آریپیپرازول Aripiprazole
آریپیپرازول یک داروی ضد سایکوز می باشد . آریبیپرازول در درمان علائم حالتهای سایکوتیک شامل اسکیزوفرنی و اختلالات دوقطبی ( مانیک افسردگی) استفاده می شود. آریپیپرازول همچنین در درمان کمکی اختلالات افسردگی شدید در بزرگسالان استفاده می شود.
آریپیپرازول همچنین در درمان کج خلقی و علائم تهاجمی،تغییرات خلقی، اسیب رساندن به خود ناشی از اختلالات اوتیسم در کودکان حداقل شش ساله بکار می رود.
مکانیسم اثر
هرچند هنوز مکانیسم دقیق آریپیپرازول مشخص نشده است لیکن بنظر می رسد آریبیپرازول از طریق اثر آگونیستی نسبی بر گیرنده های D2 دوپامینی و 5HT1A سروتونینی و همچنین اثر آنتاگونیستی بر گیرنده ی 5HT2A سروتونینی عمل می کند.
فارماکودینامیک
آریپیپرازول یک عامل سایکوتروپیک متعلق به گروه شیمیایی مشتقات بنزیسوکسازول می باشد و در درمان اسکیزوفرنی کاربرد دارد.
فارماکوکینتیک
آریبیپرازول پس از مصرف خوراکی به خوبی جذب می شود.
حداکثرغلظت پلاسمایی طی 3 الی 5 ساعت بدست می آید. فراهمی زیستی خوراکی مطلق قرص آریبیپرازول 87% می باشد.
پیوند آریبیپرازول به پروتئین های پلاسما بویژه آلبومین حدود 99% می باشد. آریبیپرازول در کبد متابولیزه می شود.
کمتر از1 % آریبیپرازول به شکل تغییرنیافته از طریق ادرار و تقریبا 18% به شکل تغییرنیافته از طریق مدفوع دفع می گردد.
نیمه عمر آریبیپرازول حدود 75 -146 ساعت می باشد.
مقدار مصرف آریپیپرازول
مقدار مصرف معمول برای اسکیزوفرنی: بزرگسالان:
فرم سریع الاثر:
مقدار اولیه:10 یا 15 mg خوراکی یکبار در روز،
مقدار هدف: 10 تا 15 mg در روز،مقدار موثر در محدوده 10 تا 30 mg در روز می باشد.مقدار مصرف در صورت نیاز هر 2 هفته افزایش یابد تا به حالت پایدار برسد.
حداکثر مقدار مجاز:30 mg در روز
فرم تزریقی داخل عضلانی: یکبار در ماه:
مقدار اولیه: 400 mg داخل عضلانی
مقدار نگهدارنده : 400 mg هر ماه یکبار ( حداقل با فاصله 26 روز)
در صورت بروز عوارض جانبی به 300 mg در ماه کاهش می یابد .
عوارض جانبی آریپیپرازول
تهوع , سردرد2 , بی خوابی , یبوست , گیجی , استفراغ , افزایش ریسک فکرکردن به خودکشی , کاهش نوتروفیل خون , کاهش لکوسیت خون , اضطراب , لرزش , اشکال در بلع , کاهش فشارخون وضعیتی , حرکات غیرارادی مکرر , عوارض خارج هرمیتداخلات دارویی
آملودیپین , آمی تریپتیلین , استامینوفن | پاراستامول , اریترومایسین , استیل کولین , ایزوکسوپرین , دسموپرسین , دیازپام , دیلتیازم , رابپرازول , رانیتیدین , زولپیدم , ستیریزین , سیناکلست , گلی بنکلامید , گلی کلازید , لاپاتینیب , لیدوکائین , متیل دوپا , مدروکسی پروژسترون , نیترازپام , نیفدیپین , نیمودیپین , وینورلبین , کاربامازپین , کلوبازام , کلوزاپین , بیکالوتامید , بیزوپرولول , فلکاینید | فلکایینید , دی سولفیرام , ریفابوتین , پگ اینترفرون آلفا 2بی , سدیم اکسی بات , اسپارفلوکساسین , سافینامید , کدئین , تاپنتادول , مفلوکین , جفیتینیب , بوپروپیون + نالترکسون , فلودیپین , گلیکوپیرونیوم توسیلات , لورلاتینیب , اکسی مورفون , میگلیتول , بنزهیدروکدون/استامینوفن , بروموپراید , بنوریلات , برومازپامهشدارها
1-در سالمندان بویژه بیماران دچار سایکوزهمراه با دمانس احتمال مرگ و میر افزایش می یابد لذا آریبیپرازول با احتیاط فراوان تجویز شود.
2- آریپیپرازول در کودکان ، نوجوانان و جوانان سبب افزایش بروز افکار و رفتار خودکشی می شود لذا در این افراد با احتیاط فراوان مصرف شود.
3- آریبیپرازول در بیماریهای قلبی-عروقی،بیماریهای عروق مغزی، دهیدراتاسیون، دیابت، سابقه سندروم نورولپتیک بدخیم با احتیاط فراوان مصرف شود.
نکات قابل توصیه
1- آریبیپرازول را می توان همراه غذا یا با معده خالی مصرف نمود.
2- دکتر معالج باید پیشرفت شما را حین مصرف آریبیپرازول بررسی کند.
3- آریبیپرازول ممکن است افکار و واکنش های شما را مختل کند .لذا در انجام کارهایی که نیاز به هوشیاری کامل دارند مانند رانندگی و کار با ماشین آلات احتیاطات لازم را بعمل آورید.
4- از تغییر وضعیت ناگهانی بپرهیزید.
5- در حین درمان با آریبیپرازول برای جلوگیری از دهیدراتاسیون مایعات فراوان مصرف کنید.
سیدحسن آصفی | 1400/07/02
باعرض سلام و وقت بخیرآیاقرص آریپیپرازول بصورت تک دارودراختلال وسواس فکری وبهبودحافظه ویادگیری تاثیردرمانی داردیاخیر؟ باتشکر
پاسخ آقای دکتر عظیمی نیا:
سلام. وقت بخیر
معمولا مشکل مربوطه به صورت چند داروی اصلی و کمکی درمان می گردد ولی در صورتی که دارو توسط پزشک متخصص مربوطه تجویز شده باشد قابل استقاده به صورت تک دارو خواهد بود. نکته بسیار مهم این هست که به هیچ وجه نباید به صورت خوددرمانی استفاده شود چون تجویز نادرست عواقب زیادی دارد.