Tenofovir

اطلاعات دارویی تنوفوویر


تنوفوویر Tenofovir

گروه دارو: مهار کنندگان نوکلئوزیدی ترانس کریپتاز معکوس

تنوفوویر یک داروی ضدویروس از دسته مهارکننده های معکوس نوکلئوتیدی ترانس کریپتاز(NRTI) است که در درمان عفونت HIV و هپاتیت B مزمن به کار می رود. این دارو با مهار آنزیم ترانس کریپتاز معکوس در ویروس HIV و آنزیم DNA پلیمراز در ویروس HBV، باعث توقف تکثیر ویروس و کاهش بار ویروسی در بدن می شود. تنوفوویر معمولاً در ترکیب با سایر داروهای ضدویروس( antiretroviral) استفاده می شود تا از مقاومت ویروسی جلوگیری شود. دو فرم رایج تنوفوویر وجود دارد: تنوفوویر دی سروکسیل فومارات ( TDF) و تنوفوویر آلافنامید(TAF) که از نظر دوز، اثربخشی، و عوارض جانبی تفاوت هایی دارند.

تنوفوویر

مکانیسم اثر

تنوفوویر یک پیش دارو (Prodrug) است که پس از ورود به بدن، به فرم فعال تنوفوویر دی فسفات تبدیل می شود. این متابولیت فعال با تقلید از نوکلئوتیدهای طبیعی، وارد زنجیره DNA ویروس شده و موجب خاتمه زنجیره می شود، زیرا فاقد گروه ۳ هیدروکسی است که برای ادامه ساخت DNA ضروری است. به این ترتیب، سنتز ژنومی ویروس متوقف شده و چرخه تکثیر ویروسی قطع می شود. این مکانیسم در هر دو ویروس HIV و HBV به خوبی عمل می کند.

فارماکودینامیک

تنوفوویر دی سروکسیل فومارات (TDF) به سرعت از راه خوراکی جذب شده و پس از متابولیسم در پلاسما به تنوفوویر فعال تبدیل می شود. فراهمی زیستی آن با غذا افزایش می یابد. این دارو به خوبی در بافت ها توزیع می شود، اما از سد خونی-مغزی عبور قابل توجهی ندارد. نیمه عمر داروی فعال داخل سلولی حدود ۱۰ تا ۵۰ ساعت است، که امکان مصرف یک بار در روز را فراهم می سازد. دارو از طریق کلیه ها و به روش فیلتراسیون گلومرولی و ترشح فعال توبولی دفع می شود. نسخه TAF با دوز پایین تر اثر مشابهی دارد و سمیت کلیوی کمتری ایجاد می کند، زیرا بیشتر در داخل سلول های هدف فعال می شود تا در پلاسما.

فارماکوکینتیک

تنوفوویر دی سروکسیل فومارات (TDF) به سرعت از راه خوراکی جذب شده و پس از متابولیسم در پلاسما به تنوفوویر فعال تبدیل می شود. فراهمی زیستی آن با غذا افزایش می یابد. این دارو به خوبی در بافت ها توزیع می شود، اما از سد خونی-مغزی عبور قابل توجهی ندارد. نیمه عمر داروی فعال داخل سلولی حدود ۱۰ تا ۵۰ ساعت است، که امکان مصرف یک بار در روز را فراهم می سازد. دارو از طریق کلیه ها و به روش فیلتراسیون گلومرولی و ترشح فعال توبولی دفع می شود. نسخه TAF با دوز پایین تر اثر مشابهی دارد و سمیت کلیوی کمتری ایجاد می کند، زیرا بیشتر در داخل سلول های هدف فعال می شود تا در پلاسما.

موارد مصرف تنوفوویر

تنوفوویر در درمان ترکیبی HIV-1 در بزرگسالان و کودکان بالای ۲ سال استفاده می شود. این دارو با داروهایی مانند افاویرنز، امتریسیتابین، یا لامیودین ترکیب می شود. در درمان هپاتیت B مزمن نیز، تنوفوویر یکی از گزینه های خط اول درمان محسوب می شود، به ویژه در بیمارانی با ویروس مقاوم به سایر داروهای ضد ویروس. همچنین تنوفوویر در رژیم های پیشگیری از انتقال HIV قبل از مواجهه (PrEP)و بعد از مواجهه (PEP) نیز کاربرد دارد.

مقدار مصرف تنوفوویر

در درمان HIV یا هپاتیت B، مقدار معمول تنوفوویر TDF برای بزرگسالان ۳۰۰ میلی گرم یک بار در روز است. در کودکان، دوز براساس وزن بدن تنظیم می شود. مصرف آن باید منظم و به صورت روزانه انجام شود و قطع ناگهانی یا مصرف نامنظم می تواند منجر به شکست درمان یا ایجاد مقاومت دارویی شود. در بیماران با نارسایی کلیوی، دوز باید بر اساس GFR تنظیم شود.

موارد منع مصرف

تنوفوویر نباید در بیمارانی با نارسایی کلیوی شدید بدون تنظیم دوز استفاده شود. همچنین در افرادی که به هر یک از اجزای دارو حساسیت دارند، نباید مصرف شود. در بیمارانی که مبتلا به HIV و HBV هستند، قطع ناگهانی دارو ممکن است منجر به شعله ور شدن شدید بیماری کبدی شود، بنابراین هرگونه تغییر در درمان باید تحت نظارت پزشک انجام شود.

عوارض جانبی تنوفوویر

تنوفوویر به خوبی تحمل می شود اما ممکن است در برخی بیماران عوارضی ایجاد کند. شایع ترین عوارض شامل تهوع، سردرد، درد شکمی، اسهال و خستگی هستند. در مصرف طولانی مدت، تنوفوویر TDF ممکن است باعث نارسایی کلیه، کاهش تراکم استخوان و استئوپنی شود. نسخه TAF با دوز پایین تر این عوارض را به میزان قابل توجهی کاهش داده است. در موارد نادر، اسیدوز لاکتیک و هپاتومگالی همراه با استئاتوز گزارش شده اند، که نیاز به قطع فوری دارو دارند.

تداخلات دارویی

دیکلوفناک , جنتامایسین , والگانسیکلویر(والگانسیکلوویر) , اورلیستات , کاربامازپین , گان سیکلوویر , لدیپاسویر/سوفوسبوویر , پرازی کوانتل , استاوودین , ایندیناویر , سیدوفوویر , پیماوانسرین , ایباندرونات , ادوکسابان , فنوپروفن , دابرافنیب , اتراویرین , پلی ساکارید آهن , کربونیل آهن , نتیل مایسین سولفات , گرپافلوکساسین , هالوفانترین , پمترکسد | پمترکسید , سیمپرویر , پلازومایسین , فلوربتاپیر F18

تنوفوویر ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد، به ویژه داروهایی که روی عملکرد کلیه اثر دارند. مصرف همزمان با داروهای نفروتوکسیک مانند آمینوگلیکوزیدها، سیکلوسپورین، یا NSAIDها ممکن است خطر آسیب کلیوی را افزایش دهد. مصرف همزمان با داروهای ضدویروسی دیگر مانند دیدانوزین ممکن است سطح داروها را در بدن تغییر دهد و خطر عوارض جانبی را افزایش دهد. مصرف با مهارکننده های پروتئاز باید با احتیاط و گاهی تنظیم دوز همراه باشد.

هشدارها

پیش از شروع درمان با تنوفوویر، انجام آزمایش عملکرد کلیه، آنزیم های کبدی و سطح HBV DNA یا HIV RNA ضروری است. در طول درمان، پایش منظم عملکرد کلیه و تراکم استخوان (به ویژه در بیماران پرخطر) توصیه می شود. در صورت بروز علائم اسیدوز متابولیک، مانند ضعف شدید، تنگی نفس یا درد عضلانی، دارو باید بلافاصله قطع شود. قطع ناگهانی تنوفوویر در بیماران مبتلا به HBV می تواند باعث بازگشت شدید ویروس و نارسایی کبدی شود.

نکات قابل توصیه

تنوفوویر باید هر روز در زمان مشخصی مصرف شود تا اثربخشی آن حفظ شود. در صورت فراموش کردن یک نوبت، بیمار باید در اسرع وقت دارو را مصرف کرده و نوبت های بعدی را طبق برنامه ادامه دهد. مصرف آن همراه غذا ممکن است جذب دارو را بهبود بخشد، به ویژه در شکل TDF در صورت بروز علائم گوارشی یا عوارض غیرعادی، مشاوره پزشکی ضروری است. مصرف آب کافی در طول درمان به کاهش خطر آسیب کلیوی کمک می کند.

مصرف در بارداری

گروه B ( در این گروه از داروها، مطالعات بر روی حیوانات باردار نشانگر این بود که دارو خطری بر روی جنین ندارد، اما مطالعات کافی روی زنان باردار برای میزان خطر روی جنین در سه ماهه اول بارداری انجام نشده است.)

تنوفوویر در دوران بارداری ایمن تلقی می شود و در بسیاری از دستورالعمل ها برای زنان باردار مبتلا به HIV یا HBV توصیه شده است. همچنین استفاده از آن در دوران بارداری می تواند خطر انتقال HIV از مادر به جنین را کاهش دهد. با این حال، مصرف باید تحت نظر پزشک و همراه با بررسی های منظم انجام گیرد.

مصرف در شیردهی

تنوفوویر در شیر مادر ترشح می شود اما طبق اطلاعات موجود، خطر خاصی برای نوزاد در صورت تغذیه با شیر مادر گزارش نشده است. در مادران مبتلا به HIV، تصمیم به شیردهی باید با احتیاط و طبق دستورالعمل های محلی و بین المللی گرفته شود، زیرا خطر انتقال ویروس وجود دارد. در مورد هپاتیت B، شیردهی مجاز است.

دارو های مشابه

ادفوویر , لامیوودین , آتازاناویر , زیدوودین , دیدانوزین , آباکاویر , انتکاویر

داروهایی مانند آباکاویر، امتریسیتابین، زیدوودین، لامیودین و دفاویرنز نیز در درمان HIV استفاده می شوند. در درمان هپاتیت B، داروهای مشابه تنوفوویر مانند انتکاویر یا لامیودین تجویز می شوند. انتخاب دارو به وضعیت ویروسی، سابقه درمان، وضعیت کلیوی و تداخلات دارویی بستگی دارد.

"داروهای معرفی شده و مشاوره دارویی به معنای تجویز نمی باشند. لطفا پیش از مصرف هر دارویی با پزشک مشورت کنید."

بنر مشاوره دارویی
 
برای دسترسی به کانال های شرکت خدمات دارویی رضوی بر روی پیام رسان مدنظر کلیک کنید:

🟣 اینستاگرام 🟡 لینکدین 🔵 تلگرام 🟠 ایتا 🟢 بله

نظر خود را درباره خدمات ما بگویید:

لینک نظرسنجی
 

پرسش از دکتر داروساز


سوالات کاربران
    • بی نام | 1404/01/07

      سلام بیش از 20ساله فهمیدم هپاتیت ب دارم و بعد اینکه زیر نظر متخصص بودم بعد چندسال برام تنوفویر ویریبیت 300تجویز کرد ، الان جدیدا داروم عوض کرده تنوفوویر آلافنامید میخواستم بدونم این دوتا دارو چه فرقی دارن با هم

      پاسخ خانم دکتر دنیایی:

      با سلام در اصل هر دو یک دارو هستند با فرمولاسیون های متفاوت که بسته به نظر پزشک قابل جایگزینی با هم هستند


    • حاجی | 1403/05/29

      سلام وقت بخیر. منم مانند سوال اخر رابطه محافظت نشده داشتم. فرداش ب مرکز درمان مراجعه کردم دوتا قرص دادن برای دو روزم. گفتن بعدش باید بیای پرونده تشکیل بدی و دوز های بعدیو دریافت کنی. من فردا و پس فردای رابطه، قرص هایی ک داده بودو مصرف کردم بعد تموم شدن تنوفوویر خریدم و اونو مصرف میکنم. الان نگرانم ک فایده نداشته باشه و درمان بی نتیجه بشه. میشه راهنماییم کنید؟

      پاسخ خانم دکتر دنیایی:

      با سلام حتما مرتب به مرکز بهداشت مراجعه کنید و تحت نظر باشید


    • رضا | 1403/05/24

      سلام وقت بخیر من یکهفته قبل یک رابطه محافظت نشده داشتم خیلی نگرانم که hiv وارد بدنم نشده باشه دنبال داروی سه تایی pep گشتم ولی متاسفانه پید نکردم و فقط تنوویر در دسترس بود که از فردای رابطه دارم استفاده میکنم خواستم بدونم الان که یکهفته گذشته چه کاری باید انجام بدم؟ ایا توویر به تنهایی تاثیر روی مهار ویروس داره؟ ادامه بدم یا حتما باید سه تا داری اورژانسی که برای hiv هست سه تا با هم خورده بشه؟ الان تست بدم اگر ویروس وارد بدنم شده باشه مثبت میشه؟ خیلی نگرانم یک هفتس خواب و خوراک ندارم توروخدا راهنماییم کنید

      پاسخ خانم دکتر دنیایی:

      با سلام حتما به مرکز بهداشت مراجعه کنید


    • مهدی | 1403/02/16

      آیا در طول زمان استفاده از تنوفویر و تیوی مکس بدن سلول سازی جدید نمی‌کند؟ میخوام برای پوست صورتم لایه بردار بزنم ولی میترسم پوستم سلول جدید تولید نکنع

      پاسخ دکتر طهورا رضائی:

      با سلام. تنوفوویر ممکن است به طور بالقوه بر بازسازی و تشکیل سلول های پوست تأثیر بگذارد، اگرچه مکانیسم و میزان دقیق این اثر به طور کامل شناخته نشده است.
      با این حال، مهم است که توجه داشته باشید که این لزوماً به این معنی نیست که تنوفوویر تأثیر یکسانی بر روی همه بیماران خواهد داشت یا به طور قابل توجهی بر سلامت پوست در همه موارد تأثیر می گذارد. تأثیر تنوفوویر بر تشکیل و بازسازی سلول های پوست می تواند بسته به عوامل مختلفی از جمله سلامت کلی فرد، سایر داروهایی که مصرف می کند و واکنش خاص آنها به دارو متفاوت باشد. و این مورد در بهبود زخم ممکن است مورد توجه باشد در مورد استفاده از لایه بردار جای نگرانی نیست.


    • بیمار کم شانس | 1403/02/15

      من 10سال تنوفوویر برای درمان هپاتیت Bمصرف کردم ،به پیشنهاد یک پزشک 3ماه قطع کردم و متاسفانه دچار سیروز کبدی شدم،لطفا هرگز درمان با تنوفوویر راقطع نکنید،مگر داروی جدیدتری بیاید که بهتر باشد

      پاسخ دکتر طهورا رضائی:

      با سلام انشاالله سلامتی شما زودتر حاصل شود. توجه داشته باشید که عوامل دیگری هم در سیر مشکلات کبدی تاثیر گذار هستند و به استناد یک فاکتور نمیتوان نتیجه گیری کرد.


    • پریسا | 1401/11/28

      سلام . میخواستم بپرسم تاف علائم اگزمای پوستی رو تشدید میکنه؟

      پاسخ خانم دکتر دنیایی:

      کهیر ، خارش، بثورات پوستی جزء عوارض این داروهستند


    • علی صفایی | 1399/06/16

      در صورت خارش ماواری بدن چه پیشنهاد میکنید ؟ آیا عرق شاتره برای جلوگیری از خارش بدن مفید است ؟ داروی خاصی را پیشنهاد میکنید ؟

      پاسخ اقای دکتر اشرفی:

      سلام جهت بررسی بیشتر علت باید به پزشک مراجعه بفرمایید


    • اسی | 1399/04/06

      سلام ایا این دارو برای درمان هپاتیت بی استفاده میشه یا فقط برای کنترل پیشرفت بیماری هستش؟ و اینکه اصلا موردی بوده که با این دارو درمان شده باشه

      پاسخ اقای دکتر اشرفی:

      تنوفوویر یک داروی ضدویروس است که از تکثیر ویروس  هپاتیت ب در بدن جلوگیری می کند و در درمان  هپاتیت ب مزمن کاربرد دارد.


    • ساسان | 1399/02/27

      باسلام.میخواستم اول بدونم عوارض tdf از tof بیشتر است ؟به عنوان مثال بعد از ۱سال مصرف tdf بدون عوارض خاص روی من نیاز هست به عوض کردن دارو به tof فکر کنم ؟ چون خوندم که در دراز مدت عوارض کلیوی و پوکی استخوان tof نسبت به tdf خیلی کمتر است. دوم این که کیفیت دارو tdf در کدوم یکی از این ۳ شرکت اکسیر،شاری و باختر بهتر است ؟ با تشکر.

      پاسخ خانم دکتر علمدار:

      کیفیتشون فرقی نمیکنه . در مورد انتخاب دارو هم به نظر پزشکتون اعتماد کنید و همون کار رو انجام بدین 


    • رحمان | 1399/02/06

      با سلام هپاتیت بی دارم و 2 ساله تنوفوویر 300 مصرف میکنم .پزشکم اخیرا انرا با تنوفوویر آلافنامید 25 عوض کرده . میخوام بدونوم اثرات کدوم بیشتره و ضمنا کدومشون کم ضرر تره و عوارض جانبی کمتری داره

      پاسخ خانم دکتر علمدار:

      طبق دستور پزشکتون مصرف کنید چون نمیشه باهم مقایسه شون کرد


    • مهران | 1398/12/24

      سلام اگر این دارو فراموش کنیم مصرف کردیم یا نه دوباره باید مصرف کنیم

      پاسخ اقای دکتر اشرفی:

      به محض به یاداوردن دارو را مصرف کنید و از دو برابر کردن دوز دارو خودداری کنید.


    • حسین | 1398/12/08

      باسلام.من‌ قرص tenofovirرو مصرف میکنم .میخواستم بدونم با کپسول لانسوپرازول و داروهای معده تداخل دارویی داره؟؟؟؟

      پاسخ اقای دکتر اشرفی:

      سلام خیر


    • سعید | 1398/11/04

      سلام. عوارض کلیوی تنوفویر 300 میلی گرم شدیده؟

      پاسخ اقای دکتر میرحسینی:

      در منابع چیزی از عوارض کلیوی ذکر نشده


    • رضا | 1398/09/06

      با سلام من به مدت 30 روز ویریبیت استفاده میکردم و بنا به سفارش یکی از دوستان پزشکمو عوض کردم و ایشون قرص تنوماید تجویز کردن و گفتن اشکالی نداره که قبلا ویریبیت استفاده میکردم و الانم دو سه روزه که قرص جدید رو استفاده میکنم آیا مشکلی پیش نمیاد ؟؟

      پاسخ خانم دکتر اسکناطی:

      هر دو دارو ضد ویروس هستند و مشکلی ندارد.


    • مجید | 1398/07/05

      سلام..میخواستم‌ بدونم‌ اگه بصورت نامنظم این دارو مصرف شه,مقاومت دارویی ایجاد میشه؟اگه ایجاد شه چه اتفاقایی میافته؟

      پاسخ خانم دکتر اسکناطی:

      اگر دارو به صورت منظم استفاده نشود باعث ایجاد ویروس های مقاوم به این دارو می گردد و ممکن است بعد از مدتی دارو تاثیر کمی روی بیماری داشته باشد.
      توصیه می شود به  محض یادآوری مصرف شود ولی اگر زمان دوز بعدی رسید دوز دارو دوبرابر استفاده نگردد.


    • شیما | 1398/05/22

      با سلام.مدت 20 روزه که ویروبیت مصرف میکنم بدلیل داشتن هپاتیت ب مزمن.دکتر به من گفته که همزمان با این دارو ،هیچ دارویی استفاده نکنم.از آنجا که میگرن دارم و عادت به مصرف ایبوپروفن و استامینوفن دارم،چکار باید بکنم؟

      پاسخ خانم دکتر اسکناطی:

      داروهای ضد ویروس مانند تنوفوویر بهتر است همزمان با داروهای ضد التهاب غیر استروییدی مانند ایبوبروفن ، ناپروکسن و... مصرف نگردد. در صورت مصرف همزمان باید دوز داروها کاهش و یا بیمار به جهت عوارض دارو تحت مانیتور قرار گیرد.
      عوارض شایع دارو تنوفوویر ،اسهال ،سردرد ،افسردگی ،تعریق ، تب ،خواب آلودگی ،کاهش وزن می باشد . 
      توصیه می شود در این خصوص حتما از پزشک خود مشورت بگیرید.