوع (85٪)؛ ادرار (4٪)

موارد مصرف داساتینیب

لوسمی لنفوبلاستیک حاد , لوسمی میلوژن مزمن

-لوسمی میلوئید مزمن
-لوسمی لنفوبلاستی حاد

مقدار مصرف داساتینیب

بزرگسالان:
لوسمی میلوئید مزمن
1-تازه تشخیص داده شده :
شروع 100 میلی گرم1 بار در روز(صبح یا عصر)
در صورت عدم پاسخ کافی ممکن است به 140 میلی گرم در روزافزایش یابد
2-پیشرفته
برای درمان فاز مزمن و شدید و انفجاری میلوییدی و لنفوییدی در Ph + CML  با مقاومت یا عدم تحمل به درمانهای قبلی از جمله ایماتینیب استفاده میشود.
شروع با 140 میلی گرم روزانه
در صورت عدم پاسخ مناسب ممکن است به 180 میلی گرم در روز افزایش یابد
-لوسمی لنفوبلاستی حاد
برای لوسمی لنفوبلاستیک حاد (ALL) با کروموزوم فیلادلفیای مثبت با مقاومت یا عدم تحمل به درمان قبلی استفاده میشود.
شروع با 140 میلی گرم روزانه
در صورت عدم پاسخ کافی ممکن است به 180 میلی گرم در روزافزایش یابد

کودکان:
-لوسمی لنفوبلاستی حاد
برای بیماران (1 ≥ سال) با Ph + ALL تازه تشخیص داده شده در ترکیب با شیمی درمانی به کاربرده شدهاست
بعد از تشخیص قطعی،درمان در روز 15 کموتراپی یا قبل از آن، شروع شده و تا 2 سال ادامه می یابد.
دوز اولیه توصیه شده بر اساس وزن بدن:
<10 کیلوگرم: توصیه نمی شود
10 تا <20 کیلوگرم: 40 میلی گرم روزانه
20 تا <30 کیلوگرم: 60 میلی گرم روزانه
30 تا <45 کیلوگرم: 70 میلی گرم روزانه
≥45 کیلوگرم: 100 میلی گرم روزانه
-لوسمی میلوئید مزمن
برای بیماران (1 ≥ سال) با Ph + CML در مرحله مزمن
دوز اولیه توصیه شده بر اساس وزن بدن
<10 کیلوگرم: توصیه نمی شود
10 تا <20 کیلوگرم: 40 میلی گرم روزانه
20 تا <30 کیلوگرم: 60 میلی گرم روزانه
30 تا <45 کیلوگرم: 70 میلی گرم روزانه
≥45 کیلوگرم: 100 میلی گرم روزانه
اگر پاسخ هماتولوژیکال یا سیتوژنتیک حاصل نشود ، افزایش دوز توصیه می شود
دوز شروع 40 میلی گرم روزانه: ممکن است دوز تا 50 میلی گرم روزانه افزایش یابد
دوز شروع 60 میلی گرم روزانه: ممکن است دوز تا 70 میلی گرم روزانه  افزایش یابد
دوز شروع 70 میلی گرم روزانه: ممکن است دوز تا 90 میلی گرم روزانه  افزایش یابد
دوز شروع 100 میلی گرم روزانه: ممکن است دوزتا 120 میلی گرم روزانه افزایش یابد

موارد منع مصرف

شیردهی , حساسیت به دارو

حساسیت به داساتینیب یا هر جزیی از فرمول دارو؛
شیردهی

عوارض جانبی داساتینیب

کم خونی , عفونت , درد , بیماریهای بافت بینابینی ریه , اسهال , یبوست , سردرد , سندرم نفروتیک , کاهش وزن , سرفه , تهوع , درد قفسه سینه , دردشکمی , سرگیجه , نوروپاتی , سندروم استیون جانسون , احتباس مایعات بدن , خونریزی , پنومونی , فیبریلاسیون دهلیزی , افزایش وزن , درد عضلات اسکلتی , راش پوستی , ترومبوسیتوپنی , خستگی , استفراغ , اریتم مولتی فرم , آرترالژی , اتساع شکم , آریتمی , لرز , دیس پنه , ترومبو آمبولی , میالژی , زیادی فشارخون شریان ریوی , نوتروپنی تب دار , فلوتر دهلیزی , التهاب مخاط

احتباس مایعات ، شامل CHF ،  ادم پالم ، افیوژن پلورال-
اسهال-سردرد-خونریزی -خستگی- پیرکسیا - بثورات پوستی - عفونت- حالت تهوع - دیس پنه - سرفه -درد- درد شکمی-استفراغ- آنورکسیا- آرترالژی-استونی -یبوست- سرگیجه-درد عضلانی - اسکلتی - کاهش وزن - درد قفسه سینه - نوروپاتی ، میالژی -اتساع شکمی - آریتمی - لرز- پنومونی - پروریتوس- افزایش وزن-کم خونی-نوتروپنی تب دار-ترومبوسیتوپنی-التهاب مخاطی-فیبریلاسیون دهلیزی / فلوتر دهلیزی-ترومبوز / آمبولی -بیماری بافت بینابینی ریه ، فشار خون شریانی ریوی - سندرم استیون-جانسون ، اریتما مولتیفرم-فعال سازی مجدد ویروس هپاتیت B -سندرم نفروتیک-میکروانژیوپاتی ترومبوتیک
 

تداخلات دارویی

بوتالبیتال و استامینوفن , اپتیفیباتاید , اریترومایسین , استرپتوکیناز , انوکساپارین , پاپاورین , پراسوگرل , لمبورکسانت , زانوبروتینیب , ساماریوم اس ام 153 لکسیدرونام , برمفناک , فدراتینیب , اوزانیمود , لفامولین , سلپرکاتینیب , ترولیندومایسین , سیپونیمود , آنیسیندیون , دروترکوگین آلفا , بینیمتینیب , وراپاکسار , کابوزانتینیب , آنیسترپلاز , روتاویروس , اینوترسن , ایووزیدنیب , لوومتادیل استات , هالوفانترین , میبفرادیل , کوبیسیستات , دلاویردین , تلاپرویر , کونیواپتان , فنوپروفن , کتوپروفن , کریزوتینیب , پوناتینیب , گاتی فلوکساسین , گرپافلوکساسین , ادوکسابان , رتپلاز , تنکتپلاز | تنکتاپلاز , اتودولاک , اکساپروزین , دیفلونیسال , داناپاروئید , ایبریتومومب تیوکستان , توسیتومومب , تیپراناویر , سولینداک , ترپروستینیل , پاسیروتاید , فوس فنی توئین , ایلوپریدون , دالتپارین , فونداپارینوکس , تینزاپارین , ایبوتیلاید , دوفتیلید , اپوپروستنول , گولیمومب , بپریدیل , سریتینیب , واکسن سرخجه , نلفیناویر , فوسامپرناویر , دروندارون , پانوبینوستات , ریبوسیکلیب , لپی رودین , میفه پریستون , ایوابرادین , سرتولیزوماب , واکسن واریسلا زوستر , واکسن اوریون , تلیترومایسین , نیزاتیدین , پلیکامایسین , دولاسترون , دسیرودین , بیوالی رودین , کلروکین , تورمیفن , وندتانیب , مورافنیب , فنیل بوتازون , بوسپرویر , تیروفیبان , دیکومارول , مزوریدازین , ایندیناویر , ریتوناویر , اسپارفلوکساسین , داروناویر , نفازودون , ساکویی ناویر | ساکیناویر , افاویرنز , میتوتان , ابسیکسی مب , گل راعی , اس سیتالوپرام , انزالوتامید , سولفین پیرازون , ریفابوتین , ریفاپنتین , هپارین , هیدروکسی کلروکین , کاربامازپین , کلاریترومایسین , کلوزاپین , ایلوپروست , متادون , مفنامیک اسید , ملوکسیکام , موکسی فلوکساسین , نیلوتینیب , هالوپریدول , ریفامپین , سایمتیدین , سوتالول , سیزاپراید , سیلوستازول , فاموتیدین , دفراسیروکس , دفریپرون , دیزوپیرامید | دیسوپیرامید , دیکلوفناک , رابپرازول , رانیتیدین , پریمیدون , پنتوپرازول , پیموزاید , تراستوزوماب , تیوریدازین , تیکلوپیدین , ومورافنیب , جفیتینیب , دکس لانسوپرازول , لنواتینیب , اوروکیناز | یوروکیناز , آلومینیوم هیدروکسید و منیزیم هیدروکسید , واکسن مننگوکوک کنژوگه , راموسیروماب , کانگرلور , دفیبروتاید

ado-cangrelor-caplacizumab-dicumarol- h1n1, , trivalent-poliovirus vaccine, live, trivalent-ranitidine bismuth citrate-smallpox vaccine

هشدارها

-احتیاط در هیپومنیزیومی، هیپوکالمی، طولانی شدن مادرزادی فاصله QT ، نقص کبدی
- در بیمارانی که مشکل طولانی بودن فاصله QT دارند یا مستعد ایجاد آن هستند، با احتیاط استفاده شود
-عوارض جانبی قلبی گزارش شده است
-سندرم تومورلیزیس گزارش شده است. قبل از شروع درمان ، هیدراتاسیون کافی داشته و سطح اسید اوریک را نرمال نگه دارید
- خطر احتباس مایعات و افیوژن پلورال / پریکاردیال
-سمیت جنینی گزارش شده است
- در استفاده از داساتینیب در فاز مزمن CML در کودکان ، پس از حداقل 2 سال از درمان ، عوارض جانبی ناشی از رشد و نمو استخوان گزارش شد ، از جمله فیوژن تاخیری اپیفایزس، استئوپنی ، عقب ماندگی رشد و ژنیکوماستی
-سرکوب میلوئید از جمله ترومبوسیتوپنی شدید ، نوتروپنی و کم خونی
-می تواند خونریزی جدی و کشنده ایجاد کند. داروهای همزمان که باعث مهار عملکرد پلاکت یا ضد انعقادها می شوند ، ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهند
- افزایش خطر ابتلا به فشار خون شریانی ریوی
- مواردی از واکنش های شدید پوستی مخاطی از جمله سندرم استیون-جانسون و اریتما مولتیفرم گزارش شده است.
-احتیاط درنارسایی شدید کبدی: کاهش 43٪ درمیانگین Cmax  و 28٪ در میانگین AUC در مقایسه با افراد با عملکرد طبیعی کبد

نکات قابل توصیه

-بر رشد و نمو استخوان در کودکان نظارت داشته باشید.
-از فاكتور رشد هماتوپویتیک در سرکوب ميلوئيد مقاوم استفاده شود.
-در بیماران مبتلا به فاز مزمن CML و کودکان Ph + ALL:
• شمارش کامل سلولهای خونی (CBC) را هر 2 هفته به مدت 12 هفته انجام دهید ، سپس بعد از آن هر 3 هفته یا همان میزان که از نظر بالینی مشخص شده است، شمارش سلولها انجام شود.
• در بیماران مبتلا به مرحله پیشرفته CML یا Ph + ALL شمارش کامل سلولهای خونی را به صورت هفتگی در 2 ماه اول و بعد از آن ماهانه یا همانطور که از نظر بالینی  مشخص شده است، انجام دهید.
-درکودکان با Ph + ALL در ترکیب با کموتراپی:
• قبل از شروع هر بلوک شیمی درمانی یا مطابق آنچه از نظر بالینی مشخص شده است،  شمارش کامل سلولهای خونی را انجام دهید.
• در طی بلوک های شیمی درمانی ، شمارش کامل سلولهای خونی را هر 2 روز تا بهبودی انجام دهید
-علائم بیماری قلبی ریوی اساسی را قبل از شروع و در طول درمان ارزیابی کنید
- در بیمارانی که در طی درمان واکنش مخاطی شدید دارند ، در صورت عدم وجود علت دیگر برای این واکنش، دارو به صورت دائمی قطع شود
-از مصرف همزمان با القا کننده ها / مهار کننده های CYP3A4 خودداری کنید. در صورتی که این مصرف همزمان غیرقابل اجتناب باشد ، دوز را اصلاح کنید.
-تجویز داساتینیب با یک ماده کاهش دهنده اسید معده ممکن است غلظت داساتینیب را کاهش داده و باعث کاهش کارآیی شود
-آنتی اسید را حداقل 2 ساعت قبل یا دو ساعت بعد از دوز داساتینیب تجویز کنید
-به زنان باردار در مورد خطر احتمالی برای جنین هشدار دهید.

مصرف در بارداری

D ( در این گروه از داروها، مطالعات و نتایج حاصل از آن بیانگر وجود خطر برای جنین انسان است. زمانی که استفاده از دارو برای زنان باردار اجتناب ناپذیر است و خطرات احتمالی پذیرفته شده است، پزشک دارو را تجویز می کند. )

بر اساس داده های محدود انسانی ، هنگام تجویز به زنان باردار داساتینیب می تواند باعث آسیب به جنین شود. عوارض جانبی دارویی (مانند فتالیس هیدروپس ، لکوپنی جنین و ترومبوسیتوپنی جنین) با قرار گرفتن مادر در معرض داساتینیب گزارش شده است.
بر اساس داده های حیوانی، داساتینیب ممکن است به اندام های تولید مثلی زنان و مردان آسیب برساند.
مصرف در زنان باردار یا افرادی که قصد بارداری دارند توصیه نمی شود.

مصرف در شیردهی

اطلاعاتی در مورد وجود داساتینیب در شیر، اثرات دارو بر روی نوزاد شیرخوار یا بر تولید شیر در دسترس نیست.
در دوران استفاده از این دارو شیردهی توصیه نمی شود.
"داروهای معرفی شده و مشاوره دارویی به معنای تجویز نمی باشند. لطفا پیش از مصرف هر دارویی با پزشک مشورت کنید."

بنر مشاوره دارویی
 
برای دسترسی به کانال های شرکت خدمات دارویی رضوی بر روی پیام رسان مدنظر کلیک کنید:

🟣 اینستاگرام 🟡 لینکدین 🔵 تلگرام 🟠 ایتا 🟢 بله

نظر خود را درباره خدمات ما بگویید:

لینک نظرسنجی
 

پرسش از دکتر داروساز


سوالات کاربران
    تاکنون نظری برای این مطلب درج نشده است.