اطلاعات دارویی آیوپروماید

آیوپرومید یک ماده حاجب آلی غیر یونی حاوی ید با اسمولاریته کم برای تزریق داخل عروقی است. این ماده در مسیر جریان خون با جذب اشعه ایکس و مات کردن عروق، به عنوان یک ماده حاجب عمل می کند، و امکان مشاهده رادیوگرافی از ساختارهای داخلی بدن را تا زمانی که در خون به صورت قابل توجهی رقیق نشده باشد فراهم می کند.

آیوپروماید (التراویست) یک ماده حاجب غیر یونی محلول در آب دارای 3 مولکول ید است که با ایجاد کدورت در تصویر رادیوگرافی سبب مشاهده ساختارهای داخلی جهت کمک به افتراق و تشخیص در رادیوگرافی می گردد.

• جذب:
• این دارو به صورت تزریق داخل وریدی استفاده می شود و فراهمی زیستی 100 درصدی دارد.
• زمان ایجاد حداکثر کدورت: 15 تا 120 ثانیه پس از تزریق
  توزیع:
• آیوپرومید پس از تجویز سریعا وارد مایع خاج سلولی می شود ولی به طور معنی داری در بافت ها رسوب نمی کند.
• در شرایط عادی از سد خونی مغزی عبور نمی کند اما در بافت های بینابینی تومورهای بدخیم مغزی که سبب افزایش نفوذ پذیری سد خونی مغزی شده اند تجمع می یابد.
• اتصال به پروتئین آن بسیار کم و در حدود 1 درصد است.
• حجم توزیع: 16 لیتر که نشان دهنده توزیع آن در فضای خارج سلولی است
  دفع :
• نیمه عمر: 0.24 ساعت (در توزیع اولیه)؛ 4 ساعت (حذف اصلی )؛ 6.2 ساعت (دفع کامل)
• پاک سازی کلیوی دارو: 104 میلی لیتر در دقیقه
• پاک سازی کامل بدن از دارو: 107 میلی لیتر در دقیقه

قابلیت دیالیز: دارد

دفع: از طریق مدفوع 2 درصد و از طریق ادرار 97 درصد بدون تغییر دفع می شود

کنتراست اشعه ایکس , آنژیوگرافی تفریق دیجیتال درون شریانی (IA-DSA) , آرتریوگرافی مغزی , آرتريوگرافی محیطی , آرتريوگرافی عروق کرونر و بطن چپ , آنژيوگرافی احشایی , آئورتوگرافی , ونوگرافی محیطی , اوروگرافی دفعی , مقطع نگاری کامپیوتری مغز و بدن

• بزرگسالان

آنژیوگرافی تفرق دیجیتال:

با استفاده از محلول 150 میلی گرم / میلی لیتر، تزریق تک دوز داخل شریانی
شریان های کاروتید: 6-10 میلی لیتر
شریان های ستون فقرات: 4-8 میلی لیتر
آئورت: 20-50 میلی لیتر
شاخه های اصلی آئورت شکمی: 2-20 میلی لیتر
از حداکثر دوز تجمعی 250 میلی لیتر تجاوز نکنید

آرتریوگرافی  مغزی:

با استفاده از محلول 300 میلی گرم / میلی لیتر، تزریق تک دوز داخل شریانی
شریان های کاروتید: 3-12 میلی لیتر
شریان های ستون فقرات: 4-12 میلی لیتر
تزریق قوس آئورت (4رگ): 20 تا 50 میلی لیتر
از حداکثر دوز تجمعی 150 میلی لیتر تجاوز نکنید.

آرتريوگرافی محيطی:

با استفاده از محلول 300 میلی گرم / میلی لیتر، تزریق تک دوز داخل شریانی
شريان فمورال: 5-40 ميلي ليتر
دوشاخه آئورت: 25-50 میلی لیتر
از حداکثر دوز تجمعی 250 میلی لیتر تجاوز نکنید

آرتروگرافی کرونر و بطن چپ:
با استفاده از محلول 370 میلی گرم در میلی لیتر، تزریق تک دوز داخل شریانی
شریان کرونری راست یا چپ: 3-14 میلی لیتر
بطن چپ: 30-60 میلی لیتر
از حداکثر دوز تجمعی225 میلی لیتر تجاوز نکنید

آنژیوگرافی احشایی:

با استفاده از محلول 370 میلی گرم در میلی لیتر، داخل شریانی
از حجم و سرعت انفوزیون متناسب با جریان خون و مرتبط با ویژگی های عروقی و آسیب شناسی عروق خاصی که مورد مطالعه قرار گرفته اند استفاده شود.
از حداکثر دوز تجمعی225 میلی لیتر تجاوز نکنید

ونوگرافی محیطی:

با محلول 240 میلی گرم / میلی لیتر، داخل وریدی
حداقل حجم مورد نیاز برای بررسی را تزریق کنید
از حداکثر دوز تجمعی 250 میلی لیتر تجاوز نکنید

اورگرافی دفعی

با محلول 300 میلی گرم / میلی لیتر، داخل وریدی
 حدود 300 میلی گرم / کیلوگرم، داخل وریدی (در صورت عملکرد طبیعی کلیه)
بیش از 100 میلی لیتر دوز تجمعی تجاوز نکنید

مقطع نگاری کامپیوتری:

با محلول 300 میلی گرم / میلی لیتر، داخل وریدی:
    سر: 50-200 میلی لیتر
    بدن (تزریق بولوس): 50-200 میلی لیتر
    بدن (انفوزیون سریع): 100-200 میلی لیتر
   از حداکثر 200 میلی لیتر دوز تجمعی تجاوز نکنید

با محلول 370 میلی گرم / میلی لیتر، داخل وریدی:
    سر: 41-162 میلی لیتر
    بدن (تزریق بولوس): 41-162 میلی لیتر
    بدن (انفوزیون سریع): 81-162 میلی لیتر
   از حداکثر دوز 162 میلی لیتر تجاوز نکنید

• کودکان بالای 2 سال:
  

حفره های قلب و شریان های مرتبط:
با محلول 370 میلی گرم بر میلی لیتر: تزریق 1 تا 2 میلی لیتر بر کیلوگرم داخل شریانی؛ از تجویز بیش از دوز تجمعی 4 میلی لیتر بر کیلوگرم اجتناب شود

مقطع نگاری کامپیوتری:
با محلول 300 میلی گرم بر میلی لیتر: تزریق 1-2 میلی لیتر بر کیلوگرم داخل وریدی؛ از تجویز بیش از دوز تجمعی 3 میلی لیتر بر کیلوگرم اجتناب شود

اورگرافی دفعی:
با محلول300 ملی گرم بر میلی لیتر: تزریق 1-2 میلی لیتر بر کیلوگرم داخل وریدی؛ از تجویز بیش از دوز تجمعی 3 میلی لیتر بر کیلوگرم اجتناب شود .

تزریق اینتراتکال (داخل کانال نخاعی)

تجویز دارو در شرایط دهیدراته و کم آبی بدن (طولانی شدن ناشتا) قبل از تزریق در کودکان بیمار به علت خطر نارسایی حاد کلیه ممنوع است

درد , اسهال , یبوست , سردرد , تهوع , درد قفسه سینه , خشکی دهان , استفراغ , برادی کاردی , واکنش های محل تزریق , درد شکمی , سوء هاضمه , درد پشت , ناراحتی شکمی , اتساع عروق , مشکلات ادراری , افزایش بزاق , بینایی غیر طبیعی , بلوک دهلیزی بطنی (کامل) , اکستراسیستول بطنی

• عوارض جانبی با شیوع 1 تا 10 درصد: سردرد (6٪) تهوع (4٪) واکنش های محل تزریق (3٪) اتساع عروق (4٪) استفراغ (2٪) درد پشت (3٪) مشکل ادراری (3٪) درد قفسه سینه (3٪) درد (2٪) بینایی غیر طبیعی (2٪) • عوارض جانبی با شیوع کمتر از 1 درصد: اختلالات قلبی : بلوک دهلیزی بطنی (کامل)، برادی کاردی ، اکستراسیستول بطنی اختلالات دستگاه گوارش: ناراحتی شکمی، درد شکمی ، یبوست ، اسهال ، خشکی دهان ، سوء هاضمه افزایش بزاق

کانامایسین , ایباندرونات , اکساپروزین , کلوفارابین , نتیل مایسین سولفات , گالیم نیترات , ادتات دی سدیم (EDTA) , فلوربتاپیر F18

• اگر به صورت اینتراتکال (داخل لوله نخاعی) تجویز شود ممکن است کشنده باشد.

عوارض جانبی شدید گزارش شده از تجویز ناخواسته اینتراتکال از جمله فلج، کما، نارسایی حاد کلیه، تشنج، سکته قلب، رابدومیولیزیس، تشنج، خونریزی مغزی، هیپرترمی و ادم مغزی

• عوارض جانبی پوستی شدید ممکن است از 1 ساعت تا چند هفته پس از تجویز ماده حاجب ایجاد شود؛ واکنش ها شامل سندرم استیونس- جانسون و نكرولیز اپیدرمی سمی (SJS/TEN)، (AGEP) و واكنش دارویی همراه با ائوزینوفیلیا و علائم سیستمیک (DRESS) است. با تکرار مصرف ماده حاجب ممکن است شدت واکنش ها افزایش یابد و زمان شروع آن کاهش یابد.
• احتمال آسیب حاد کلیه ناشی از ماده حاجب؛ قبل و بعد از تجویز بیمار به اندازه کافی هیدراته شود.
• در صورتی که بیمار سابقه بیماری های قلبی عروقی داشته باشد، باید به دقت پایش شود
• نظارت بر الکتروکاردیوگرام و علائم حیاتی درطول مراحل رادیوگرافی
• در صورت امکان، از آنژیوگرافی در بیماران مبتلا به هموسيستینوری ( homocystinuria) اجتناب شود (افزایش خطر ترومبوز/آمبولیسم)
• واکنش های جانبی تاخیری ممکن است رخ دهد. نظارت بر بیمار برای 30-60 دقیقه پس از تزریق صورت بگیرد
• پایش طوفان تیروئیدی در بیماران مبتلا به پرکاری تیروئید
• احتیاط در بیماران مبتلا به تشنج، بیماری های ترومبوآمبولیک از جمله سکته مغزی، الکلیسم، التهاب مزمن، نارسایی قلبی، دیابت ملیتوس، نارسایی کبد و کلیه ، مولتیپل میلوما، فئوکروموسیتوما، بیماری کلیوی، بیماری سلول داسی شکل
• واکنش های آلرژیک شدید ممکن است اتفاق افتد که گاهی اوقات مرگبار است. اغلب اوقات این واکنش ها علائمی نظیر تب، راش یا تورم غدد دارد که در اندام های بدن مانند کبد، کلیه، خون، قلب، ماهیچه ها و مفاصل و یا ریه دیده می شود.
• عوامل حاجب ممکن است باعث تشدید فرم داسی در ژنوتایپ های هموزیگوت شود.
• ممکن استبا استفاده از آیوپروماید زمانی که با برخی از پروسه های قلبی همراه می شود لخته های خونی تشکیل گردد. گاهی اوقات لخته های خونی ممکن است باعث حمله قلبی و سکته مغزی شود که می تواند کشنده باشد.
• مشکلات تیروئیدی بعد از استفاده از این دارو اتفاق افتاده است.

    در کودکان با احتیاط استفاده شود.

• ممکن است نیاز به بررسی وضعیت خونی شما باشد. با پزشک خود مشورت کنید.
• اگر بیماری سلول های داسی شکل دارید با پزشک خود مشورت کنید.
• این دارو ممکن است بر روی نتایج برخی از آزمایشات تاثیر بگذارد. مصرف این دارو را به پزشک خود و مسئول فنی آزمایشگاه اطلاع دهید.
• اگر شما 65 سال یا بیشتر سن دارید، استفاده از آیوپرومید در شما می تواند عوارض جانبی بیشتری داشته باشد.
• اگر باردارهستید به پزشک خود بگویید. شما باید درباره مزایا و خطرات استفاده از این دارو در حین بارداری آگاه باشید.
• در صورت شیردهی، به پزشک خود اطلاع دهید. شما باید در مورد هر گونه خطری برای کودک خود با مصرف این دارو اطلاع داشته باشید.

گروه B ( در این گروه از داروها، مطالعات بر روی حیوانات باردار نشانگر این بود که دارو خطری بر روی جنین ندارد، اما مطالعات کافی روی زنان باردار برای میزان خطر روی جنین در سه ماهه اول بارداری انجام نشده است.)

آیوپامیدول , آیودیکسانول , گادوبوترول , گادوتریک اسید , گادودیامید ( امنی اسکن) , سولفات باریم , مگلومین کامپاند , مگلومین آنتی مونات , متریزامید