اطلاعات دارویی نیتروپروساید سدیم

مکانیسم اثر

نیتروپروساید در جریان خون به نیتریک اکساید شکسته می شود. نیتریک اکساید سبب فعال شدن گوانیلات سیکلاز در عضلات صاف عروق و افزایش تولید cGMP داخل سلولی می شود.cGMP با مهار زنجیره های سبک میوزین که در انقباض عضله نقش دارند در نهایت سبب شل شدن عضله صاف عروق و اتساع آن می شود.

فارماکودینامیک

نیتروپروساید یک وازودیلاتور قوی است که عضله صاف عروق را شل می کند و سبب اتساع شریان ها و وریدهای محیطی می شود. سایر عضلات صاف (مانند رحم ، دئودنوم و ...) تحت تاثیر این دارو قرار نمی گیرند. تاثیر این دارو بر وریدها بیشتر از شریان هاست.

فارماکوکینتیک

نیتروپروساید سدیم پس از انفوزیون سریعا توزیع و به سیانید تبدیل می شود. سیانید توسط کبد و کلیه به تیوسیانات که متابولیت نهایی است متابولیزه می شود.
نیمه عمر داروی اصلی 2 دقیقه و تیوسیانات 3 روز است. شروع اثر دارو کمتر از 2 دقیقه و طول اثر آن بین 1 تا 10 دقیقه است. دفع آن عمدتا ادراری و 100 درصد به صورت متابولیت و آن هم عمدتا به شکل تیوسیانات است.

موارد مصرف نیتروپروساید سدیم

نارسایی احتقانی قلب , کاهش سریع فشار خون در بیماران دچار بحران فشار خون , کاهش خون ریزی در طی جراحی

مقدار مصرف نیتروپروساید سدیم

اورژانس پرفشاری خون :

دوز اولیه : 0.3 میکروگرم بر کیلوگرم در دقیقه
دوز نگه دارنده : می تواند تا حداکثر 10 میکروگرم بر کیلوگرم در دقیقه تیتر شود.

 نارسایی احتقانی قلب :

دوز اولیه : 10 تا 15 میکروگرم در دقیقه
دوز نگه دارنده : 10 تا 200 میکروگرم در دقیقه
حداکثر دوز : 280 میکروگرم در دقیقه (4 میکروگرم بر کیلوگرم در دقیقه)

مسمومیت با آلکالوئیدهای ارگوت :

0.5 تا 5 میکروگرم بر کیلوگرم در دقیقه

موارد منع مصرف

مصرف همزمان با سیلدنافیل , مصرف همزمان با تادالافیل , در بیماران دچار آتروفی اپتیک , در هایپوتانسیون علامتی , در حساسیت به نیتروپروساید منع مصرف دارد

عوارض جانبی نیتروپروساید سدیم

برادی کاردی , سرگیجه , تپش قلب , تاکیکاردی , هایپوتانسیون , دلشوره , بی قراری

تداخلات دارویی

پلی کوزانول , تادالافیل | قرص تادالافیل | قرص سیالیس , سیلدنافیل | قرص سیلدنافیل , نیتروگلیسیرین , یوهمبین , آوانافیل , روتیگوتین , رامیپریل , فوزینوپریل , تولکاپون , سدیم نیتریت , کلرمتیازول , نسیریتاید

هشدارها

1- نیتروپروساید نباید مستقیم تزریق شود و باید قبل از انفوزیون توسط دکستروز 5 درصد رقیق شود. (یک ویال 50 میلی گرمی از دارو در 250 تا 1000 سی سی دکستروز)
2- نیتروپروساید می تواند سبب افت شدید فشار خون شود. در بیمارانی که به طور مناسبی مانیتور نشده اند این کاهش می تواند سبب مرگ یا آسیب های ایسکمیک غیر قابل بازگشت شود.
3- داروی نیتروپروساید فقط زمانی باید تجویز شود که تجهیزات مناسب و نیروی انسانی کافی برای پایش پیوسته فشار خون بیمار فراهم باشد.
4- به جز زمانی که از این دارو به صورت مقطعی و یا با سرعت های پایین ( کمتر از 2 میکروگرم بر کیلوگرم در دقیقه ) استفاده می شود ؛ در سایر موارد باید به میزان تجمع یون سیانید در خون که می تواند به حد سمی برسد و پتانسیل کشندگی را داشته باشد توجه نمود.
5- اگر پس از 10 دقیقه از تجویز نیتروپروساید با حداکثر سرعت و دوز تجویز (10 میکروگرم بر کیلوگرم در دقیقه) ، فشار خون کنترل نشد باید مصرف آن سریعا قطع شود.
6- تعادل اسید – باز و غلظت اکسیژن وریدی باید به عنوان شاخصی از مسمومیت سیانید پایش شود.
7- در مواردی که فشار داخل مغزی بالاست و یا ازتمی وجود دارد باید با احتیاط مصرف شود.
8- در موارد پره اکلامپسی ترجیح با مصرف سایر ضد فشار خون ها نظیر هیدرالازین و لابتالول و نیفدیپین است. از نیتروپروساید در صورت شکست با داروهای قبلی استفاده شود.

نکات قابل توصیه

1- قبل از تجویز داروی نیتروپروساید سدیم تیم درمانی را از باردار بودن یا شیرده بودن بیمار مطلع کنید.
2- پزشک معالج را از مصرف داروهای خود و یا بیماری های حال حاضر یا زمینه ای خود آگاه کنید.
3- صدای زنگ در گوش ، سر درد ، گیجی ، تاری دید یا درد در محل تزریق را سریعا گزارش کنید.

مصرف در بارداری

C ( داروهای گروه C فقط باید با تجویز پزشک مورد مصرف قرار بگیرد. خطرات ناشی از مصرف این گروه از داروها هنوز رد نشده است و یا اینکه مطالعات انسانی انجام نشده است و پزشک زمانی که احساس کند فواید مصرف این گروه از داروها از مضرات احتمالی آن بسیار بیشتر است و مصرف آن برای بیمار ضروری است تجویز انجام می‌دهد. )

دارو های مشابه

هیدرالازین , ایزوسورباید دی نیترات , دیازوکساید , نیتروگلیسیرین , ایزوسورباید مونو نیترات , فنول دوپام