ممانتین Memantine
ممانتین مشتقی از آمانتادین با تمایل کم تا متوسط به گیرنده های NMDA است. آنتاگونیست غیررقابتی NMDA است و عمدتا به گیرنده کانال کاتیونی NMDA متصل می شود.
مکانیسم اثر
ممانتین با آنتاگونیزه کردن غیررقابتی گیرنده NMDA عمل می کند.به گیرنده کانال کاتیونی NMDA متصل می شود.سطح بالای طولانی گلوتامات در مغز بیماران دمانس با مهار وابسته به ولتاژ گیرنده NMDA توسط یون منیزیم مقابله می کند و موجب نشت دائمی یون کلسیم به سلول و در نهایت دژنراسیون نورونی می شود.
مطالعات می گوید داروی ممانتین موثرتر از یون منیزیم به گیرنده NMDA متصل می شود و با مهار ورود کلسیم به سلول از طریق آن در حالی که فعال شدن فیزیولوژیک گذرای کانال با غلظت های بالای گلوتامات سیناپسی آزاد شده را حفظ می کند، موجب مهار فعالسازی دائمی گیرنده به خاطر غلظت بالای دائمی گلوتامات می شود.
داروی ممانتین فعالیت آنتاگونیستی بر گیرنده نوع 3 سروتونرژیک (5-HT3) با قدرتی مشابه با اثر بر گیرنده NMDA دارد و قدرت آنتاگونیستی کمتری بر گیرنده استیل کولین نیکوتینی دارد.این دارو به گیرنده های گابا، بنزودیازپین، دوپامین، آدرنرژیک، هیستامین، گلایسینی وابسته به ولتاژ کلسیم، کانال های پتاسیم یا سدیم تمایلی ندارد.
فارماکودینامیک
مرور کارآزمایی های بالینی نشان داده است که داروی ممانتین اثر مثبتی بر شناخت، خلق، رفتار و توانایی انجام اعمال روزانه دارد. شواهدی از پیشگیری یا کاهش نورودژنراسیون در بیماران آلزایمری وجود ندارد.
فارماکوکینتیک
- زمان رسیدن به حداکثر غلظت پلاسمایی:3-7 ساعت برای قرص سریع رهش و 9-12 ساعت برای قرص آهسته رهش
- اتصال به پروتئین:45%
- حجم توزیع:9-11 لیتر به ازای هر کیلوگرم وزن بدن
- متابولیت:3 متابولیت قطبی با فعالیت ناچیز
- نیمه عمر:60-80 ساعت
- دفع:74% ادراری
مقدار مصرف ممانتین
بزرگسالان
دمانس آلزایمر
قرص: ابتدا 5 میلی گرم یک بار در روز خوراکی، هر هفته 5 میلی گرم در روز افزایش یابد، دوز نگهدارنده بعد از 5 هفته:20 میلی گرم در روز منقسم در دو دوز
کپسول آهسته رهش: ابتدا 7 میلی گرم خوراکی یک بار در روز، ممکن است هر هفته 7 میلی گرم افزایش یابد، دوز نگهدارنده 28 میلی گرم در روز است.
هشدارها
تاثیر داروی ممانتین در بیماران با اختلال تشنج ارزیابی نشده است. تشنج در 0.2% از بیماران رخ می دهد.
شرایطی که موجب افزایش pH ادرار می شود ممکن است دفع ادراری آن را کاهش دهد و غلظت پلاسمایی آن را افزایش دهد.
در بیماری های قلبی عروقی، اختلال تشنج، بیماری چشمی، نارسایی کبدی یا کلیوی احتیاط کنید.نکات قابل توصیه
داروی ممانتین را منظم مصرف کنید تا بیشترین اثربخشی را داشته باشد.برای فراموش نکردن مصرف آن، در ساعت ثابتی از روز مصرف کنید.
از دوز فراموش شده صرف نظر کنید. از دوبرابر کردن دوز برای جبران دوز فراموش شده خودداری کنید.
Omid | 1402/12/21
سلام. آیا مصرف ممانتین در افراد غیر آلزایمری و صرفا جهت بهبود حافظه و روحیه مشکلی داره؟
پاسخ خانم دکتر دنیایی:
با سلام خیر این مورد ، جزء موارد تایید شده تجویز این دارو نیست
فرزانه توانایی پور | 1400/12/24
با سلام واحترام دکتر گرامی مادر من حدود سه سال است که با تجویز پزشک ممانتین ۱۰دوعدد،یکی صبح ویکی شب مصرف میکند با توجه باینکه در حاضر دز ده نایاب است واحتمالا تولید نمیشود با توجه به گفته همکاران خودتان میخواستم بپرسم میتوان کپسول ۲۰ آهسته روش رو جایگزین ان کرد. ضمنا دکتر ایشون در حال حاضر در ایران نیستند سپاس فراوان دکتر توانایی پور
پاسخ خانم دکتر دنیایی:
با سلام در این خصوص حتما باید نظر متخصص معالجشان را بپرسید
ناصر | 1400/01/02
باعرض سلام وارادت خدمت پزشک محترم بنده۴۳ساله بدلیل کاهش حافظه ناشی ازمصرف موادافیونی درگذشته زیرنظرپزشک داروی پیرستام مصرف میکنم آیا مصرف ممانتین درکنارپیراستام تداخل ایجادمیشود؟ممنون
پاسخ خانم دکتر مشیری:
با سلام
خیر.جزو تداخلات ماژور نمیباشد.