بیماری مولتیپل اسکلروزیس یا ام اس MS

علل، شیوع، و عوامل خطر بیماری مولتیپل اسکلروزیس یا ام اس

مولتیپل اسکلروزیس (MS) در بین زنان بیشتر از مردان رایج است. این اختلال اغلب بین سنین 20 و 40 سال تشخیص داده می شود، اما می تواند در هر سنی دیده می شود.MS با صدمه به پوشش محافظی که در اطراف سلول های عصبی است و غلاف میلین نام دارد ایجاد می شود. هنگامی که این پوشش عصب آسیب دید سرعت سیگنال های عصبی، کاهش یافته و یا متوقف می شود.                     

آسیب های عصبی با التهاب ایجاد می شود. التهاب زمانی اتفاق می افتد که سلول های ایمنی بدن به سیستم عصبی خود فرد حمله می کند. این عمل می تواند در هر منطقه از مغز، عصب بینایی و یا طناب نخاعی رخ می دهد.معلوم نیست که دقیقا چه عاملی باعث این اتفاق می شود. شایع ترین عقیده این است که یک ویروس ، یا نقص ژنتیکی و یا هر دو، دخیل بوده و عوامل محیطی  نیز ممکن است نقش داشته باشند. در صورتی که سابقه خانوادگی از MS  دارید و یا در بخشی از جهان که در آن MS شایع تر است زندگی می کنند بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستید.
[ بیشتر بخوانید : سیستم ایمنی بدن  ]

علائم بیماری ام اس 

علائم این بیماری Ms متفاوت است، چرا که محل و شدت هر حمله می تواند متفاوت باشد. بیماری می تواند برای روزها، هفته ها یا ماه ها با شدت گرفتن علایم ویا کاهش آن به طول بیانجامد.تب، حمام آب گرم، قرار گرفتن در معرض نور خورشید و استرس می تواند سبب بروز یا بدتر شدن حملات شوند.

این بیماری ممکن است بدون دوره های بهبودی همچنان به مرور بدتر و بدتر شود.از آنجا که اعصاب در هر بخشی از مغز و ستون فقرات ممکن است آسیب دیده باشد، بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس می توانند نشانه ها را در بسیاری از بخش های بدن داشته باشند.

نشانه های عضلانی: از دست دادن تعادل ،اسپاسم های عضلانی ،بی حسی یا احساس غیر طبیعی در هر قسمت از بدن ،مشکلات حرکتی دست یا پا مشکلات راه رفتن ،لرزش و ضعف  در دستها و پاها

علائم روده و مثانه: یبوست و نشت مدفوع ،سختی درشروع ادرار ،نیاز مکرر به ادرار کردن ،میل قوی به ادرار کردن  و نشت ادرار (بی اختیاری)  [ دستگاه گوارش و بیماری های گوارشی ]

علائم چشمی : دو بینی ،ناراحتی چشم ،حرکات سریع و غیر قابل کنترل کره چشم ،از دست  ناگهانی بینایی ،بی حسی و کرختی، احساس سوزن سوزن شدن، یا درد ،درد صورت ،اسپاسم عضلانی دردناک و مور مور شدن یا احساس سوزش در بازوها و پاها

سایر علایم مغز و اعصاب :کاهش دامنه توجه، ادراک ضعیف، و از دست دادن حافظه ،مشکل دراستدلال صحیح ،افسردگی و یا احساس غم و اندوه ،سرگیجه و مشکلات تعادل و از دست دادن شنوایی

علائم جنسی: مشکلات نعوظ و مشکلات مهبل

علایم در گفتار و بلع غذا: مشکلات تکلم و درک مطالب ،مشکل در بلع و جویدن غذا و خستگی مفرط  شایعترین علامت پیشرفت MS است. که اغلب در اواخر بعد از ظهر بیشتراست

نشانه ها و آزمایشات تشخیصی ام اس

افرادی که دارای یک فرم بیماری MS به نام ام اس عودکننده هستند ممکن است سابقه حداقل دو حمله را داشته باشند که این دو دوره با فاصله ای که ممکن است در آن کاهش علایم  وجود داشته باشد مجزا می شوند.

در صورتی که پزشک شاهد کاهش عملکرد دو بخش مختلف سیستم عصبی مرکزی (مانند رفلکس غیر طبیعی معده ) در دو زمان مختلف  باشد ممکن است به بیماری ام اس شک کند.

معاینه اعصاب ممکن است نشان دهد که نشانگر کاهش عملکرد عصب در یک منطقه از بدن، و یا بسیاری از بخش های بدن  کاهش یافته است باشد. که ممکن است شامل موارد زیر باشد:

واکنشهای عصبی غیر طبیعی ،کاهش توانایی حرکتی بخشی از بدن ،احساسات غیر طبیعی و از دست دادن عملکرد سیستم عصبی

معاینه چشم ممکن است نشان دهد که :

عکس العمل های غیر طبیعی مردمک چشم ،تغییرات در زمینه های بصری یا حرکات چشم ،کاهش بینایی ،مشکلات بخش های داخلی چشم و حرکات سریع چشم

 آزمایشات برای تشخیص اسکلروز چندگانه عبارتند از:

• پونکسیون کمری (شیر نخاعی) برای آزمایش مایع مغزی نخاعی

• اسکن MRI از مغز و اسکن MRI ستون فقرات برای کمک به تشخیص و پیگیری MS  مهم هستند.

• بررسی عملکرد عصب (ازمون پتانسیل برانگیختگی)

 درمان بیماری ام اس

هیچ درمان شناخته شده ای برای اسکلروز چندگانه تا این زمان پیدا نشده است. با این حال، روش های درمانی که ممکن است سرعت رشد بیماری را کاهش دهد وجود دارد.هدف از درمان کنترل علائم و کمک به حفظ کیفیت زندگی طبیعی است.

داروهایی که به منظور کاهش سرعت پیشرفت بیماری مولتیپل اسکلروزیس در طولانی مدت تجویز می شوند عبارتند از:

• اینترفرون (آونکس، بتافرون و ربیف)، (Copaxone)، میتوکسانترون (Novantrone)، و (natalizumab (Tysabri

• (Fingolimod (Gilenya فینگولیمود

• متوتروکسات، آزاتیوپرین (Imuran)، ایمونوگلوبولین داخل وریدی (IVIG) و سیکلوفسفامید (Cytoxan) نیز ممکن است در صورتی که داروهای فوق به خوبی جواب ندهد مورد استفاده قرار گیرد

استروئیدها ممکن است جهت کاهش شدت حملات مورد استفاده قرار گیرد.

داروهایی که برای کنترل علائم ممکن است تجویز شود شامل موارد زیر میباشد:

• داروها یی که برای کاهش اسپاسم عضلانی هستند مانند Lioresal (باکلوفن)، تیزانیدین (Zanaflex)، یا بنزودیازپین

• داروهای کولینرژیک برای کاهش مشکلات ادراری

• داروهای ضد افسردگی

• آمانتادین برای خستگی

موارد زیر نیز ممکن است برای افراد مبتلا به MS مفید باشد:

• فیزیوتراپی، گفتار درمانی، کار درمانی، و گروه های حمایتی

• دستگاه های کمکی مانند صندلی چرخدار، آسانسور تخت، صندلی حمام، واکر، و میله دیوار

• برنامه ورزشی برنامه ریزی شده در اوایل دوره اختلال

• شیوه زندگی سالم با تغذیه خوب و استراحت و تمدد اعصاب به اندازه کافی

• اجتناب از خستگی، استرس، دمای بالا، و بیماری

•تغییرات در اطراف خانه برای جلوگیری از سقوط

• مددکاران اجتماعی و یا سایر خدمات مشاوره به شما کمک می کنند با اختلالات راحتتر کنار بیایید .

• تغییرات خانگی برای اطمینان از ایمنی و سهولت در حرکت در اطراف خانه اغلب مورد نیاز است.

انتظارات (نتایج)

نتایج متفاوت است، و به سختی قابل پیش بینی است. اگر چه این اختلال مزمن و علاج ناپذیر است، اما امید به زندگی می تواند طبیعی یا تقریبا طبیعی باشد .اکثر افراد مبتلا به MS  راه رفتن و سایر کارهای خود را با کمترین مشکل به مدت 20 سال یا بیشتر ادامه می دهند.

در موارد زیر بهبود بیماری سریعتر خواهد بود:

• زنان

• افرادی که جوان بودند (کمتر از 30 سال) که این بیماری آغاز شده

• افراد مبتلا به حملات نادر

• افرادی با یک الگوی عودکننده

• افرادی که علائم محدودی دارند.

میزان ناتوانی و ناراحتی  به عوامل زیر بستگی دارد:

• چگونگی دچار شدن به حملات

• چگونگی شدت علائم

• بخشی از سیستم عصبی مرکزی که ممکن است در هر حمله تحت تاثیر قرار گیرد.

اکثر مردم  دردوره ی بین حملات به حالت طبیعی یا نزدیک به طبیعی باز میگردند.

کسانی که با سیستم پشتیبانی اغلب اوقات مجبورند در منزل بمانند معمولا دچار مشکلات زیر می شوند:

افسردگی ،اشکال در بلع ،سختی تفکر ،توانایی کمتر مراقبت از خود ،پوکی استخوان یا نازک شدن استخوان ها ،زخمهای فشاری ،عوارض جانبی داروهای مورد استفاده برای درمان این اختلال و عفونت های دستگاه ادراری

درموارد زیر حتما با پزشک معالج خود تماس بگیرید:

ابتلا به هر گونه علائم MS ،تشدید علائم  حتی با وجود درمان و زمانیکه وضعیت رو به وخامت باشد به گونه ای که مراقبت در منزل دیگر امکان پذیر نباشد.

وبسایت داروخانه مرکزی امام رضا مشهد | بانک اطلاعات دارویی ، اخبار و مقالات پزشکی